Душанба
08-Декабр 2025
Йўл-йўлакай бир марталик идишларда иссиқ ичимликлар – чой, қаҳва сотиб олиб ичиб кетишга одатланганмиз. Эҳтиёжга яраша бугун қоғоз стаканларга бўлган талаб ҳам ошяпти.
Аммо бу пластмасса ёки қоғоз стаканларнинг танамизга, шу билан бирга табиатга зарари ҳақида ҳеч ўйлаб кўрганмисиз?
Ўта хавфли зарралар
Тадқиқотларга кўра, ҳар сафар чой, қаҳва ёки бошқа иссиқ ичимлик ичилганида стаканлардан инсон танасига жуда кўп миқдорда микрозарралар киради.
Ҳиндистонлик олимлар қоғоз стаканлардан чой ёки қаҳва ичиш ўта хавфли эканлигини аниқлашди. Улар стаканнинг ҳимоя қатламидан микропластик зарралар ва оғир металл ионлари топишган. Қайд этилишича, стаканнинг ички қопламаси қаҳва ёки чойга 15 дақиқада 25 минг микропластик заррачани чиқаради.
Ичимликка кирган қоплама элементлари танада аста-секин тўпланиб, унга токсик ва канцероген таъсир кўрсатади, шунингдек, хавфли онкологик касалликларнинг пайдо бўлишига олиб келади.
Олимларнинг таъкидлашича, юпқа пластмасса қатламли қоғоз стаканлар соғлиққа зарар етказишдан ташқари, атроф-муҳитни ҳам ифлослантиради. Маълумки, бир марталик идишлар ёғоч маҳсулотларидан ишлаб чиқарилади. Йилига 40 миллиардгача стаканга талаб борлигини ҳисобга олсак, уларнинг ишлаб чиқарилиши учун тахминан 2,5 миллион тонна ёғоч керак бўлади.
Ҳозирги кунда сопол, ёғоч, сифатли чинни ва шиша идишлар зарарсиз деб тан олинган ва фойдаланиш учун тавсия қилинади.
Қалқонсимон безга таъсири
Ҳар йили атроф-муҳитга тахминан 64 миллиард қоғоз ликоп ва стакан ташланади. Бу улкан чиқинди бўлишидан ташқари, уларнинг кўпчилиги суюқлик оқишининг олдини олиш учун ёпишмайдиган кимёвий моддалар билан қопланган. Бу канцерогенлар тупроққа, дарёларга, кейин эса ошхонага киради. Заҳарли моддалар таом билан энди сизнинг танангизга киради. Бу эса қалқонсимон без касалликларининг ривожланишига сабаб бўлади.
Йўл учун, мактаб ёки саёҳат учун махсус пластикдан қилинмаган идишлардан фойдаланган маъқул. Бу билан ҳам фарзандингиз соғлиғини асраган, ҳам она табиат мусаффолигини сақлашга ҳисса қўшган бўласиз.
Саида ИБОДИНОВА тайёрлади.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Батафсил
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
Батафсил
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
Батафсил
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
