Душанба
08-Декабр 2025
Мамлакатимизда доривор ўсимликларни муҳофаза қилиш, табиий ресурсларидан оқилона фойдаланиш, доривор ўсимликларни етиштирадиган плантацияларни ташкил этиш ва уларни қайта ишлаш борасида изчил ишлар амалга оширилмоқда.
Қорақалпоғистон Республикаси минтақасида ёввойи ҳолда ўсувчи 400 дан ортиқ доривор ўсимликлар мавжуд. Шундан биттаси силлиқ қизилмия ўсимлигининг илдиз хомашёси йиғиб олиниб, хорижга экспорт қилинмоқда. Ҳозирда минтақада бу ўсимликнинг экма плантацияларини яратиш бўйича катта ишлар олиб борилмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ёввойи ҳолда ўсувчи доривор ўсимликларни муҳофаза қилиш, маданий ҳолда етиштириш, қайта ишлаш ва мавжуд ресурслардан оқилона фойдаланиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорида силлиқ қизилмия ўсимлигини етиштиришга ихтисослаштирилган ҳудудлар қаторига Қорақалпоғистон Республикаси, Сирдарё ва Хоразм вилоятлари киритилган. Шу сабабдан эндиликда республика ҳудудларида бу ўсимликнинг экма плантацияларини барпо этишга янада каттароқ аҳамият бериш лозим.
Дарҳақиқат, ўсимликнинг ўсиб ривожланишида ва ҳосилдорлигини оширишда минерал ўғитлардан оқилона фойдаланиш деҳқончиликдаги долзарб муаммолардан ҳисобланади. Бу борада Бердақ номидаги Қорақалпоқ давлат университети «Доривор ўсимликлар агроэкологияси ва интродукцияси» кафедрасида илк бор силлиқ қизилмия ўстиришда минерал ўғитлардан фойдаланиш масаласини ўрганиш бўйича тадқиқот ишлари олиб борилди. Дала тажрибалари бешта вариантда давом эттирилмоқда.
Изланишлар баҳорда уруғдан ва илдиз-поя қаламчасидан экилган майдонларда олиб борилди. Фосфор, калий ва гўнг экишдан олдин берилди. Ўсимликнинг униб чиқиши ўғит берилмаган майдонларга қараганда 2-5 кун олдин кузатилди. Ўсимлик биринчи-иккинчи йили вегетация охиригача ўсув жараёнида бўлади. Ўсимликнинг бўйига ўсиши минерал ўғитлар берилган далаларда уруғдан экилган майдонларда 59-77 см, илдизпоя қаламчасидан экилганда ўғит берилганида 67-87 см ўсимликдаги ён шохлар сони биринчида 4-6 дона, иккинчида 6-9 дона.
Хулоса шуки, силлиқ қизилмия ўсимлигини экиб кўпайтиришда минерал ўғитлардан фойдаланиш яхши натижа беради. Минерал ўғитлардан фойдаланиш ўсимлик ривожланишининг биринчи йилида қўлланилади. Шу сабабдан экишга ишлатиладиган маблағлар миқдори унча катта бўлмайди.
Бугунги кунда қизилмия илдизи женшень билан тенг баҳоланаётган бир паллада уни кўпайтириш иқтисодий фойда олиб келишини яна бир бор таъкидлаш лозим.
Муҳаммад АЛЛАНОВ,
ЎЭП Нукус тумани кенгаши раиси
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Батафсил
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
Батафсил
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
Батафсил
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
