Бирор касалликдан бутунлай фориғ бўлишда баъзан дори-дармоннинг ўзи етарли бўлмайди. Шундай вақтда шифокор қўшимча тарзда физиодаволашни тавсия этади. Айниқса уқалашнинг самараси жуда катта. Аслида, бу усул инсон танасига қандай таъсир кўрсатади? У ҳамма хасталикларни даволашда ижобий натижа берадими? Бу масалага ойдинлик киритиш мақсадида мутахассислар фикри билан қизиқдик. 

— Уқалаш қон айланишини фаоллаштиришга ёрдам беради, — дейди Тошкент тиббиёт академияси 1-клиникаси физиодаволаш бўлими бошлиғи Феруза МАҲМУДОВА. — Бу эса тананинг барча аъзоларига кислород етиб боришини ва улар фаолиятини яхшилашни таъминлайди. Кўпчилик уқалаш муолажаларини олишда иккиланади. Тўғри, беморнинг аҳволи оғир бўлганда, тана ҳарорати кўтарилганда уқалаш тавсия этилмайди. Бошқа ҳолатларда ҳам, албатта, шифокор тавсияси жуда зарур.

Ҳозирда уқаловчи махсус мосламалар мавжуд. Улар бир хил йўналишда ҳаракатланишга асосланган. Инсон танасида эса эҳтиёткорлик билан уқалаш талаб этиладиган нуқталар мавжуд. Буни фақатгина ихтисослашган мутахассислар бажара олиши мумкин.

Айниқса, умуртқа атрофини уқалашнинг самараси катта. У ерда тананинг барча аъзоларга таъсир кўрсатадиган нуқталар мавжуд. Уқалашда яхши натижага эришиш учун унинг суяккача етиб боришига алоҳида аҳамият бериш керак. Нафақат бирор касалликдан азият чеккан бемор, балки соғлом киши ҳам бир йилда бир марта уқалаш муолажаларини олиши мумкин. Бу тананинг шамоллаш касалликларига қарши курашувчанлигини оширади.

Шифокорларнинг тавсиясига кўра, турли хасталикда турлича уқалаш усулларидан фойдаланиш беморнинг аҳволини яхшилашга ёрдам беради. Масалан, юқори қон босимидан азият чекадиган беморларни олдин елка қисми, кейин бош қисми, қон босими тушганда эса аксинча, аввал бош кейин елка уқаланади.

Қандли диабет касаллигида, асосан, оёқни уқалаб, ёпилиб қолган томирларни очиш мумкин. Бундай беморлар ҳар олти ойда бир босқич уқалаш муолажаларини олиши мақсадга мувофиқдир.

Гастрит, ошқозон-ичак яраларида эса тинчлантирувчи усулнинг натижаси яққол намоён бўлади. Бунда бош ва елкани уқалаш тавсия этилади.

Бронхит, астма, пневмания каби нафас йўли касалликларида кўкрак қафаси ва курак соҳасини уқалаш балғам кўчиришни янада енгиллаштиради.

Бош мия қон айланишининг ўткир бузилиши (инсульт)да беморнинг қон босими меъёрида бўлса, умуртқа поғонаси эҳтиёткорлик билан уқаланади.

Бўғим касалликларида эса оёқ ёки қўлни уқалаш билан оғриқни бартараф этиш, ҳаракатларнинг фаоллашишига эришиш мумкин.

Суяк синишидан кейин ортопед ёки хирург тавсиясига кўра қотиб қолган мушакларни фаоллаштиради.

Уқалаш болаларнинг соғлом ўсишида ҳам аҳамиятли.

— Янги туғилган чақалоқда беш-олти кундан бошлаб секин-аста силашни бошлаш мумкин, — дейди Шайхонтоҳур тумани 47-оилавий поликлиника уқаловчи ҳамшираси Басоат ­ОТАХОНОВА. — Қирқ кундан кейин эса уқалаш усулларини эҳтиёткорлик билан қўлласа бўлади. Бу боладаги суяклар қийшайишининг олдини олади.

Кўпинча бир ёшли болалар юришга ҳаракат қилади. Лекин уларда кальций етишмаслиги сабабли гавданиниг оғирлиги тушиб, оёқларида қийшайиш кузатилади. Шундай ҳолатларда қолаверса, дисплазия (чаноқ сон суягининг тўлиқ ривожланмаслиги), тонус (зўриқиш), билан туғилган болаларда невропатолог ёки ортопед тавсиясига кўра бўшаштирувчи, мустаҳкамловчи уқалаш буюрилади. Дисплазияда бир йилда уч марта тавсия этилади. Рахит, яссиоёқликда ҳам уқалаш билан яхши натижага эришиш мумкин. Ўн икки-ўн уч ёшли болаларда эса умуртқа поғонасининг қийшайиши (сколиоз)ни даволашда жуда фойдали усул саналади. Агар гўдакда иситма, шамоллаш, терисида тошмалар, ич кетиши кузатилаётган бўлса, уқалаш муолажаси мумкин эмас. 

Шаҳноза РАҲИМХЎЖАЕВА,

«Оила даврасида» мухбири