Пайшанба
23-Октябр 2025
Халқимизнинг энг севимли ичимликларидан бири – чой. Эрта тонг, кечқурун, яқинлар ва дўстлар билан учрашув ҳам шу ичимликсиз ўтмайди. Бироқ, кун давомида тез-тез чой ичмаслик керак. Бу ичимлик меъёрида ичилсагина, фойдали бўлади.
Чой – ўзбек халқининг севимли ичимлиги. Йилнинг қайси мавсуми бўлмасин, ҳатто ёзнинг иссиқ кунларида ҳам чой ичишни канда қилмайди. Хўш, бу қанчалик тўғри? Бу ҳақда Соғлиқни сақлаш вазирлиги керакли тавсияларни бериб ўтди.
Бугунги кунда доривор ўсимликларга бўлган қизиқиш тобора ортиб бормоқда. Бутун дунёда инсонлар соғлиғига эътибор бериш, сурункали касалликларга чалинган беморлар иммун тизимини фаоллаштириш учун табиий воситаларни афзал кўриши халқаро бозорлардаги доривор ўсимликларга бўлган талабнинг кескин ортишига сабаб бўлмоқда.
Сўнгги йилларда дунёда инфаркт, инсульт, саратон, қандли диабет каби хавфли ноинфекцион хасталикларга чалиниш ортиб бормоқда. Бунга асосан камҳаракат сабаб бўляпти.
Йўл-йўлакай бир марталик идишларда иссиқ ичимликлар – чой, қаҳва сотиб олиб ичиб кетишга одатланганмиз. Эҳтиёжга яраша бугун қоғоз стаканларга бўлган талаб ҳам ошяпти.
Ошхона идишларини ювишда кўпчилик кимёвий геллардан фойдаланади. У ёғни яхши кетказади, идишни ярқиратади. Бироқ бундай турдаги воситалар ўта зарарли эканини биласизми?
Ўзбекистонда ҳар бир инсоннинг ўз саломатлигига масъуллигини ошириш режалаштирилмоқда.
Ўзбек олимлари томонидан генетик векторлар ва помидор ўсимлиги асосида коронавирус инфекциясига қарши биринчи марта помидор ўсимлигидан тўғридан-тўғри истеъмол қилинадиган янги авлод COVID-19 вакцинаси яратилди.
Ўртача ҳажмга эга елим идишдаги сувда саломатлик учун ўта хавфли бўлган 240 мингга яқин пластик қисмлари мавжуд. Бу Колумбия университети томонидан ўтказилган тадқиқотда аниқланди.
3 январь куни соат 8:00 да Тошкент ҳавосидаги РМ 2,5 дисперс заррачаларининг миқдори (0,001 дан 2,5 микрометргача) 67,5 мкг/м3ни ташкил этди, бу Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тавсияларидан 18,7 баробар (5 мкг/м3) кўп. Бу ҳақда «Ўзгидромет» автоматик ҳаво мониторинги станциялари маълумотларига таяниб хабар берди.
Ноябрь ойи бошидан буён юртимизда ўткир респиратор вирусли инфекция (ЎРВИ) касалликлари авж олиб, одамлар орасида ёлғон маълумотлар эса тарқалиб кетди. Айни кунларда ҳам болалар орасида қизамиқ кўпайгани, ЎРВИдан кейин яна бир оммавий касаллик тарқалаётгани ҳақида хабарлар кўпайди.
Олий Мажлис Қонунчилик палатаси мажлисида соғлиқни сақлаш вазирининг ахбороти эшитувида депутатлар «Док-1 Макс» туфайли вафот этган 65 нафар боладан кейин вазирлик қандай хулоса чиқаргани ҳақида вазирга юзланди.
Кунига 5 грамм туз истеъмол қилиш меъёр ҳисобланиб, организмда ортиқча муаммо келтириб чиқармайди. Аксарият инсонлар доимий равишда бу меъёрни ошириб юборади, кўпинча ҳатто буни билмайди ҳам.
Топинамбурни халқимиз ернок деб атайди. Америкалик ҳиндулар уни узоқ умр кўриш воситаси, дейишади. Унинг тананинг умумий қувватини оширувчи хусусиятлари кўп.
Ҳар куни ичадиган ичимликларимиз орасида газли ва спиртли ичимликлардан ҳам хавфлироқ бўлган ичимлик турлари мавжуд. Яқинда Бен-Гурион университети олимлари инсонлар учун энг зарарли ичимликлар рейтингини тузди. Wday нашри зарарли ичимликлар ва уларни ичиш қандай оқибатларга олиб келиши ҳақида маълумот берди.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
Ўтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
Замонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Тан саломатлигига иккита ҳапдори билан эришиб бўлмайди. Аввало, инсон соғлом овқатланиши, озода турмуш тарзи, бадантарбия ва замонавий тиббиёт уйғунлиги билан ҳамоҳанг яшамоғи лозим.
Бугун кундалик турмушимизда пластикдан қочиб қутула олмайдиган ҳолатга келдик. У қўлимиздаги идишларда, бозор сумкаларимизда, ҳатто озиқ-овқатимизда ҳам бор.
