Шанба
18-Май 2024
«Ойим ҳам, дадам ҳам менинг гапларимга сира эътибор бермайди. Уларга кўнглимдагиларни айтгим келади-ю, койиб беришидан қўрқаман. Баъзи ўртоқларим ота-онасига ҳазил-ҳузул қилаётганини кўрсам, ҳавасим келади. Қани эди, менинг дадам ҳам яхши маслаҳатлар берса, сиқилган пайтларимда ойим йўл-йўриқ кўрсатса...»
Келинимнинг туғилган кунига шаҳардан яхши бир гулдаста сотиб олдим. Таксида уйга қайтарканман, ёшгина ҳайдовчи йигит билан манзилга етгунча гурунглашиб бордик. Самимий йигит экан, фикр-мулоҳазалари анча бамаъни эди. Гап билан андармон бўлиб уйга етиб келганимни ҳам сезмай қолибман. Кўча бошида раҳмат айта-айта машинадан тушиб қолдим.
— Ўғлим 15 ёшда. Ўзига, қўлидан бирор нима келишига умуман ишонмайди. Дадилроқ бўлсин, деб спорт тўгарагига бердим.
«Уч кундан буён ўғлимдан дарак йўқ. Бир оғиз гап боламга шунчалик оғир ботишини билмаган эканман. Алам устида бирор ножўя ишга қўл урмаса эди...»
Эътибор қилганмисиз, ҳар бир боланинг битта севимли ўйинчоғи бўлади. Баъзан янги ўйинчоқ совға қилсангиз ҳам, бола уни ўйнагиси келмайди: хушламайди, ирғитиб юборади, ҳатто синдиради.
Қиш фаслида ўзимизда оғирлик ва тушкун кайфият сезамиз. Булутли кун, совуқ кечалар кишини зериктириб юборади. Шундай вақтда бу ҳолатдан чиқиб кетиш учун чора қидира бошлаймиз.
Барчамиз турли шовқинлар қуршовидамиз. Хонадонимизда ишлаб турган маиший техника, зув-зув қатнаётган автомобиллар ва бошқа овозларга қулоғимиз ҳатто ўрганиб қолган. Дунё олимлари эса мияга ҳар-ҳар замонда бўлса ҳам сокинлик кераклигидан огоҳлантирмоқда.
«Келажакда ким бўлмоқчиман?» мавзусида ёзган иншони ҳеч ким ёдидан чиқармайди. Эслайсиз, хаёлан турли касбларни эгаллардик.
«Йиғлама, дедим! Бас қил! Ўчир овозингни!»
Зарда билан айтилган бу гап беихтиёр эътиборимни тортди. Ён-веримга разм солиб қарасам, мендан сал нарида бир болакай тинмай инжиқланар, онаси уни овутолмай хуноби ошарди. Она бирпасда бундан ҳам таҳдидли сўзларни ёғдириб ташлади...
Сингил дастёрлик қиламан, деб акасининг буюмларини тартибга келтирди. Лекин балоғат ёшидаги йигитга бу ҳолат ёқмади. Унинг шахсий нарсаларига тегиши норозилик уйғотди.
«Негадир ҳамма менга қарагандек туюлаверади. Дарсга тайёрланиб келганман-у, ҳамманинг олдига чиқиб гапира олмайман-да. Дугоналарим билан учрашишга ваъдалашиб қўйганмиз, аммо ота-онамдан рухсат сўрашга менда журъат йўқ...»
Ҳинд физиогномистларининг айтишича, пешона шаклига қараб, инсон ҳақида тузуккина маълумотга эга бўлиш мумкин экан.
ёхуд ўсмир хоҳишларини қай даражада инобатга олиш керак?
Мутахасcислар инсон ички дунёсини ўрганишни айнан кўздан бошлашни тавсия қилади. Негаки, киши ҳис-туйғулари унинг кўзларида акс этаркан. Шу боис бўлса керак, кўзга «қалб ойнаси», деб ҳам нисбат берилади. Таъкидланишича, ҳар бир инсоннинг кўз ранги такрорланмас ва ўзига хос экан.
Барча аёлга таниш ҳолат: эрталаб нонушта тайёрлайсиз, ишга кетишга ҳозирланасиз, болаларни мактаб ёки боғчага олиб бориш учун кийинтирасиз.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Жонзотлар учун энг муҳим нарса бу озуқа бўлса, ёввойи ҳайвонлар учун иккинчи муҳим нарса бу уларнинг табиат қўйнида эркин яшашидир.
Уйимизни қай даражада тоза сақласак, табиат ҳам худди шундай муносабатга муҳтож. Аммо атроф-муҳитга назар ташланса, бутунлай бошқача манзара. Табиат бизга, наҳотки, ўгай бўлса?!.
Бир неча 10 йилдан сўнг дунё манзараси қандай бўлиши ҳақида ҳеч ўйлаб кўрганмисиз? Инсониятнинг ҳаёт кечириш тарзи қай тарзда ўзгариши мумкинлиги ҳақида-чи? Ҳозирги кунда тобора глобаллашиб бораётган экологик муаммолар таъсирида атроф-муҳит қай ҳолга келади?
Қорақалпоғистоннинг олис Мўйноқ туманида иккита ажойиб музей борлигини биласизми? «Мўйноқ экология музейи» ҳамда «Орол денгизи тарихи музейи» ҳамиша қизиқувчилар билан гавжум.
Ҳамма бирлашсагина бирор натижага эришиш мумкин
