Жума
12-Декабр 2025
Тақлид — кимгадир эргашиб, уни такрорлаш, бировга ўхшашга ҳаракат қилиш. У инсоннинг қонида бор нарса ва бизга бекорга бу хусусият берилмаган. Айнан тақлид туфайли одам гапиришни, овқат ейишни, одоб-ахлоқни ва яшаш учун зарур бошқа малакаларни ўрганади. Афсуски, тақлид доим ҳам фойда келтирмайди, чунки кўпинча у онгли тарзда, меъёрда кечмайди. Бугун жамиятимизда, хусусан, ёшлар орасида кузатилаётган ҳолат бунга далилдир.
Яқинда Қизилқумга боргандим. Саҳро бағрини «тилиб» ўтган асфальт йўлдан кетар эканман, бу ернинг чексизлигига, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси нақадар бойлигига яна бир бор амин бўлдим. Аммо дилимни бир манзара ғаш қилди: йўл ёқаларига туташиб кетган яйлов, ўтлоқ-майдонлар ўйиб, чуқур қилиб ковлаб ташланганди. Камига ичи турли чиқинди, ҳайвон лошлари, суяклар билан лиқ тўла, кўзга жуда хунук кўринарди.
«Келин бўлиб тушганимдан буён қиладиган ишим фақат кир ювиш, овқат қилиш, болаларга қараш... Кун бўйи тиним билмаганингга яраша оила аъзоларингдан раҳмат эшитсанг ҳам алам қилмайди. Турмуш ўртоғимнинг «нима ҳам қилардинг, супур-сидирдан бўлак юмушинг бўлмаса», деган гапи юрагимга наштардек ботади. Баъзида менинг ҳам бошқалар каби бирор жойда ишлагим, жамиятда ўз ўрнимни эгаллагим келади. Балки шунда қилаётган меҳнатимнинг қадрига етишармиди?..»
Бир пайтлар хориж маҳсулотини сотиб олиш билан фахрланардик. Энди эса ўзимизнинг миллий маҳсулотларимиз жадаллик билан жаҳон бозорига чиқяпти.
Газетамизнинг жорий йил 4 майдаги 18-сонида «Бўш иш ўринлари ҳақиқатан бўш...ми?» сарлавҳали таҳлилий-танқидий мақола эълон қилинган эди. Унда Бандликка кўмаклашувчи туман (шаҳар) марказлари фаолияти ҳақида сўз юритилган. Йўл қўйилаётган камчилик ва хизмат кўрсатишдаги беписандларча муносабат таҳлил қилинган эди.
Шу кунларда халқаро ОАВ саҳифаларини бир қатор давлатларнинг Қатар билан дипломатик муносабатларни узгани тўғрисидаги шов-шувли хабарлар эгаллади. Аввалига Саудия Арабистони, БАА, Баҳрайн ва Миср ўзаро муносабатларга нуқта қўйган бўлса, кейинроқ бу давлатлар сафига Яман, Ливия, Мальдив республикаси, Маврикий ва Мавритания ҳам қўшилди.
Ҳар йили муборак Рамазон ойида қилинадиган хайрли амаллар кўпчиликка маълум. Аммо уларнинг моҳияти-ю ҳикматидан бохабар бўлмаганлар ҳам йўқ эмас.
Аҳолини электр энергияси ва табиий газ билан узлуксиз таъминлаш бугун одамлар орасидаги энг ўткир муаммолардан бирига айлангани сир эмас. Соҳадаги бир-бирига боғлиқ чигал муаммолар кўлами ошса ошмоқдаки, асло камаяётгани йўқ. Бир истеъмолчи «Мен вақтида тўлайман, электр, газ узлуксиз келиб турса бўлгани» деса, бошқа истеъмолчи «Йўқ светга нега тўлашим керак» дейди. Бу ёқда ушбу ресурсларни етказиб берувчилар «Фалон туманнинг фалон миллиард сўмлик қарзи бор», дея тармоқни бутунлай узиб қўя қолади...
