Жума
24-Октябр 2025
Ўзбекистон Экологик партиясидан Ўзбекистон Республикаси Президентлигига кўрсатилган номзоднинг сайловолди дастурида жамиятда юксак экологик маданиятни шакллантириш, она табиатни, жумладан, ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини авайлаб-асраш, уларга нисбатан эҳтиёткорона муносабатда бўлиш туйғусини кучайтириш масаласига алоҳида эътибор қаратилган.
Ҳар бир миллатнинг, халқнинг ўтган куни, бугуни ва келажагини, унинг дунёда мавжудлигини биргина омил – она тили билдириб туради. Дунё олимларининг эътирофига кўра, бугунги кунда ер юзи аҳолиси беш мингдан зиёд тилда гаплашади.
Бир кунда ер юзида чиқадиган пластик чиқиндилар юз минг тонналаб, қайта ишланадиган қисми эса жуда оз. Аслида пластик маҳсулотлар ишлаб чиқарилиши глобал миқёсда табиатга ва айниқса ҳайвонот дунёсига зарар етказади. Нафақат ердаги жонзотлар, ҳатто осмон эгалари бўлган қушлар ҳам пластмасса сабаб қирилиб кетиш хавфи остида.
Статистика маълумотларига кўра, юртимиздаги ҳар 100 хўжаликка 50 та автомобиль ҳамда 290 та телефон тўғри келар экан. Бу бир хонадонда 3 тадан мобиль алоқа воситаси борлигини англатади.
«Табиат бу ҳар бир саҳифаси буюк мазмунга эга ягона асардир»
Гёте
Ўзбекистон Экологик партиясидан Ўзбекистон Республикаси Президентлигига номзод Нарзулло Обломуродовнинг сайловолди дастурида мамлакатимизнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланишини таъминлашга қаратилган устувор йўналишлар қаторида табиий ресурслар муҳофазасига ҳам алоҳида аҳамият берилган.
«Агар қиёмат бўлиб қолса ва биронтангизнинг қўлида хурмо
дарахти бўлса, бас, уни экиб олсин»
Атмосфера ҳавосининг тобора ифлосланиб бораётгани ва унинг инсонлар соғлиги, ўсимликлар ва ҳайвонот дунёси учун нақадар катта хавф туғдираётгани ҳақида бугун дунёдаги барча экологияга бефарқ бўлмаган олим ва мутахассислар бонг ураётгани бежиз эмас.
Глобал иқлим ўзгаришлари, ҳаво ҳароратининг кўтарилиши, Орол денгизининг қуриши, чўлланиш, салбий метеорологик жараёнларнинг такрорланиши, ер ҳамда сув ресурсларидан нооқилона фойдаланиш, биологик хилма-хилликнинг қисқариши, ўсимлик ва ҳайвонот дунёси генофондининг ёмонлашуви, кўп миқдордаги саноат ва маиший чиқиндиларнинг тўпланиши глобал ва минтақавий экологик муаммолар кундан-кунга чуқурлашиб бораётганидан далолат бермоқда.
Газетамизнинг ўтган сонида инсон бир кунда ўртача қанча сув сарфлаши ва қанчасини исроф қилиши ҳақида маълумот берган эдик. Шунингдек, исроф қилинаётган сувдан инновацион усулда қайта фойдаланиш, ўсимликларни суғоришда ишлатиш мумкинлиги ва бунинг баъзи усуллари ҳам келтириб ўтилган эди.
Бугунги кунда Ер шаридаги жами аҳолининг 40 фоизи тоза ичимлик сув етишмаслигидан азият чекмоқда. Яна 30 йилдан сўнг тоза ичимлик сув энг танқис ресурслардан бири бўлиб қолиши мумкин. Ҳар йили ичишга яроқли сув етишмаслиги туфайли 1,2 млн. киши турли хасталикларга дучор бўлади.
Озон қатламининг емирилиб бориши дунё ҳамжамиятини ташвишга солаётган энг долзарб экологик муаммолардан биридир. Юзага келган мазкур экологик вазиятнинг атроф муҳитга ҳамда инсониятга салбий таъсири катта.
Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университетида Олий Мажлис Қонунчилик палатаси, Ўзбекистон Экологик партияси, Давлат Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш қўмитаси, Ўзгидромет маркази ҳамкорлигида «Озон – ягона ҳимоячимиз» мавзуида давра суҳбати ташкил этилди.
Болалигимиздан бизга озода халқ эканимиз айтилади, китобларимизда сув сепилган боғу кўчалар, саранжом ҳовлилар кўрсатилади. Эртакларда одобли қизчалар, болалар албатта покиза, ҳаммаёқни чинни-чироқ қилиб ўтирадиган қилиб тасвирланади. Хуллас, ёшлигимиздан тозаликни севувчи халқ эканлигимиз қулоғимизга қуйилади.
Бугун шиддат билан глобаллашиб бораётган бир даврда яшамоқдамиз. Бундай вазиятда дунёнинг бир бурчагидаги қайсидир мамлакатда содир бўлган экологик инқироз бошқа давлатларнинг халқаро муносабатлари, саноати, иқтисодиёти, туризми, демографияси, миграцияси каби турли жабҳаларига бирдай таъсир ўтказиши мумкин. Бундай ҳолатда мамлакат ҳам ички, ҳам ташқи жиҳатдан инқирозга юз тутади.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Рақамли иқтисодиёт трансформацияси шароитида «Сервис давлат» тизими давлат хизматларини кўрсатиш самарадорлигига қандай таъсир кўрсатаётгани, уларни нафақат қулай, балки экологик жиҳатдан ҳам тозароқ қилиш масаласи айниқса долзарбдир.
«Телевизорни пасайтир!», «Секинроқ гапир, бақирма!», «Шовқин солма!», «Деразани ёп, жудаям шовқин!..»
Мамлакатимизда аҳолининг автомобилдан фойдаланиши муттасил ўсаётгани яхши кўрсаткич албатта. Бироқ, бу ўз навбатида янги экологик ва иқтисодий муаммоларни вужудга келтирмоқда. Шулардан бири – автомобиль шиналари чиқиндиларини утилизация қилиш масаласидир.
Бугун дунё аҳли табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш экологик барқарорликнинг асоси эканини якдиллик билан эътироф этмоқда. Юртимизда бу борада янги ислоҳотлар жорий этилаётгани мамалакат равнақи учун долзарб қадам сифатида қараляпти.
Биз ўзимизни «болажон халқ» деб биламиз. Фарзандимизнинг кулгусидан олам чароғон бўлишига, унинг беғубор нигоҳидан қалбларимиз эришига ишонамиз. Ҳар бир болани «жигарбандим», «кўзимнинг оқу қораси» дея ардоқлаймиз. Аммо шу муқаддас туйғулар пардаси ортида аччиқ ва шафқатсиз ҳақиқат яшириниб ётганини тан олиш вақти келмадими?
