Пайшанба
23-Октябр 2025
Табиат инжиқликлари доим бўлиб келган. Аммо иқлим ўзгаришларининг сайёрамизга таъсири, экологик муҳитнинг издан чиқиши ва салбий оқибатлари борасидаги ваҳимали башоратлар аллақачон реалликка айланиб бормоқда.
Келгуси йилда Давлат бюджети даромадлари 270,1 триллион сўм бўлиши кутилмоқда
Бугун сув тақчиллиги дунёда глобал муаммога айланиб бормоқда. Соҳага сувни тежайдиган технологияларни жорий қилишдаги мавжуд камчилик ва муаммоларни бартараф этиш, минтақада кузатилаётган сув танқислигининг салбий таъсирини юмшатиш, шунингдек, қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришда сув ресурcларидан янада самарали фойдаланиш масалалари тобора долзарб аҳамият касб этаётир. Айниқса, Қашқадарё учун ичимлик сув ҳаёт-мамот масаласига айланиб бораётгани бу заминда яшаётган ҳар бир инсон яхши билади.
Ўзбекистон Президенти БМТ Бош Ассамблеяси 78-сессиясида она заминимиздаги бугунги экологик вазият ва унинг инсоният ҳаётига хавф солаётган жиҳатлари ҳақида алоҳида тўхталиб, жаҳон аҳли эътиборини қаратган эди: «Ҳозирги вақтда дунёда кескин экологик вазият кузатилмоқда.
Озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашда нималарга эътибор бериш керак?
Бугунги кунда пахтачиликда асосий эътибор ғўзанинг турли кутилмаган омилларга табиий бардошли, ҳосилдор, тола сифати юқори ҳамда инсон саломатлиги учун безарар бўлган янги навларини яратишга қаратилган.
Ўзбек тилига давлат тили мақоми берилганига ўттиз тўрт йил бўлди. Назаримда, биз бу кунни ўттиз тўрт марта байрам қилдик холос. Қабул қилинган қарорлар қоғозларда қолиб кетган, кундан-кунга сўлиб бораётган «гул»имизга байрам кунларидагина бир томчи сув қуямиз, холос.
Жарималар ошяпти, радарлар кўпаймоқда, тезлик пасайтирилди аммо... Йўллардаги фалокатлар нега камаймаяпти?
Жамиятимиз кундан-кунга заволга юз тутаётгандек. Кеча энага ўзига омонат қилиб топширилган гўдакни ваҳшийларча калтаклаган бўлса, бугун бир эркак ўзининг аёл ҳамкасбларини аямай дўппослаганига гувоҳ бўляпмиз.
Албатта, ушбу масалага бу даражада катта эътибор қаратилгани бежиз эмас. Чунки кейинги 30 йилда минтақамизда ҳаво ҳарорати бир ярим градусга кўтарилди.
19 сентябрь куни Нью-Йорк шаҳридаги Бирлашган Миллатлар Ташкилоти бош қароргоҳида БМТ Бош Ассамблеяси 78-сессиясининг умумсиёсий мунозаралари бошланди. Унда Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев нутқ сўзлади.
Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг 32 йиллигига бағишланган байрам тантанасида Президентимиз Шавкат Мизиёев сўзлаган нутқида пахта сиёсати Орол денгизини қуритгани, иқтисодиётни, таълим тизимини издан чиқаргани, оқибатда бир неча авлод чаласавод бўлиб вояга етганини афсус билан таъкидлаб, шундай деди: «Ўтмишга назар ташлар эканмиз, аччиқ бир ҳақиқатни тан олишга мажбурмиз: «ўзбек» деганда, фақат эртаю кеч пахта даласида меҳнат қиладиган заҳматкаш инсонлар тасаввур қилинар эди. Афсуски, шу даражага тушиб қолган эдик...»
Статистик маълумотларга кўра, Ўзбекистон бўйича бир кунда 19-20 минг тонна чиқинди ҳосил бўлмоқда. Чиқиндилар турли хил металлар, шиша идишлар, макулатура, пластик, озиқ-овқат маҳсулотларининг қолдиқларидан иборат. Қанчалик кўп ва хўп гапирилмасин белгиланмаган жойга чиқндиларни ташлаш бўйича нохуш ҳолатлар сони ошса ошяптики, камайгани йўқ.
ёҳуд оммавий экологик маданият шаклланишини қўл қовуштириб кутиб бўлмайди
Чиқиндиларни ўз вақтида ташиш атроф муҳит тозалигининг бош гарови саналади. Аҳоли гавжум ҳудудларда маиший чиқиндиларни ўз вақтида олиб кетиш узоқ йиллар катта муаммо бўлиб келган.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
«Телевизорни пасайтир!», «Секинроқ гапир, бақирма!», «Шовқин солма!», «Деразани ёп, жудаям шовқин!..»
Мамлакатимизда аҳолининг автомобилдан фойдаланиши муттасил ўсаётгани яхши кўрсаткич албатта. Бироқ, бу ўз навбатида янги экологик ва иқтисодий муаммоларни вужудга келтирмоқда. Шулардан бири – автомобиль шиналари чиқиндиларини утилизация қилиш масаласидир.
Бугун дунё аҳли табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш экологик барқарорликнинг асоси эканини якдиллик билан эътироф этмоқда. Юртимизда бу борада янги ислоҳотлар жорий этилаётгани мамалакат равнақи учун долзарб қадам сифатида қараляпти.
Биз ўзимизни «болажон халқ» деб биламиз. Фарзандимизнинг кулгусидан олам чароғон бўлишига, унинг беғубор нигоҳидан қалбларимиз эришига ишонамиз. Ҳар бир болани «жигарбандим», «кўзимнинг оқу қораси» дея ардоқлаймиз. Аммо шу муқаддас туйғулар пардаси ортида аччиқ ва шафқатсиз ҳақиқат яшириниб ётганини тан олиш вақти келмадими?
Дарҳақиқат, машҳур шоир Нозим Ҳикмат «Мен ёнмасам, сен ёнмасанг, у ёнмаса, зулматни ким ёритар ахир» деган даъватида ғафлатда ётганларни, лоқайдларни уйғотиш наъраси ётади.
