Якшанба
07-Декабр 2025
3 январь куни соат 8:00 да Тошкент ҳавосидаги РМ 2,5 дисперс заррачаларининг миқдори (0,001 дан 2,5 микрометргача) 67,5 мкг/м3ни ташкил этди, бу Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тавсияларидан 18,7 баробар (5 мкг/м3) кўп. Бу ҳақда «Ўзгидромет» автоматик ҳаво мониторинги станциялари маълумотларига таяниб хабар берди.
Ноябрь ойи бошидан буён юртимизда ўткир респиратор вирусли инфекция (ЎРВИ) касалликлари авж олиб, одамлар орасида ёлғон маълумотлар эса тарқалиб кетди. Айни кунларда ҳам болалар орасида қизамиқ кўпайгани, ЎРВИдан кейин яна бир оммавий касаллик тарқалаётгани ҳақида хабарлар кўпайди.
Олий Мажлис Қонунчилик палатаси мажлисида соғлиқни сақлаш вазирининг ахбороти эшитувида депутатлар «Док-1 Макс» туфайли вафот этган 65 нафар боладан кейин вазирлик қандай хулоса чиқаргани ҳақида вазирга юзланди.
Кунига 5 грамм туз истеъмол қилиш меъёр ҳисобланиб, организмда ортиқча муаммо келтириб чиқармайди. Аксарият инсонлар доимий равишда бу меъёрни ошириб юборади, кўпинча ҳатто буни билмайди ҳам.
Топинамбурни халқимиз ернок деб атайди. Америкалик ҳиндулар уни узоқ умр кўриш воситаси, дейишади. Унинг тананинг умумий қувватини оширувчи хусусиятлари кўп.
Ҳар куни ичадиган ичимликларимиз орасида газли ва спиртли ичимликлардан ҳам хавфлироқ бўлган ичимлик турлари мавжуд. Яқинда Бен-Гурион университети олимлари инсонлар учун энг зарарли ичимликлар рейтингини тузди. Wday нашри зарарли ичимликлар ва уларни ичиш қандай оқибатларга олиб келиши ҳақида маълумот берди.
Ҳозирги пайтда инсониятнинг яшаш муҳит-шароити бундан 50-60 йил бурунги ҳолатига қараганда йилдан-йилга ёмонлашиб айрим касалликларнинг келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. Бундай умумий экологик вазиятнинг бузилишида ҳам табиий, ҳам техноген омиллар ўзининг салбий жиҳатлари билан иштирок этяпти.
Ҳозирги пайтда инсониятнинг яшаш муҳит-шароити бундан 50-60 йил бурунги ҳолатига қараганда йилдан-йилга ёмонлашиб айрим касалликларнинг келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. Бундай умумий экологик вазиятнинг бузилишида ҳам табиий, ҳам техноген омиллар ўзининг салбий жиҳатлари билан иштирок этяпти.
Тузсиз диета юрак-қон томир касалликлари ривожланиш хавфини 20 фоиз камайтиришга ёрдам беради. Бу ҳақда Жанубий Кореянинг Кёнгпук университети олимларининг Британияда ўтказган тадқиқотида маълум қилинди.
Одам қачон терлайди? Атроф муҳит иссиқ бўлганда ёки касал бўлса, жисмоний зўриққанда ёки асабийлашганда терлайди. Аммо кўпчилик бир неча хил овқатларни истеъмол қилиш ҳам ортиқча терлашга олиб келиши мумкинлигини билмайди.
Тарвузда жуда кўп фойдали витаминлар мавжуд – тиамин, рибофлавин, каротин, темир ва бошқалар. Шунингдек, бу серсув полиз экини таркибида мушаклар ва асаб тизимининг фаолиятини яхшилайдиган магний учрайди. Энг асосийси, тарвуздаги B9 витамини организм нормал ривожланишини таъминлайди ва тарвуз ажойиб диуретик ҳисобланади.
Жазирамада жон сақлаш қийин. Соя-салқинлару, чўмилиш ҳавзалари ҳам гавжум. Ён-атрофга салқинлик таратиб турган баъзи фаввораларда болажонларнинг чўмилаётганини учратамиз. Аммо шифокорлар бундай ҳавзаларда чўмилиш саломатлик учун зарарли, деган хулосада.
Жазирама иссиқда юрак ва қон босим касалликлари билан оғриганлар, ҳомиладор аёллар ва болалар, кексалар ҳар қачонгидан эҳтиётроқ бўлишлари керак.
Жанубий Флорида университети профессори ва ғаввос Жозеф Дитури 100 квадрат метрлик махсус капсулада 1000 фут (тахминан 305 метр) чуқурликка шўнғиди ва Атлантика океани тубида 90 кундан ортиқ вақт ўтказди. Олимлар унинг организмини ўрганишди, натижалар эса ҳайратланарли.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
