Пайшанба
23-Октябр 2025
Ҳозирги пайтда инсониятнинг яшаш муҳит-шароити бундан 50-60 йил бурунги ҳолатига қараганда йилдан-йилга ёмонлашиб айрим касалликларнинг келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. Бундай умумий экологик вазиятнинг бузилишида ҳам табиий, ҳам техноген омиллар ўзининг салбий жиҳатлари билан иштирок этяпти.
Ҳозирги пайтда инсониятнинг яшаш муҳит-шароити бундан 50-60 йил бурунги ҳолатига қараганда йилдан-йилга ёмонлашиб айрим касалликларнинг келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. Бундай умумий экологик вазиятнинг бузилишида ҳам табиий, ҳам техноген омиллар ўзининг салбий жиҳатлари билан иштирок этяпти.
Тузсиз диета юрак-қон томир касалликлари ривожланиш хавфини 20 фоиз камайтиришга ёрдам беради. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Кёнгпук университети олимларининг Британияда ўтказган тадқиқотида маълум қилинди.
Одам қачон терлайди? Атроф муҳит иссиқ бўлганда ёки касал бўлса, жисмоний зўриққанда ёки асабийлашганда терлайди. Аммо кўпчилик бир неча хил овқатларни истеъмол қилиш ҳам ортиқча терлашга олиб келиши мумкинлигини билмайди.
Тарвузда жуда кўп фойдали витаминлар мавжуд – тиамин, рибофлавин, каротин, темир ва бошқалар. Шунингдек, бу серсув полиз экини таркибида мушаклар ва асаб тизимининг фаолиятини яхшилайдиган магний учрайди. Энг асосийси, тарвуздаги B9 витамини организм нормал ривожланишини таъминлайди ва тарвуз ажойиб диуретик ҳисобланади.
Жазирамада жон сақлаш қийин. Соя-салқинлару, чўмилиш ҳавзалари ҳам гавжум. Ён-атрофга салқинлик таратиб турган баъзи фаввораларда болажонларнинг чўмилаётганини учратамиз. Аммо шифокорлар бундай ҳавзаларда чўмилиш саломатлик учун зарарли, деган хулосада.
Жазирама иссиқда юрак ва қон босим касалликлари билан оғриганлар, ҳомиладор аёллар ва болалар, кексалар ҳар қачонгидан эҳтиётроқ бўлишлари керак.
Жанубий Флорида университети профессори ва ғаввос Жозеф Дитури 100 квадрат метрлик махсус капсулада 1000 фут (тахминан 305 метр) чуқурликка шўнғиди ва Атлантика океани тубида 90 кундан ортиқ вақт ўтказди. Олимлар унинг организмини ўрганишди, натижалар эса ҳайратланарли.
Aгар сиз кунига тўрт стакандан кам чой ичсангиз, у танага фойдали бўлади, дейди россиялик диетолог Андрей Тяжелников РИA «Новости» билан суҳбатда.
Шифокорлар пишиқчилик мавсумида мева ва сабзавотларни меъёрида тўйиб истеъмол қилишни тавсия этишади, бунда гилос истисно этилмайди, чунки унинг таркибида жуда кўп миқдорда организмни турли инфекциялардан ҳимоя қилувчи ва янги иммун ҳужайралари ўсиб чиқишига сабаб бўлувчи витаминлар мавжуд.
Қулупнай энг хуштаъм озуқалардан бири бўлса-да, унинг баъзи бир хусусиятларини инобатга олган ҳолда истеъмол қилиш тавсия этилади.
Дунёда кечаётган экологик вазият жуда кўп омиллар билан бир қаторда инсон саломатлигига ҳам жиддий таъсир кўрсатмоқда. Унинг олдини олиш ёки зарарини имкон қадар камайтириш учун мутахассислар биринчи навбатда тўғри овқатланиш масаласига эътибор қаратиш муҳимлигини уқтириб келади.
«Инсонга эътибор ва сифатли таълим йили»да амалга оширишга оид Давлат дастурида аҳоли орасида соғлом турмуш тарзини шакллантириш ва жисмоний фаоллик даражасини оширишга алоҳида эътибор қаратилиб, бу борада тегишли вазифалар белгиланган.
Тана учун энг муҳими – танадаги сув меъёрини жойига келтириш, бунга айниқса, Рамазон ойида алоҳида эътибор қаратиш керак.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
Ўтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
Замонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Тан саломатлигига иккита ҳапдори билан эришиб бўлмайди. Аввало, инсон соғлом овқатланиши, озода турмуш тарзи, бадантарбия ва замонавий тиббиёт уйғунлиги билан ҳамоҳанг яшамоғи лозим.
Бугун кундалик турмушимизда пластикдан қочиб қутула олмайдиган ҳолатга келдик. У қўлимиздаги идишларда, бозор сумкаларимизда, ҳатто озиқ-овқатимизда ҳам бор.
