Душанба
08-Декабр 2025
Олимлар Ер сайёрасида ҳаёт қанчалик узоқ давом этишини тадқиқ қилиб, ҳайратланарли хулосага келишди. Натуре Геосcиэнcе журналида эълон қилинган мақолага кўра, Ердаги кислород захиралари аста-секин йўқолиб, тахминан бир миллиард йилдан зиёдроқ вақтдан кейин сайёрамиз яшаш учун мутлақо яроқсиз бўлиб қолади.
НАСА ва Япониянинг Тохо университети олимлари ушбу хулосага келиш учун 400 минг компьютер симуляциясини ўтказган. Улар Ер атмосферасининг узоқ муддатли эволюциясини таҳлил қилиб, кислороднинг тугаши табиий равишда, Қуёшдаги аномал ўзгаришлар натижасида содир бўлишини аниқлашди.
Кислород апокалипсиси:
Ерни нималар кутмоқда?
Тадқиқотларга кўра, Ердаги кислород танқислиги озон қатламининг бузилиши туфайли юзага келади. Бу жараён натижасида атмосферадаги кислород аста-секин буғланиб кетади ва ҳаёт учун зарур бўлган муҳит йўқолади.
Бундай шароитда фақат анаэроб бактериялар, яъни кислородсиз яшай оладиган микроорганизмларгина омон қолиши мумкин. Кислородга боғлиқ барча тирик мавжудотлар эса йўқликка юз тутади.
Кутилганидан тез келадиган хавф
Шу билан бирга, олимлар Ерда ҳаёт миллиард йил эмас, балки анча эрта тугаши мумкин эканлигини ҳам таъкидламоқда. Сабаби, глобал иқлим ўзгаришлари, астероидлар билан тўқнашув, вулқон фаоллиги ёки бошқа табиий офатлар сайёрани яшаш учун яроқсиз ҳолга келтириши мумкин.
Буюк Британиянинг Бристол университети олимлари эса суперкомпьютер ёрдамида олиб борган тадқиқотлари натижасида Ер 250 миллион йилдан сўнг бутунлай яроқсиз бўлиб қолиши ҳам мумкинлигини тахмин қилишган. Уларнинг фикрича, бу глобал исиш ва катта табиий офатлар сабабли содир бўлади.
Технология ҳаётни сақлаб
қолишга ёрдам берадими?
Олимларнинг фикрича, технологиянинг ривожланиши ва фан тараққиёти бу таҳдидларнинг олдини олиш ёки уларни юмшатишга ёрдам бериши мумкин. Келажакда инсонлар космик муаммоларга қарши курашиш йўлларини топиши, ҳатто бошқа сайёраларга кўчиб ўтиш имконияти пайдо бўлиши мумкин.
Шундай қилиб, Ерда ҳаёт абадий давом этмайди, лекин инсон цивилизацияси илмий тараққиёт орқали ўз келажагини кафолатлаш учун янги ечимларни топиши керак.
Бундан тўрт юз йил муқаддам Бобурийлар сулоласи вакили Шоҳ Жаҳон қурдирган бу обида, бироз муболаға билан айтганда, дунёда Ҳиндистоннинг ўзидан ҳам машҳурроқ. Ҳиндистонга борган саёҳатчи борки бу обиданинг чиройидан баҳраманд бўлмасдан қайтмайди.
Батафсил
Антарктидадаги Гектория музлиги икки ой ичида қарийб 50 фоизга қисқарди. Бу замонавий тарихда қайд этилган энг тез чекиниш бўлди, деб ёзмоқда «Nature Geoscience» журнали янги тадқиқотга таяниб.
Батафсил
Олимларнинг ҳисоб-китобларига кўра, ҳозир дунё океанида 170 триллионга яқин пластик бўлаклари сузиб юрибди.
Батафсил
Бундан тўрт юз йил муқаддам Бобурийлар сулоласи вакили Шоҳ Жаҳон қурдирган бу обида, бироз муболаға билан айтганда, дунёда Ҳиндистоннинг ўзидан ҳам машҳурроқ. Ҳиндистонга борган саёҳатчи борки бу обиданинг чиройидан баҳраманд бўлмасдан қайтмайди.
Антарктидадаги Гектория музлиги икки ой ичида қарийб 50 фоизга қисқарди. Бу замонавий тарихда қайд этилган энг тез чекиниш бўлди, деб ёзмоқда «Nature Geoscience» журнали янги тадқиқотга таяниб.
Олимларнинг ҳисоб-китобларига кўра, ҳозир дунё океанида 170 триллионга яқин пластик бўлаклари сузиб юрибди.
Ер юзини қамраб олган экологик муаммолар орасида пластик ифлосланиш тобора глобал таҳдидга айланмоқда. БМТ доирасида 2022 йилда бошланган халқаро музокаралар ўз якуний босқичига кирди.
Барқарор ривожланиш ечимлари тармоғи томонидан 2025 йил учун эълон қилинган Барқарор ривожланиш ҳисоботи рейтингида Ўзбекистон 73 балл билан 62-ўринни эгаллади. Бу мамлакатимизда қарийб 45 фоиз мақсадларга эришилган ёки эришиш жараёнида эканини билдиради.
