Душанба
08-Декабр 2025
«Чегара билмас дарёлар» халқаро экологик коалицияси мутахассислари Марказий Осиёнинг тоғли ҳудудларидаги дарё ҳавзаларини ўрганиб, биологик хилма-хилликни сақлаб қолиш учун муҳим бўлган асосий ҳудудларни аниқлади.
Тахтакўпир тумани Қорақалпоғистоннинг йирик маъмурий бирликларидан саналади. Туманнинг Давқара овул фуқаролар йиғинида жойлашган Қаратеренг кўл-мажмуаси – юртимизнинг энг сўлим масканлардан бири.
Бу йил ҳам эрта кўкламдан «Яшил макон» лойиҳаси доирасида кўчат экиш ишларига жадал киришилди.
Самарқанд – нафақат тарихий ёдгорликлари, балки ўзига хос сўлим табиати билан ҳам машҳур замин. Айниқса, «Яшил макон» лойиҳаси туфайли вилоятнинг барча ҳудудлари тобора яшилликка бурканмоқда.
Мамлакатимизнинг экологик барқарорликни таъминлаш ҳамда атроф-муҳитни муҳофаза қилиш борасидаги саъй-ҳакаратларига дунё миқёсида катта ишонч билдирилмоқда.
Болалигимизда сут-қатиқ, қаймоқ, ширин ичимликлар шиша идишда бўларди ва биз болалар бўшаган шишаларини йиғиб, музқаймоқ ёки турли ўйинчоқларга алиштирардик. Ўша шиша идишлар эса ишлов берилиб, саноатда яна ишлатиларди.
Ҳар биримиз фаровон, тоза ва хавфсиз муҳитда яшашни истаймиз. Бироқ бугунги кунда шаҳарлар катта-кичик муаммолар гирдобида қолмоқда: ҳаво ифлосланиши, энергия таъминотидаги узилишлар, тобора қимматлашиб бораётган электр ва газ нархлари, яшаш учун қулай муҳитнинг етишмаслиги. Бу муаммолар нафақат катта мегаполисларда, балки кичик маҳаллаларда ҳам сезиляпти.
Ўзбекистон Экологик партияси Марказий Кенгаши раиси, Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги партия фракцияси раҳбари Абдушукур Ҳамзаев ҳамда фракция аъзолари Қашқадарё вилоятида Атроф-муҳитни асраш ва «яшил иқтисодиёт» йили давлат дастурининг мазмун-моҳиятини, партия дастурини тарғиб қилиш ҳамда аҳоли мурожаатларини тинглаш мақсадида ўрганишлар олиб борди.
Экологик барқарорликни таъминлаш ва аҳоли учун қулай турмуш шароитларини яратиш мақсадида «Очиқ бюджет» ахборот портали орқали жамоатчилик фикри асосида «Менинг боғим» лойиҳаси амалга оширилмоқда.
Ҳаво сифатининг бузилишига мутассадилар томонидан турли хил сабаблар кўрсатилади: транспорт, саноат, энергетика ва ҳоказо. Аммо қурилиш майдонларидан кўтарилаётган чанг-ғубор ҳам атмосферамизга улардан кам зарар етказаётгани йўқ.
Ҳаётимизни бир кун электр энергиясисиз тасаввур қилиб кўрганмисиз? Тан олиш керак, жуда қийин, тўғрими? Кейинги йилларда айниқса, электр энергиясига бўлган талаб ва эҳтиёж кун сайин ортмоқда.
Сир эмаски, шу пайтга қадар чиқинди полигонларида рекультивация ишлари деярли олиб борилмаган эди. Устига-устак махсус ҳудуддан ташқарида жойлашган ер майдонларига, полигонлар атрофига ҳам чиқинди ташлангани оқибатида чиқиндихоналар қаровсиз, ҳудуднинг тупроқ генофонди яроқсиз аҳволга келиб қолди.
Мамлакатимизда кўкаламзорлаштиришга бўлган талаб янада ортмоқда. Шаҳарларимизда хиёбонлар ташкил этиш, катта йўллар ёқаларига манзарали дарахтларни экиш энг долзарб масалалардан бири бўлиб қолмоқда.
Атмосфера ҳавосини муҳофаза қилишга оид қонунчилик ижросини таъминлаш мақсадида Бош прокуратура бошчилигида Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги, Ўзбекистон Экологик партияси вакиллари, партиядан сайланган депутатлар ҳамда бошқа масъул идоралардан ташкил топган махсус ишчи гуруҳ томонидан Тошкент шаҳри ва Тошкент вилояти ҳудудидаги жами 762 та объект ўрганилди.
Навоий вилояти Конимех туманида экологик муҳитни яхшилаш ва чанг бўронларининг олдини олиш мақсадида кенг кўламли кўчат экиш ишлари бошлаб юборилди.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Инсониятнинг табиат билан муносабати асрлар давомида доимий мувозанатсизлик билан кечди. Замонавий глобализация даврида эса ноёб ўсимликлар ва жониворлар эндиликда фақатгина табиий бойлик эмас, балки халқаро бозорнинг қимматбаҳо маҳсулотига айланиб, бу мувозанатсизлик янада кучайишига сабаб бўлди.
Жорий йилнинг энг муҳим табиатни муҳофаза қилиш тадбирларидан бири бошланишига оз қолди – 24 ноябрдан 5 декабргача «Silk Road Samarkand» туризм мажмуаси йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи ҳайвон ва ўсимлик турлари билан халқаро савдони тартибга солиш тўғрисидаги конвенция томонлари конференциясининг 20-сессияcи – CITES CoP20 мезбони бўлади.
