Пайшанба
23-Октябр 2025
Эшитиш органи бўлган қулоқ инсоннинг муҳим аъзоларидан бири эканини таъкидлашнинг ҳожати бўлмаса керак. Aфсуски, ҳозир кўча-куйда, жамоат жойларида қулоғига қулоқчин (наушник) таққан одамларга, айниқса ёшларга кўп дуч келяпмиз.
Охирги йилларда ҳар икки кишидан бири аллергиядан азият чекади. Айниқса, болакайларда бу касаллик оғир асоратларга олиб келмоқда. Аллергиянинг энг кўп тарқалган шакли – бу мавсумий аллергия, яъни поллиноздир.
Василий Шукшиннинг «Қизил бодрезак» («Калина красная») номли машҳур кинофильмида бош қаҳрамоннинг одамлардан кўп ёмонлик кўриб, улардан кўнгли қолган ҳолати, унда қаҳрамон дарахтни қучиб нола қилган таъсирли сюжет бор…
Ҳар куни кўзларни зўриқтирадиган ишда узоқ вақт ишлаганда оддий машқлар ва мунтазам ҳордиқ кўриш қобилиятини сақлашга ёрдам беради.
Рамазон ойида нотўғри овқатланиш инсон саломатлигига зарар етказиши мумкин. Шу боис Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) рўзадорлар учун соғлом овқатланиш юзасидан ўз тавсияларини ишлаб чиқди.
Бизга таниш бўлган, кундалик таомномамиздан ўрин эгаллаган мева-сабзавотларга синчиклаб разм солганмисиз? Уларнинг қайси аъзоларимизга ўхшаш эканига эътибор қилганмисиз?
Баҳор келиши билан кишида беҳоллик аломатлари сезила бошлайди. Бунга асосий сабаб ушбу фаслда организмда моддалар алмашинуви тезлашади, шу боис танада витаминларга бўлган эҳтиёж ошади.
Кўпинча мева ва сабзавотларнинг пўстлоғини ташлаб юборамиз. Зеро, улар ҳам шифобахш бўлиб, уларни ўз ўрнида ишлата олишни ўрганиш лозим.
Бу мева фақатгина таъми ёки фойдали хусусиятлари учунгина эмас, айнан хуш кайфият бағишлагани сабаб ҳам севиб истеъмол қилинади. Ёшу қарининг севимли мевасини «Хитой олмаси» ҳам дейишади.
Исириқ қадим замонлардан бери Шарқ халқлари табобатида қўлланилиб келинаётган шифобахш гиёҳлардан ҳисобланади.
Aксиришни ушлаб туриш инсон танасига зарарли. Ушбу жараённи тез-тез эътиборсиз қолдириш қулоқ-томоқ йўлига хавф туғдириши мумкин. Кўпинча ўзларини аксириш истагидан қайтарувчи одамларда қулоқ, қулоқ пардаси ва шунингдек, кўз соҳаси билан боғлиқ муаммолари мавжуд бўлади.
Ошқовоқ уруғи ҳам ошқовоқнинг ўзи сингари севиб истеъмол қилинади. Ошқовоқ уруғи таркибида антиоксидантлар – каротиноидлар, токоферол, A, E, B, F, PP витаминлари, фойдали ёғ кислоталари, йод, кальций, калий, темир, магний, фосфор, рух, селен, глутамин ва линол кислоталари, шунингдек пектин тутади.
Салгина шамолласак ҳам, бошимиз оғриса ҳам дорихонага югуришга ўрганиб қолганмиз. Чет элнинг бир неча турдаги қимматбаҳо тиббий дори воситалари ҳақида икки оғиз мақтов эшитиб қолсак, дарров сотиб оламиз. Аммо россиялик машҳур шифокор Александр Месняковнинг айтишича, аксарият ҳолларда бундай дори-дармонлар қанчалик натижа бериши умуман исботланмаган.
Энг оддий ва фойдали усули – сабзини хомлигича ейиш керак. Шунда у танага осон сингади ва термик таъсирга учрамайди. Тўғри, қайнатилган ҳолда ҳам сабзини ейиш мумкин. Аммо бунда унинг 30-70 фоиз фойдали хусусиятлари йўқолади.
Заминимиз иссиқхоналарида етиштириладиган бу ажойиб меванинг фойдали жиҳатлари жуда кўп. Бу шифобахш мева – лимон.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
Ўтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
Замонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Тан саломатлигига иккита ҳапдори билан эришиб бўлмайди. Аввало, инсон соғлом овқатланиши, озода турмуш тарзи, бадантарбия ва замонавий тиббиёт уйғунлиги билан ҳамоҳанг яшамоғи лозим.
Бугун кундалик турмушимизда пластикдан қочиб қутула олмайдиган ҳолатга келдик. У қўлимиздаги идишларда, бозор сумкаларимизда, ҳатто озиқ-овқатимизда ҳам бор.
