Саломатлик      Бош саҳифа

Идиш ювиш воситалари – ҳам соғликка, ҳам табиатга зарар

Ошхона идиш­ларини ювишда кўпчилик кимёвий геллардан фойдаланади. У ёғни яхши кетказади, идишни ярқиратади. Бироқ бундай турдаги воситалар ўта зарарли эканини биласизми?

Идиш ювиш воситалари – ҳам соғликка, ҳам табиатга зарар

Аввало, саломатлигимиз учун геллар жуда хавфли ҳисобланади. Улар метаболик касаллик­ларга, ички органларнинг нотўғри ишлашига ва ҳатто гастритгача олиб бориши мумкин.

Хўш, ушбу ювиш воситаларидан фойдаланиш қоидалари борми ёки улардан умуман воз кечган маъқулми? Тошкент кимё-технология институти Озиқ-овқат маҳсулотлари технологияси кафедраси доценти, т.ф.д. Саидазим Саидвалиев идиш ювиш гелларининг таркиби ҳақида батафсил маълумот бериб, гелдан фойдаланиш бўйича ўз тавсияларини билдиради:

Зарарли таркиби

Ошхона идишларини ювиш воситаларининг таркиби:

– сирт фаол моддалар;

– кўпик регуляторлари;

– ёрдамчи моддалар;

– қўшимчалардан иборат.

Сирт фаол моддалар, яъни сирт таранглиги бўлган молекулалар юқори молекуляр оғирликдаги қутбли молекулалар бўлиб, икки учли молекулалардир. Молекулаларнинг бир учи сувда, иккинчи учи эса ёғда яхши эрийди.

Сирт фаол моддалар одатда тўрт гуруҳга бўлинади:

– анион сирт фаол моддалар;

– катионик сирт фаол моддалар;

– амфотер сирт фаол моддалар;

– ион бўлмаган сирт фаол моддалар.

Терига агрессив таъсири

Ювиш воситаларининг энг агрессив таркибий қисмларидан бири сирт фаол моддалар ҳисобланади. Улар идишлардан ёғ ва кирларни ювиб ташлайди ва шу билан бирга қўлларнинг терисини қуритади. Шу сабабли, идишларни ҳар доим фақат резина қўлқопларни кийган ҳолда ювиш керак.

Агар сиз идишларни яхши ювмасангиз ва гел қолдиғи идиш­ларда қолса, ювиш воситаси танага катта зарар етказиши мумкин. Бундай ҳолда, озиқ-овқат билан бирга кимёвий моддалар ошқозонга тушади. Уларни мунтазам равишда «истеъмол қилиш» метаболик касалликларга, ички органларнинг нотўғри ишлашига, гастритга олиб келиши мумкин.

 

Заҳарли моддалар танага тушмасин десангиз:

– танани ҳимоя қилиш учун ювиш воситаларини сув билан суюлтириш, яъни ювиш воситасининг сувли эритмасидан фойдаланиш;

– идиш ювиш губкасини ишлатиб бўлгандан сўнг яхшилаб ювиш;

– идишларни камида 20 сония давомида оқиб турган сув билан чайиш;

 – ёғли бўлмаган идишларни фақатгина ош содаси билан ювиш тавсия этилади.

«Уйда ёғли бўлмаган нарсаларни гелда ювишга рухсат бермайман. Унинг ўрнига ош содаси ишлатишади. Агар жуда ёғли нарсани ювмоқчи бўлиб, гелдан фойдалансак, албатта, ювишдан олдин қоғоз сочиқ билан ёғни яхшилаб артиб ташлаймиз, кейин гелда ювамиз. Чунки камроқ гел ишлатилганда, унинг идишда қолиш фоизи ҳам камаяди», – дейди Саидвалиев.

Мутахассис гелни кам ишлатиш оқова қувурларда ёғ тиқилиб қолиб, сув кетмаслигига сабаб бўлишининг олдини олишини ҳам айтади. Чунки ёғнинг орқасидан совуқ сув қуйилиши турбада ёғ қотиб қолишига ва бу канализация тизимининг тез бузилишига сабаб бўлади.

