Якшанба
26-Октябр 2025
Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти (ПМТИ) мутахассислари Ўзбекистонда озиқ-овқат чиқиндиларидан қанча биоёнилғи ишлаб чиқариш мумкинлигини таҳлил қилди.
Биоёнилғи — бу тўғридан-тўғри ёки билвосита биомассадан олинадиган ёнилғи. Биоэтанол ва биодизель бугунги кунда энг кенг тарқалган биоёнилғи турлари ҳисобланади.
Биоёнилғи Европа давлатлари, АҚШ ва дунёдаги бошқа кўплаб мамлакатларда ёнилғи сифатида ишлатилади. АҚШда ишлаб чиқарилаётган бензиннинг тахминан 97% ида маълум миқдорда этанол мавжуд. Бразилияда сотиладиган барча бензин маркаларида 20-25% гача этанол бўлади.
Ўзбекистонда ҳар йили қарийб 3 миллион тонна озиқ-овқат чиқиндилари ҳосил бўлади.
Озиқ-овқат чиқиндиларидан биоёнилғи ишлаб чиқариш бир вақтнинг ўзида иккита муаммони ҳал қилишда ёрдам беради. Биринчидан, озиқ-овқат чиқиндиларини утилизация қилиш орқали экологияга кўрсатилаётган салбий таъсир камайтирилади. Иккинчидан, иқтисодий ва демографик ўсиш натижасида тобора ортиб бораётган энергия ресурсларига бўлган эҳтиёж қондирилади.
Таҳлил натижасида қуйидагилар аниқланди:
Агар озиқ-овқат чиқиндилари тўлиқ биоэтанол (E100) ёки биодизел (B100) га айлантирилса, 1,11 миллиард литр биоэтанол ва 1,02 миллиард литр биодезель ёнилғисини ишлаб чиқариш мумкин.
Бензин ва дизель ёнилғисида ҳаракатланувчи автомобиллар биоёнилғидан фойдаланишга ўтадиган бўлса, ҳавога чиқарилаётган CО2 миқдорини 1,6 миллион тонна (21 фоизга) камаяди.
Озиқ-овқат чиқиндиларининг ҳар бир килограмми йилига ўртача 2,5 кг ис газини ажратиб чиқаради. 3 миллион тонна озиқ-овқат чиқиндиси зарур даражада утилизация қилинмаса, атмосферага 7,5 миллион тонна иссиқхона газларини чиқарилади.
Биоёқилғидан кенг фойдаланишга ўтиш 2019-2030 йилларда Ўзбекистон Республикасининг «яшил» иқтисодиётга ўтиш стратегиясидаги муайян параметрлар, Ўзбекистон Республикасининг «Чиқиндилар тўғрисида» ги қонуни, Ўзбекистон Республикасининг «Париж битимини ратификация қилиш тўғрисида»ги қонуни, шунингдек, БМТ конференциясининг 26-сессиясида ЯИМ бирлигига тўғри келадиган иссиқхона газларини чиқаришни 2030 йилга қадар 2010 йилдагига нисбатан 35 фоизга камайтириш бўйича қабул қилинган қўшимча мажбуриятни бажаришда ёрдам беради.
Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги Ўзбекистон Экологик партияси фракциясининг навбатдаги йиғилишида бир қатор қонун лойиҳалари биринчи ва иккинчи ўқишда муҳокама қилинди. Хусусан, «Суд-экспертлик фаолияти тўғрисида»ги қонун лойиҳаси фракция аъзолари томонидан биринчи ўқишда кўриб чиқилди.
Батафсил
Ўзбек адабий тили сўз бойлигининг такомиллашувида ташқи манба, яъни бошқа тиллардан кирган сўзлар сезиларли ўрин эгаллагани, унинг луғат таркибида санскрит, суғд, хитой, юнон, араб, мўғул, форс-тожик, қадимий яҳудий, рус ва рус тили орқали бошқа Европа тилларидан ўзлашган сўзлар хусусида манбалар, илмий тадқиқотлар ҳамда луғатларда кўплаб маълумотлар учрайди.
Батафсил
Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлиси бўлиб ўтди. Унда мамлакатимиз ижтимоий-иқтисодий ҳаётида муҳим аҳамиятга эга бўлган бир қатор қонун лойиҳалари кўриб чиқилиб, депутатлар томонидан қабул қилинди.
Батафсил
Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги Ўзбекистон Экологик партияси фракциясининг навбатдаги йиғилишида бир қатор қонун лойиҳалари биринчи ва иккинчи ўқишда муҳокама қилинди. Хусусан, «Суд-экспертлик фаолияти тўғрисида»ги қонун лойиҳаси фракция аъзолари томонидан биринчи ўқишда кўриб чиқилди.
Ўзбек адабий тили сўз бойлигининг такомиллашувида ташқи манба, яъни бошқа тиллардан кирган сўзлар сезиларли ўрин эгаллагани, унинг луғат таркибида санскрит, суғд, хитой, юнон, араб, мўғул, форс-тожик, қадимий яҳудий, рус ва рус тили орқали бошқа Европа тилларидан ўзлашган сўзлар хусусида манбалар, илмий тадқиқотлар ҳамда луғатларда кўплаб маълумотлар учрайди.
Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлиси бўлиб ўтди. Унда мамлакатимиз ижтимоий-иқтисодий ҳаётида муҳим аҳамиятга эга бўлган бир қатор қонун лойиҳалари кўриб чиқилиб, депутатлар томонидан қабул қилинди.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг очиқ ва прагматик ташқи сиёсати, узоқ ва яқин давлатлар билан ўзаро муносабатларни мустаҳкамлаш борасидаги ташаббуслари туфайли сўнгги йилларда қўшни, яқин ва узоқ мамлакатлар билан мутлақо янги – соғлом сиёсий ва иқтисодий алоқалар йўлга қўйилди.
Кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги йиғилишида халқимиз ҳаётини янада қулай ва фаровонлаштиришга қаратилган бир қатор қонун лойиҳалари кўриб чиқилди. Депутатларнинг қизғин муҳокамасидан ўтган лойиҳалар маъқулланиб, Сенатга юборилди.
