Ошни сополда еймиз...
Келин бўлиб тушганимга эндигина уч-тўрт кун бўлганди. Қайнонам: қизим масаллиқларни тайёрланг, ош қиламиз, деб қолди. Хайриятки, онамдан ош қилишни анча ўрганиб олгандим. Бемалол ўз уйимдагидек ошхона бекасига айландим.
Келин бўлиб тушганимга эндигина уч-тўрт кун бўлганди. Қайнонам: қизим масаллиқларни тайёрланг, ош қиламиз, деб қолди. Хайриятки, онамдан ош қилишни анча ўрганиб олгандим. Бемалол ўз уйимдагидек ошхона бекасига айландим.
Ҳозирги замон психологлари оила мустаҳкамлиги бўйича нима демоқда?
Одатда, бир оиланинг барбод бўлиши ҳақида мулоҳаза юритганимизда кўпроқ шу эр-хотиннинг кейинги тақдири, моддий таъминоти — бошпанаси-ю нафақаси ҳақида кўпроқ қайғурамиз. Аммо ота ё она меҳрини тотмай, сағирлик кўчасида қолиб кетган ўксик кўнгилнинг бир умрлик туганмас ҳасратига нима даво бўла олади?
Курсдош дугоналар ўқишни тугатгач, ташвишлари кўпайиб, кўришгани вақт топишолмади. Шу зайлда бир неча йил ўтди. Ниҳоят, бир курсдошининг ўғил тўйи баҳонасида дийдорлашишди.
«Ассалому алайкум, мен учун азиз бўлган инсонлар! Отажон, соғлиқларингиз яхшими, чарчамасдан юрибсизми? Мендан сўрасангиз, яхшиман. Хизматнинг қийинчиликларига бардош бериб, ўз она Ватаним олдидаги йигитлик бурчимни адо этиб юрибман. Мана, кўз очиб юмгунча 9 ой ҳам ўтиб кетди, насиб қилса, яна 11 ойдан кейин ўз она қишлоғимга кириб бораман.
Қайнона бу — она дегани. Келин эса қиздан-да азизроқ фарзанд. Агар оилада икки томонлама шундай муносабат ўрнатилсагина бахтли турмуш бўлади.
Бирор онанинг қизи ишни чала қилгани учун кўчага ҳайдаб чиқарганини кўрганмисиз? Йўқ, аксинча ёнига олиб, унинг хатоси нимада эканини яхшилаб тушунтиради. Ёки қиз онасининг койиб берганидан аразлаб юришини тасаввур қила оласизми? Ҳеч бир фарзанд ота-онасининг танбеҳидан ранжимайди.
«Қариялар панд-насиҳатлари ва тажрибаси ёшларга фойда бераётганини ҳис этаётган юртдагина узоқ умр кўрадилар».
Турмуш қуриш арафасидаги ёшлар ўртасида олиб борилган сўровда ёшларнинг аксарияти оиладаги энг зарур турмуш таомилларидан кўра, тўй ва маросимлар ҳақида кўпроқ ўйлашаётгани маълум бўлган. Бу айрим ёшлар оиланинг мазмун-моҳиятини тўлиқ тушунмай, масъулиятини ҳис қилмай туриб оила қураётганидан далолат эмасми?
Ҳаёт жуда мураккаб. Баъзан унда ўзимиз хоҳламаган ишларга қўл уриб қўйганимизни билмай қоламиз. Хато қилганимизни эса кеч англаб етамиз. Айниқса, турмуш ва фарзандлар тарбиясида жуда эҳтиёткор бўлиш зарурлигини ёшим улғайиб, турли тақдирларни кўрганим сайин чуқурроқ англаб етяпман.
Малоҳат опа ўғлининг қистови билан эндигина ўн етти ёшни қаршилаган Адолатни келин қилишга рози бўлди. Аввал совчилик, сўнг орзудагидек тўй бўлиб ўтди. Қизини тезроқ «эгаси»га бериб, зиммасидаги вазифани бажарган ота-она фарзандининг келгусидаги мақсадлари, келажаги ҳақида ўйламади ҳам.
«Бир кун жанжал бўлган уйдан қирқ кун барака кетади», «Қўшнинг тинч, сен тинч», каби ибораларни кундалик ҳаётда кўп ишлатамиз. Аммо амал қилишга келганда...
Болаликда биринчи устозимиз қўлимиздан тутиб, ёзишни ўргатади. Алифбони танитади. Мактабда саводимиз чиқади.
Оилада ҳар кимнинг ўз вазифаси, қиладиган иши бор. Шунинг учун катталар оила қураётган йигит-қизга турмушнинг паст-баландини, асал-қандини тушунтириб, масъулиятларини ҳам эсга солади. Бу ўзбек оилаларининг азалий одати.
Тўйга тўёна билан бориш халқимизнинг қадимий одатларидан бири. Тўёна — тўйга, тўй эгасига совға-салом билан бориш дегани. Баъзи вилоятларимизда бу одат қўшанч деб ҳам аталади.
Турмуш ўртоғи хорижга ишга кетгач, Лайло (исми ўзгартирилди) қайнона-қайнотаси билан тез-тез тортишадиган бўлиб қолди. Хушмуомала, чаққонгина келин болали бўлгач, гап қайтарадиган одат чиқаргани хонадондагиларнинг барчасини ҳайрон қолдирарди. Эри хорижга кетгач, Лайло ҳам кунда-кунора боласини кўтариб, онасининг уйига жўнайди.
Хориижий мамлакатларда кенг нишонланадиган, арчасиз ўтмайдиган «Рождество» 31 декабрь куни Янги йил байрамига уланиб кетади. Ҳар бир хонадон арча ясатади, чироқлар билан уйи атрофини безатади.
Латвиянинг Рига шаҳри марказида бутунлай қайта ишланадиган чиқиндилар – пластмасса, шиналар, электр чироқлардан ясалган ноодатий 9 метрлик арча ўрнатилди.
Жисми ва руҳи соғлом бўлган одамгина том маънода ўзини бахтли ҳис эта олади. Негаки, инсон учун энг катта бахт ва бойлик саломатлигидир.