Пайшанба
23-Октябр 2025
Атмосфера – инсоннинг бевосита яшаш муҳитини таъминлайдиган табиий ресурс. Ҳаво таркибидаги кислород инсоннинг нафас олиши, турли ёқилғиларнинг ёниши, ишлаб чиқариш қурилмалари ва двигателларининг ишлаши учун зарур.
«Иқлим ўзгариши бюджети интеграцияси индекси» кўрсаткичларимиз қандай?
Дунёда экологик вазият долзарб бўлиб турган бир паллада жараённинг юртимизга ўзига хос таъсири кузатиляпти. Экология борасида амалга оширилаётган ислоҳотларнинг туб негизида вазиятга огоҳ ва ҳушёр қараш, энг муҳими, дахлдорлик нуқтаи назаридан ёндашиш талаб этиляпти.
Сўнгги вақтларда умумтаълим мактаблари учун мўлжалланган дарсликларда кузатилаётган камчиликлар борасида тез-тез мулоҳаза билдирилмоқда. Оммавий ахборот воситалари ва ижтимоий тармоқларда бу ҳақда неча маротаба танқидий фикрлар айтилаётганига қарамасдан аҳвол эски ҳаммом – эски тослигича қолаётгани жуда ачинарлидир.
Қиш бўйи кўмир талон-тарожи ҳақида эшитавериб, қулоғимиз қотиб кетти. Имтиёзли тарзда аҳолига берилиши керак бўлган кўмирлар йўлга чиқмаёқ талон-тарож қилинди. Айбдорларнинг бири жазоланган бўлса, камида учтасининг иши енг ичида битди. Шунинг ортидан қанчадан-қанча оилалар қишда совуқдан қалтираган бўлса, ажаб эмас.
Хоҳ давлат ишида ишланг, хоҳ хусусий секторда меҳнат ҳуқуқларимиз тез-тез поймол қилинади. Бошқача айтганда, меҳнат ҳуқуқларини талаб қилишга ўрганмаганмиз.
Экология вазири маслаҳатчиси, собиқ депутат Расул Кушербаевнинг билдиришича, Тошкент шаҳрида экология ходимлари амалда экилмаган дарахтларни “экилди” деб ёзилган ҳужжатларни имзолашга мажбур қилиняпти.
Маълумотларга кўра, дунё бўйича 7 ёшдан 12 ёшгача бўлган болаларнинг 90 фоиздан ортиғи интернетга уланган смартфон ва планшетлардан фойдаланади.
Балиқ истеъмол қилишнинг саломатлик учун фойдали жиҳатлари ҳақида жуда кўп маълумотга эгамиз, аммо уларнинг экологияга фойдаси ҳақида доим ҳам гапирилавермайди.
Бугунги кунда оммавий ахборот воситалари ичида телевидение энг таъсирчан манба бўлиб қолди. Телефон деган зормандада эса бари муҳайё, телевизор ёки радиоаппаратга ҳам ҳожат йўқ. Йўлда, ишда хоҳлаган канални топиб, кўраверасиз ёки эшитаверасиз.
Бугунги кунда юртимиз аҳолиси йилига қарийб бир миллион нуфус билан ўсиб бормоқда. Бу аҳоли сонида ёшларнинг улуши кўплигидан далолат беради. Статистик маълумотларга қараганда, 2023-2024 ўқув йилида 800 мингга яқин ўқувчи 1-синфга қабул қилинган.
Атроф-муҳитни, ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини муҳофаза қилиш инсоният учун жуда катта ҳаётий аҳамиятга эга.
Bugun Yer yuzida qariyb 1,1 milliard kishi turli darajadagi suv tanqisligidan aziyat chekmoqda.
Япон ёзувчиси Хироси Номанинг «Мабодо қачондир ерда ҳаёт тамом бўлса, у атом урушидан эмас, ичимлик сув етишмаслигидан бўлади», деган фикри нақадар тўғрилигини бугунги кунлар исботламоқда. БМТ сўнгги маълумотларига кўра, дунёда ҳар тўрт кишидан бири тоза ичимлик сувдан маҳрум ҳолда яшаяпти.
Ҳали 14-15 ёшда эканлигимда тенгдошларим билан ёзнинг жазирама кунларидан бирида далага, сомонга борган пайтимни эслайман. Ўша кунни эсимдан чиқармаганимга сув сабаб бўлган.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
«Телевизорни пасайтир!», «Секинроқ гапир, бақирма!», «Шовқин солма!», «Деразани ёп, жудаям шовқин!..»
Мамлакатимизда аҳолининг автомобилдан фойдаланиши муттасил ўсаётгани яхши кўрсаткич албатта. Бироқ, бу ўз навбатида янги экологик ва иқтисодий муаммоларни вужудга келтирмоқда. Шулардан бири – автомобиль шиналари чиқиндиларини утилизация қилиш масаласидир.
Бугун дунё аҳли табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш экологик барқарорликнинг асоси эканини якдиллик билан эътироф этмоқда. Юртимизда бу борада янги ислоҳотлар жорий этилаётгани мамалакат равнақи учун долзарб қадам сифатида қараляпти.
Биз ўзимизни «болажон халқ» деб биламиз. Фарзандимизнинг кулгусидан олам чароғон бўлишига, унинг беғубор нигоҳидан қалбларимиз эришига ишонамиз. Ҳар бир болани «жигарбандим», «кўзимнинг оқу қораси» дея ардоқлаймиз. Аммо шу муқаддас туйғулар пардаси ортида аччиқ ва шафқатсиз ҳақиқат яшириниб ётганини тан олиш вақти келмадими?
Дарҳақиқат, машҳур шоир Нозим Ҳикмат «Мен ёнмасам, сен ёнмасанг, у ёнмаса, зулматни ким ёритар ахир» деган даъватида ғафлатда ётганларни, лоқайдларни уйғотиш наъраси ётади.
