Душанба
08-Декабр 2025
Ўнлаб йиллар давомида мутахассислар инсонлар саломатлигидаги муаммоларни косметика ва идиш ювиш воситалари, ҳашаротлар ҳамда бошқа маҳсулотларда мавжуд бўлган баъзи моддаларнинг таъсири билан боғлашди.
Улар таркибидаги кимёвий моддалар фойдаланиш жараёнида микроскопик заррачаларга бўлиниши ва одам организмига ўтиши таъсирида семириш ва диабетдан тортиб, туғилиш муаммолари, хатто саратонга қадар бўлган касалликлар хавфининг ортишига сабаб қилиб кўрсатилган.
Дунё олимлари бугунги кунда авж олаётган касалликларнинг келиб чиқишига пластик уй-рўзғор буюмларидан фойдаланишнинг ортиши ҳам сабаб бўлиши мумкин, деган хулосани беришмоқда.
NYU Langone Health тадқиқотчилари томонидан олиб борилган жорий тадқиқот озиқ-овқат идишлари, тиббий асбоб-ускуналар ва бошқа пластмасса буюмларни юмшоқроқ ва мослашувчан қилиш учун ишлатиладиган di-2-etilheksil ftalat (DEHP) деб номланган фталат турига қаратилган. Шу йўналишда олиб борилган бошқа тадқиқотларда пластик буюмларнинг доимий ишлатилиши юрак томирларида ҳаддан ташқари фаол иммунитет реакциясини (яллиғланиш) келтириб чиқариши кўрсатилиб, вақт ўтиши билан бу юрак хуружи ёки инсульт хавфини орттириши тахмин қилинган.
Янги таҳлилларда эса муаллифлар DEHP таъсири 2018 йилда 55 ёшдан 64 ёшгача бўлган 356 238 кишининг ўлимига сабаб бўлган бўлиши мумкинлиги айтилмоқда.
di-2-etilheksil ftalat (DEHP) деб номланган фталат кимёвий моддалари глобал миқёсда кенг қўлланилса-да, бунинг таъсирида Яқин Шарқ, Жанубий Осиё, Шарқий Осиё ва Тинч океани минтақаларида ҳаётдан кўз юмганлар сони айнан шу сабаб ҳалок бўлганлар умумий сонининг тўртдан уч қисмига тўғри келмоқда.
Камолиддин РЎЗИМАТОВ
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Батафсил
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
Батафсил
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
Батафсил
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
