Жума
28-Март 2025
Кейинги пайтларда ижтимоий тармоқларда дарахтлар кесилиши билан боғлиқ салбий ҳолатлар тез-тез кўзга ташланмоқда. Аввалига Бўстонлиқ туманидаги «Амирсой» курорт зонаси яқинида 700 туп атрофидаги турли манзарали ва ноёб дарахтлар кесиб ташлангани ҳақида хабар тарқалди.
Бугун президентликка номзод ўз сайловолди дастури орқали энг долзарб бўлиб турган экологик муаммоларни кун тартибига олиб чиқмоқда. Айни вақтда халқимиз турмуш фаровонлигини яхшилаш учун янги-янги лойиҳаларни илгари сурмоқда.
Сайловолди ташвиқот тадбирларининг энг қизғин палласи бу – сайловчилар билан учрашувлардир. Сайловчилар билан юзма-юз мулоқот қилиш, партиядан кўрсатилган номзод ва унинг дастурини сайловчиларга муносиб тарзда тушунарли қилиб, савол-жавоб, суҳбат, мисоллар асносида тушунтириш, шу билан бирга, жойларда мавжуд масалалар юзасидан фикрлашиш муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади.
Ўттиз йиллик мустақил Ўзбекистон тарихида биринчи марта глобал экологик муаммолар ечимига бел боғлаган раҳбарнинг президентликка номзод сифатида кўрсатилиши ўзига хос воқеа бўлди.
Атмосфера ҳавосининг тобора ифлосланиб бораётгани ва унинг инсонлар соғлиги, ўсимликлар ва ҳайвонот дунёси учун нақадар катта хавф туғдираётгани ҳақида бугун дунёдаги барча экологияга бефарқ бўлмаган олим ва мутахассислар бонг ураётгани бежиз эмас.
Нарзулло Наимович Обломуродов
Биз келажак учун жавобгармиз!
Глобал иқлим ўзгаришлари, ҳаво ҳароратининг кўтарилиши, Орол денгизининг қуриши, чўлланиш, салбий метеорологик жараёнларнинг такрорланиши, ер ҳамда сув ресурсларидан нооқилона фойдаланиш, биологик хилма-хилликнинг қисқариши, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси генофондининг ёмонлашуви, кўп миқдордаги саноат ва маиший чиқиндиларнинг тўпланиши глобал ва минтақавий экологик муаммолар кундан-кунга чуқурлашиб бораётганидан далолат бермоқда.
Охирги йилларда юртимиздаги қаровсиз жониворларга нисбатан муносабатни таҳлил қиладиган бўлсак, этни жунжиктириб, юракни оғритадиган далилларга дуч келамиз. Тошкент вилоятининг Олмалиқ шаҳрида болалар томонидан бўғоз ит қорнига сим тиқилган, устидан бензин қуйиб, ёқиб юборилган.
Газетамизнинг ўтган сонида инсон бир кунда ўртача қанча сув сарфлаши ва қанчасини исроф қилиши ҳақида маълумот берган эдик. Шунингдек, исроф қилинаётган сувдан инновацион усулда қайта фойдаланиш, ўсимликларни суғоришда ишлатиш мумкинлиги ва бунинг баъзи усуллари ҳам келтириб ўтилган эди.
Экологик мувозанатни сақлаш табиат ва инсон ўртасидаги нозик муносабатларни англашни талаб қилади. Бунга атроф-муҳит ифлосланишининг олдини олиш, биохилма-хилликни ҳимоя қилиш ва ресурслардан оқилона фойдаланиш киради.
БМТ таҳлилларига кўра, 2050 йилга бориб дунё аҳолисининг 68 фоизи шаҳарларда яшай бошлайди. Ҳаётимизга иқлим ўзгариши таъсири эса ортиб боряпти. Шаҳарларга ҳамма сиғиши мумкин, лекин кислород ҳаммага етиши, экологиянинг аҳволи хароб бўлмаслиги учун нималар қилишимиз керак?
«Японияда озода ҳаёт тарзига тез кўникасан» – ижтимоий тармоқда бу фикрни ўқиб, хаёлимда болалик, ўсмирлик йилларим билан боғлиқ хотиралар жонланди: эрта баҳордан то кеч кузгача тонг ғира-ширасида Марғилоннинг деярли барча маҳаллаларидаги дарвозалар очилиб, кўчаларга сув сепилиб, деворларнинг тагигача қиртишлаб супуриларди.
«Зарафшон» миллий табиат боғи Ўзбекистоннинг қушлар яшаши учун энг қулай ҳудудлари рўйхатига киритилган. Аммо бу ҳудуднинг қушлар учун чинакам шундай масканга айланиши шу атрофда яшовчи қишлоқ аҳолисининг экологик ҳолатига, экологик маданиятига боғлиқ.
Ўзбекистонда йилига 14 млн тонна чиқиндилар ҳосил бўлади, лекин уларнинг атиги 4-5 фоизи қайта ишланади. Чиқинди полигонларидан 7 миллион тоннадан зиёд иссиқхона газлари атмосферага чиқади, 43 минг тонна заҳарли филтратлар ер остига сингади. Чиқиндиларни қайта ишлаш орқали эса унинг ҳам табиатга таъсирини камайтириш, ҳам фойда олиш мумкин.