Мингдан ортиқ кўчиб юрувчи тур йўқолиб кетиш хавфи остида
Ер сайёрасидаги ҳар бир жонзот, ўсимлик ва ҳайвонот олами она табиат яхлитлигини, экотизим бутунлигини ташкил этади.
БатафсилБоғот туманида сўнгги йилларда экологик маданиятни шакллантириш ва чиқиндиларни тўғри бошқариш борасида ижобий силжишлар кузатилмоқда.
Аҳоли билан олиб борилаётган мулоқот, тушунтириш-тарғибот ишлари натижасида бир қатор ҳудудларнинг тозалиги таъминланди, белгиланмаган жойларда чиқинди тўплаш ҳолатларига чек қўйилди. Аммо айрим маҳаллалардаги мавжуд вазият муаммонинг ҳалигача чуқур ва жиддийлигини кўрсатмоқда.
Расмий маълумотларга кўра, туманда йил давомида 10-12 минг тоннага яқин маиший чиқинди ҳосил бўлади. Шундан муайян қисми махсус полигонларга олиб чиқилаётган бўлса-да, кўплаб маҳаллаларда чиқиндиларни белгиланган тартибда йиғиш тизими тўлиқ йўлга қўйилмаган. Махсус контейнерлар сони атиги 200 дона атрофида бўлиб, бу 100 фоиз қамров учун етарли эмас.
Туман бўйича 9 мингдан ортиқ хонадон мавжуд бўлса, шундан 1000-1200 таси чиқиндиларни тартибли топширади. Қолганларида эса ҳали чиқиндини саралаш ва вақтида олиб чиқиш кўникмаси шаклланмаган. Бу эса уюм-уюм чиқинди тўпланиб қолишига, санитария-гигиена талабларининг бузилишига олиб келмоқда.
«Олтинқум Эко кластери» бу борада ижобий ташаббус кўрсатмоқда. Кластер томонидан ойига 50-55 тонна, йилига эса 600 тоннага яқин чиқинди йиғилиб, қайта ишлашга юборилмоқда.
Бироқ бу туман бўйича ҳосил бўладиган чиқиндининг атиги 5-6 фоизини ташкил этади. Яъни, 94 фоиздан ортиқ чиқинди ҳали ҳам тўлиқ бошқарув тизимига киритилмаган.
Мутахассислар фикрича, агар мавжуд инфратузилма кенгайтирилмаса ва тушунтириш ишлари кучайтирилмаса, яқин 3-5 йилда йиғилмай қоладиган чиқиндилар ҳажми кескин ошиб кетади. Бу эса атроф-муҳит ифлосланиши, ер ва сув ресурсларининг зарар кўришига олиб келиши мумкин.
Шу боис Ўзбекистон Экологик партияси Боғот туман кенгаши ташаббуси билан жойларда тушунтириш ишлари кучайтирилмоқда, жамоатчилик назорати йўлга қўйилмоқда. Мақсад – чиқиндиларни саралаб йиғиш, қайта ишлаш қувватларини кенгайтириш ва аҳолининг экологик маданиятини юксалтиришдир.
Эколог мутахассислар таъкидлаганидек, чиқинди – бу муаммо эмас, тўғри ёндашилганда иқтисодий ресурсдир. Муҳими, бу тизимни бутун туман миқёсида изчил йўлга қўйишга эришишдир.
Асадбек ОТАБОЕВ,
ЎЭП Боғот туман кенгаши раиси
Ер сайёрасидаги ҳар бир жонзот, ўсимлик ва ҳайвонот олами она табиат яхлитлигини, экотизим бутунлигини ташкил этади.
БатафсилМақсад – Ўзбекистон Республикасининг «Экологик назорат тўғрисида»ги, «Табиатни муҳофаза қилиш тўғрисида»ги ва «Ҳайвонот дунёсини муҳофаза қилиш ва ундан фойдаланиш тўғрисида»ги қонунлари ижросини таъминлаш, браконьерликка қарши қатъий чоралар кўришдир.
Батафсил«Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси доирасида ҳар йили мамлакатимиз бўйлаб 125 миллион тупдан ортиқ кўчат экилиб, барқарор экологик муҳит яратишга катта эътибор қаратилмоқда.
Батафсил