Қолаверса, сув танқислиги кузатилаётган Ўзбекистонда гелдан камроқ фойдаланиб, сувни исроф қилмаслик мумкин. Шу йўл билан ўз соғлиғимизни асраган ва сувни тежаган бўламиз.

 

Шаҳруза САТТОРОВА




Ўхшаш мақолалар

 Мушук –  шифокор

Мушук – шифокор

🕔15:36, 27.03.2025 ✔8

Францияда ўтказилган тадқиқот натижасига кўра, мушукнинг хириллаши инсонни стресcдан қутқарувчи хусусиятга эгалиги исботланди.

Батафсил
Экологик  тоза тиббиёт доривор ўсимликлар орқали ривожланади

Экологик тоза тиббиёт доривор ўсимликлар орқали ривожланади

🕔15:47, 20.03.2025 ✔28

Ҳаммамизга маълум, барча ҳудудларда дорихоналар кундан-кунга кўпайиб бормоқда. Тарғибот воситаларида турли дори воситаларини харид қилишга чиқариқлар ҳам кучаймоқда.

Батафсил
XXI аср фалокати,  нажот  қаерда?

XXI аср фалокати, нажот қаерда?

🕔16:16, 07.03.2025 ✔69

Ҳаётий воқеа

ОИТС билан касалланган кўплаб инсонларнинг аянчли ҳикояси бор. Касбим сабабли шундай ҳаётий воқеаларни кунора эшитаман. Улардан бири қуйидагича.

Батафсил
Ҳаммасино кўриш

Сонларни танлаш

Пайшанба, 30-Декабр  
52 51 50 49 48 47 46
45 44 43 42 41 40 39
38 37 36 35 34 33 32
31 30 29 28 27 26 25
24 23 22 21 19 18 17
16 15 14 11 10 9 8
7 6 5 4 3 2 1

Ҳаммасини кўриш 

Кўп ўқилганлар

  •  Мушук –  шифокор

    Мушук – шифокор

    Францияда ўтказилган тадқиқот натижасига кўра, мушукнинг хириллаши инсонни стресcдан қутқарувчи хусусиятга эгалиги исботланди.

    ✔ 8    🕔 15:36, 27.03.2025
  • Экологик  тоза тиббиёт доривор ўсимликлар орқали ривожланади

    Экологик тоза тиббиёт доривор ўсимликлар орқали ривожланади

    Ҳаммамизга маълум, барча ҳудудларда дорихоналар кундан-кунга кўпайиб бормоқда. Тарғибот воситаларида турли дори воситаларини харид қилишга чиқариқлар ҳам кучаймоқда.

    ✔ 28    🕔 15:47, 20.03.2025
  • XXI аср фалокати,  нажот  қаерда?

    XXI аср фалокати, нажот қаерда?

    Ҳаётий воқеа

    ОИТС билан касалланган кўплаб инсонларнинг аянчли ҳикояси бор. Касбим сабабли шундай ҳаётий воқеаларни кунора эшитаман. Улардан бири қуйидагича.

    ✔ 69    🕔 16:16, 07.03.2025
  • Соғлом ҳаёт тарзи – танлов эмас,  зарурат

    Соғлом ҳаёт тарзи – танлов эмас, зарурат

    Соғлиқ – инсон учун энг катта бойлик. Бу сўзлар шунчаки шиор эмас, балки ҳаёт ҳақиқатидир. Соғлом инсон – соғлом миллатнинг асоси, юксак тараққиёт сари интилувчан жамиятнинг таянчи ва кафолатидир.

    ✔ 60    🕔 15:53, 28.02.2025
  • Тоза ҳаво  учун масъулмиз

    Тоза ҳаво учун масъулмиз

    Бобом табиатга жуда меҳр қўйганлар. Ҳовлимиз ҳам каттагина. Уйимиздан боғимиз катта. Ҳар хил мевали дарахтлар, гуллар жудаям кўп. Баҳорда боғимиз жудаям яшнаб кетади.

    ✔ 52    🕔 10:09, 21.02.2025
Ҳаммасини кўриш 

Фойдали манбаалар