Чоршанба
10-Декабр 2025
Тошкент шаҳрида истиқомат қиладиган бир аёл турмушга узатган қизининг икки йилдан буён фарзандли бўла олмаётганидан ташвишга тушиб, уни Тошкент тиббиёт академиясига олиб борган. Текширув ва таҳлиллардан сўнг қизнинг она бўлишга жисмоний жиҳатдан тайёр эмаслиги маълум бўлган.
— Салқин кунларда қўл-оёғим мудом муздай бўлиб юради. Бунинг сабаби нима ва ундан қутулиш чоралари борми?
— Ўғлим анча жиззаки бўлиб қолган. Шифокорга кўрсатсам, бунинг сабаби гижжадан дейишди. Таҳлиллар топшириб, даволандик. Аммо вақт ўтиб, аввалги ҳолат яна такрорланяпти. Айтинг-чи, гижжани бутунлай даволашнинг имкони борми?
Маҳмуда ТОШТЕМИРОВА,
Наманган вилояти
— Одам организмининг 75 фоизини сув ташкил этади — дейди пойтахтимиздаги 23-оилавий поликлиника умумий амалиёт шифокори Дилфуза ОЧИЛОВА.
— Отам 78 ёшда. Шифокор унга инсульт, деб ташхис қўйди. Бу касалликнинг аниқ белги ва аломатлари қандай?
— Фасллар алмашиб, кунлар совий бошлаганда баъзи нуронийларни томир тортишиши безовта қилади. «Булут чиєдими, дарров мазам қочади», деган шикоятни ҳам кўп эшитамиз. Хўш, бунинг сабаби нима?
Кунлар совиши билан юқори нафас йўллари касалликлари авж олади. Уни ўз вақтида даволаш жуда муҳим. Бироз бепарволик эса жиддий хасталикларга сабаб бўлиши мумкин.
Ҳар гал уйдан шаҳарга қайтаётганимда бувим: «Йўлда еб кетасан», деб майиз, жийда солиб юборади. Айтишича, улар қоринни тўқ тутармиш.
— Оғзимга тез-тез стоматит (оғиз еликиши) тошади. Баъзан бир неча ой безовта қилмайди. Кейин кутилмаганда яна пайдо бўлади. Баъзилар буни ошқозон билан боғласа, айримлар бу танада иссиқликнинг ошиб кетишидан, дейди. Стоматитнинг келиб чиқиш сабаблари нимада? Уни қандай даволаш мумкин?
Янги йил байрами. Дастурхон тансиқ ноз-неъматларга лиқ тўла. Пиёла қўйгулик жой йўқ. Бундай тўкин дастурхон атрофида кўп еб қўйиб, бўкиб қолиш ҳеч гап эмас.
Хўш, Янги йил байрами зиёфатида овқатланиш меъёрига қандай амал қилиш керак? ªуйида мутахассисларнинг тавсияларини келтирамиз.
Саратон касаллигига йўлиқиб қолишдан деярли ҳамма хавфсирайди. Чунки бу касалликни даволаш анча мураккаб. Тадқиқотчилар эса, касаллик хавфини камайтириш энг оқилона йўл эканини таъкидлаб, айрим табиий маҳсулотларни тавсия қилмоқда.
— Эгизак қизларим бор. Улар эндигина уч ойлик бўлишди. Қайнонам уларнинг қулоқларини тештириб, зирак тақмоқчи. Қизларимнинг қулоғини айни пайтда тештирсак бўладими?
Бугун турли кўринишдаги сақичларни дўконлару дорихоналарда истаганча харид қилиш мумкин. Айниқса, бу эрмак болаларнинг жону дили. Хўш, тинимсиз реклама қилинаётган сақич саломатликка қай даражада таъсир ўтказади?
Аксарият таом ва салатларимизни картошкасиз тасаввур этиш қийин. Унинг таркибида оқсил, ёғ, углеводлар, органик кислота, турли витаминлар, натрий, калий, магний, кальций, темир, фосфор, йод каби элементлар бор. Ундаги оқсилда инсон саломатлиги учун зарур аминокислоталар мавжуд.
Абу Али ибн Сино «Тиб қонунлари» асарида ҳаммомга тушиш тана териси ёшаришини, ундаги зарарли микроблар чиқиб кетишини, нафас олиш енгиллашиб, организмга шифобахш таъсир кўрсатишини таъкидлаган. Дарҳақиқат, аждодларимиз тана озодалиги ва саломатлигини таъминлашда азалдан ҳаммомлардан фойдаланиб келган. Ҳозир эса унинг замонавий кўриниши — сауна оммалашди.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