«Болам, ўқишга кириб олсанг бўлди. Бир амаллаб битирасан. Дипломли бўлсанг, у ёғига мен турибман-ку…»
Баҳор келиши билан болалигимда ўйнаган мароқли ўйинлар ёдимга тушади. Маҳалладаги болалар йиғилиб, таниш майсазорга ошиқардик. Табиат қўйнида биз учун севимли бўлган «Оқ теракми, кўк терак», «Ёмғир ёғалоқ», «Арқон тортиш», «Бекинмачоқ» каби ўйинларни ўйнаб вақт ўтказардик. Уларнинг гашти бошқача эди.
Бирор идоранинг эшигини тақиллатиб борар эканмиз, аввало, ишимиз тезроқ битишини истаймиз. Бунинг учун хоҳлаб-хоҳламай кимнингдир чўнтагига «атаганимиз»ни солиб ўрганиб қолганмиз. Аслида манфаат юзасидан бериладиган уч-тўрт сўмнинг зарари йўқдек туюлади. Лекин…
«Нима сабабдан биз кўпроқ оила ва унда юз берадиган муносабатларга эътиборли бўламиз? Нима учун оилада ўзимизни яхши, бахтли ҳис этсак, ишимиз ҳам юришгандек, омадимиз чопгандек бўлади?»
Бугун «ўргимчак тўри» дея аталаётган интернетдан фойдаланувчилар дунё аҳолисининг салмоқли қисмини ташкил этади ва улар сони борган сари ортмоқда. Глобал тармоқ кундалик ҳаётимиздан чуқур ўрин эгалламоқда.
Ҳар йили май ойи яқинлашган сари уруш даҳшатларини бошдан кечирган буви-буваларимизни йўқлашга тушамиз. Уларга ғалаба учун, бугунги тинчлик учун қайта-қайта ташаккур айтамиз.
— Мен тирик қайтаман, она, — деди озиб-тўзиб кетган, тахта дарвозага ҳолсиз суяниб қолган муштипарга...
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Ўзбекистон Фанлар академияси Материалшунослик институти олимлари иссиқхоналарни ҳеч қандай ёқилғи ишлатмасдан иситиш имконини берувчи технологияни тақдим этишди.
Ўзбекистон Экологик партияси томонидан Қашқадарё вилоят ҳокимлиги, вилоят спорт бошқармаси ҳамкорлигида Қарши шаҳрида Ўзбекистон Президентининг «2030 йилгача бўлган даврда аҳолининг экологик маданиятини юксалтириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида»ги Қарори ижроси юзасидан «Соғлом турмуш тарзи ва мусаффо табиат – узоқ умр гарови!» мавзуида аёллар экофоруми ўтказилди.
Бугунги кунда жаҳон сиёсати янги воқеликлар ва ўзаро тенг манфаатлар майдонига айланмоқда. Геосиёсий жараёнлар тобора мураккаблашиб, минтақавий хавфсизлик, иқтисод ва экология соҳаларида глобал ҳамкорликнинг аҳамияти ортмоқда. Шу нуқтаи назардан Марказий Осиё минтақасининг дунё харитасидаги ўрни ва роли алоҳида аҳамиятга эга.
Самарқандда бошланган ЮНЕСКО Бош конференциясининг 43-сессияси доирасида қадимий шаҳарда ЮНЕСКОнинг 14-Ёшлар форуми бўлиб ўтди.
Бугун техник имкониятлар яшин тезлигида ривожланиб бормоқда. Ҳатто бошланғич синф ўқувчиси ҳам сунъий интеллект нималигини ва ундан фойдаланишни билади. Албатта, бу жуда кўп-кўп соҳаларда катта ижобий имкониятларни бермоқда. Ҳа, сунъий интеллект имкониятларини биз ҳали тўлиқ баҳолай олганимизча йўқ. Аммо танганинг иккинчи томони борлигини унутмаслигимиз зарур.
