Душанба
08-Декабр 2025
Осиё тараққиёт банки (OTБ) томонидан Марказий ҳамда Ғарбий Осиё ҳудудларида амалга оширилаётган лойиҳаларнинг 17 фоизи Ўзбекистонга тўғри келмоқда. Мамлакатимиз минтақада бу кўрсаткич бўйича иккинчи ўринда. Жорий йилда жами 3,5 миллиард долларга яқин миқдорда 25 та лойиҳа имзоланган.
Ҳозир Бунёд Ибрагимов ва бир қанча бошқа дўстларим Европа бўйлаб саёҳатга чиқишган. Бунёд аканинг орқасида турган дарахт Мюнхенда экан, кўриб турганингиздек дарахт кесилган.
Жанубий Aмериканинг асосий сув ҳавзасидаги сатҳ энг паст даражага тушди. Бразилиянинг Aмазонас штатида фавқулодда ҳолат эълон қилинди, минтақадаги энг йирик шаҳар – Манаус фалокат ёқасида.
БМТ маълумотларига кўра, 2016 йилдан 2021 йилгача иқлим ўзгариши билан боғлиқ об-ҳаво ҳодисалари туфайли 44 мамлакатда 43,1 миллион бола бошқа жойга кўчирилган. Бу ҳар куни тахминан 20 минг бола уйини ташлаб кетишига тўғри келмоқда деганидир.
Мавжуд амалиётлар таҳлили шуни кўрсатадики, АҚШ, Европа ва Осиё давлатлари мактабгача таълим ташкилотларини ёш авлодни экологик тарбиялаш масалаларини ҳал этишга жалб қилиш йўлидан бормоқда. Бу мамлакатларда махсус турдаги муассасалар яратилмоқда: экологик болалар боғчаси, ўрмон болалар боғчаси.
Мактабгача ёшдаги болалар учун экологияга йўналтирилган халқаро таълим дастурларининг умумий ўхшашлиги шундаки, улар амалий натижаларга қаратилган: улар болаларда ижтимоий ва табиий муҳитда экологик жиҳатдан тўғри хатти-ҳаракатлар, Ер ресурсларига тежамкор муносабатда бўлиш кўникмаларини сингдиради.
Барча ривожланган мамлакатларда атроф муҳит соҳасида таълим тизими аллақачон ишлаб чиқилган ва такомиллашишда давом этмоқда, одамларнинг сайёрамиз ва унинг инқирозли ҳолати ҳақидаги тасаввурлари кенгайтирилмоқда.
Газетамизнинг ўтган сонида Қўшкўпир тумани Ғозовот қишлоғида яшовчи Нурбек Рўзметов билан турмуш қуриб, бахтли ҳаёт кечираётган япониялик Микако Сугавара ҳақида мақола чоп этилган эди.
Франциядаги Иқлим ва атроф муҳит фанлари лабораторияси олимлари Антарктидада исишнинг тезлашганини аниқлашди. Янги тадқиқот шуни кўрсатдики, минтақа бутун дунёга қараганда деярли икки баробар тезроқ исимоқда.
Ижтимоий тармоқларда сувни 99,999 фоизга тозалай оладиган инновацион бутилка мавзуси фаол муҳокама қилинмоқда. Саёҳат учун керакли бўлган шиша идиш Норвегиянинг Vitaloop стартапи томонидан яратилган ва ишлаб чиқарилган.
Бу борада Жанубий Кореянинг атроф-муҳит саноати ва технологиялари институти(KEITI) ҳамда Жиззах вилояти ҳокимлиги ўртасида имзоланган қўшма меморандум муҳим аҳамият касб этмоқда.
БАА бу каби технологиядан 2010 йилдан буён фойдаланиб келади. Масалан, араблар биргина 2010 йилдаги бир неча тажрибага 11 млн. АҚШ доллар сарфлаган. Ҳозиргача йилига 186 тадан 247 тагача атмосферага таъсир ўтказилиб, сунъий ёмғир ёғдирилган. Ҳар бир таъсирга ўртача 3–4 минг АҚШ доллари маблағ сарфланади.
Жанубий Кореяда дам олиш кунларидаги жазирама туфайли 17 киши ҳалок бўлди. Уларнинг аксарияти куннинг жазирама кунларида далада меҳнат қилган кекса фермерлардир.
«Давлат идоралари, банклар ва мактабларни чоршанба ва пайшанба кунлари вақтинча ёпиш тўғрисидаги қарор Эрон Соғлиқни сақлаш вазирлигининг юқори ҳарорат туфайли иссиқлик уриши ҳолатлари кўпайиши мумкинлиги ҳақидаги огоҳлантириши билан боғлиқ», – деб хабар берди Ал-Арабия телеканали.
Мутахассисларнинг фикрига кўра, сомон пояларни ёқмасдан туриб такрорий экин экиш учун ерларни ҳайдаш шарт эмас, сомон ва тўкилган бошоқлар йиғиб олингач, ерларга сув югуртириб, экин экиладиган қаторлар юмшатилиши эвазига ҳар қандай экин экиш мумкин экан.
Бу 78 миллион гектар, яъни Германия ёки Франциядан бир ярим-икки баравар кўп. Шу билан бирга, кейинги йилларда тоғ ўрмонларининг йўқолиши 2,7 баробар тезлашди. Бу ўрмонларнинг кесилиши, ёнғинлар ва инсон фаолияти билан боғлиқ.
Дунё исиши билан эрта баҳорда гуллайдиган ўсимликлар томон силжиш бор. Аммо энди олимлар гулларнинг йўқолиб бораётган ҳашаротларни чанглатувчиларини жалб қилиш учун катталашганини аниқладилар.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.
Бундан тўрт юз йил муқаддам Бобурийлар сулоласи вакили Шоҳ Жаҳон қурдирган бу обида, бироз муболаға билан айтганда, дунёда Ҳиндистоннинг ўзидан ҳам машҳурроқ. Ҳиндистонга борган саёҳатчи борки бу обиданинг чиройидан баҳраманд бўлмасдан қайтмайди.
Антарктидадаги Гектория музлиги икки ой ичида қарийб 50 фоизга қисқарди. Бу замонавий тарихда қайд этилган энг тез чекиниш бўлди, деб ёзмоқда «Nature Geoscience» журнали янги тадқиқотга таяниб.
Олимларнинг ҳисоб-китобларига кўра, ҳозир дунё океанида 170 триллионга яқин пластик бўлаклари сузиб юрибди.
Ер юзини қамраб олган экологик муаммолар орасида пластик ифлосланиш тобора глобал таҳдидга айланмоқда. БМТ доирасида 2022 йилда бошланган халқаро музокаралар ўз якуний босқичига кирди.
Барқарор ривожланиш ечимлари тармоғи томонидан 2025 йил учун эълон қилинган Барқарор ривожланиш ҳисоботи рейтингида Ўзбекистон 73 балл билан 62-ўринни эгаллади. Бу мамлакатимизда қарийб 45 фоиз мақсадларга эришилган ёки эришиш жараёнида эканини билдиради.
