Давр нафаси      Бош саҳифа

Мактаблар имконияти чекланган болаларни қабул қилишга тайёрми?

Ўзбекистондаги ҳар бир туманда (шаҳарда) инклюзив таълим талабларига жавоб берадиган камида биттадан умумтаълим мактаб фаолиятини ташкил этиш режа қилинмоқда. «Атроф-муҳитни асраш ва яшил иқтисодиёт йили» давлат дастури лойиҳасида ушбу йўналишда бир қатор вазифалар кўзда тутилган.

Мактаблар имконияти чекланган болаларни  қабул қилишга тайёрми?

Сўнгги пайтларда инклюзив таълим тушунчаси тез-тез тилга олинмоқда. Кўпчилик бу тушунчани ногиронлиги бор болаларнинг соғлом болалар билан бир мактабда, бир синфда ўқиши, бир партада ўтириши деб тушунади холос.

«Аслида, фақат бу эмас. Инклюзив таълим ҳамма болаларнинг бир хил мактаб ва бир хил синфхонада – бир хил шароитда таълим олишини англатади. Яъни имконияти чекланган бола соғлом болалар билан бир хил эътиборда ўқий олиши керак. Кам таъминланган оиланинг фарзанди камбағал оиладан бўлгани учун таъмирланмаган мактабга бориши керак эмас», – дейди Ўзбекистон  Ногиронлар уюшмаси раиси Ойбек Исоқов.

Мамлакатимизда оилавий шароитидан қатъи назар, барча болалар давлат умумтаълим мактабларига қатнайди. Бу давлат томонидан кафолатланган. Лекин имконияти чекланган болаларнинг бошқа соғлом болалар билан тенг шароитда ўқиётгани ҳақида бундай деб бўлмайди. Бу борада камчиликлар кўп.

Жумладан, алоҳида таълим эҳтиёжи бўлган болалар ўқитиладиган айрим таълим муассасаларида улар учун тўсиқсиз муҳит ва имкониятлар яратилмаган, зарур адабиётлар, методик қўлланмалар, турли касбларга ўқитишга мўлжалланган ускуна ва жиҳозлар йўқ, алоҳида таълим эҳтиёжлари бўлган болаларни инклюзив таълимга жалб қилиш билан боғлиқ муаммоларни ҳал этиш масалаларига маҳаллий ижро ҳокимияти органлари томонидан етарли эътибор қаратилмаяпти. Мисол учун, педагогика йўналишидаги ОТМлар ўқув дастурларига инклюзив таълим бериш методикасига оид фанлар киритилмаган.

Шунинг учун ҳам юртимизда  боғча ва мактаб ёшидаги ногиронлиги бор болаларнинг таълим билан қамрови даражаси мақтангулик эмас. Ушбу кўрсаткич Қашқадарё, Самарқанд, Сурхондарё, Тошкент вилоятида энг паст. Республика бўйича бундай болаларнинг 16,5 минг нафари мактабга, 17,5 минг нафари боғчага бормайди, яна 11 минг бола махсус мактаб-интернатларда ота-онасидан узоқда ўқияпти.

Бу каби муаммоларни айни пайтда ихтисослаштирилган мактабларда дарс бераётган ўқитувчилар ҳам таъкидламоқда.

Шундай экан, концепция тўлиқ амалга ошиши қатъий назоратга олиниши, ҳеч нарса қоғозда қолиб кетмаслиги керак ва жамоатчиликнинг фикрларини ҳам ўрганиб бориш мақсадга мувофиқдир. Энг муҳими, инклюзив таълим жорий қилиш тартибларини ногиронлиги бўлган ўқувчилар ва уларнинг ота-о­налари, махсус мактаб-интернатлар педагоглари, ногиронлар ташкилотлари вакиллари билан биргаликда ишлаб чиқиш керак. Улар билан тўғридан-тўғри муҳокамалар олиб бориб, фикр ва таклифлари инобатга олинса, меъёрий ҳужжатлар амалда самаралироқ ишлайди.

 

Шаҳруза САТТОРОВ




Ўхшаш мақолалар

«Яшил энергия» —  барқарор тараққиётимиз  кафолати!

«Яшил энергия» — барқарор тараққиётимиз кафолати!

🕔16:13, 31.01.2025 ✔26

Давлат корхонлари, саноат ва хизмат кўрсатиш мажмуалари ҳамда аҳоли хонадонларида қуёш панелларини ўрнатишни рағбатлантиришни давом эттиришимиз, янги қурилаётган массивларни «яшил» энергетика тизимига уланишини таъминлашимиз керак. Энергия самарадорлигини ошириб, йўқотишларни 14 фоиздан 8-9 фоизга тушириш, саноатда ресурс тежамкор моделга ўтишимиз зарур.

Батафсил
Давлат дастури лойиҳасига жамоатчиликнинг  100 дан зиёд  таклифлари киритилди

Давлат дастури лойиҳасига жамоатчиликнинг 100 дан зиёд таклифлари киритилди

🕔16:11, 31.01.2025 ✔27

Бугун дунёда иқлим ўзгаришларининг салбий оқибатлари яққол сезилмоқда. Буни олдиндан кўра билиб, мамлакатимизда экологик тоза иқтисодиётга ўтилмоқда. Мамлакатимизда 2025 йил – Атроф-муҳитни асраш ва яшил иқтисодиёт йили, деб эълон қилингани айни вақтида қабул қилинган қарор бўлди, дейиш мумкин.

Батафсил
Ҳаётий  қонунлар  депутатлар муҳокамасида

Ҳаётий қонунлар депутатлар муҳокамасида

🕔12:03, 16.01.2025 ✔57

Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлисида мамлакатимиз ҳаёти ва халқимиз фаровонлиги учун муҳим бўлган бир қатор масалалар муҳокама этилди.

Батафсил
Ҳаммасино кўриш

Сонларни танлаш

Пайшанба, 30-Декабр  
52 51 50 49 48 47 46
45 44 43 42 41 40 39
38 37 36 35 34 33 32
31 30 29 28 27 26 25
24 23 22 21 19 18 17
16 15 14 11 10 9 8
7 6 5 4 3 2 1

Ҳаммасини кўриш 

Кўп ўқилганлар

  • «Яшил энергия» —  барқарор тараққиётимиз  кафолати!

    «Яшил энергия» — барқарор тараққиётимиз кафолати!

    Давлат корхонлари, саноат ва хизмат кўрсатиш мажмуалари ҳамда аҳоли хонадонларида қуёш панелларини ўрнатишни рағбатлантиришни давом эттиришимиз, янги қурилаётган массивларни «яшил» энергетика тизимига уланишини таъминлашимиз керак. Энергия самарадорлигини ошириб, йўқотишларни 14 фоиздан 8-9 фоизга тушириш, саноатда ресурс тежамкор моделга ўтишимиз зарур.

    ✔ 26    🕔 16:13, 31.01.2025
  • Давлат дастури лойиҳасига жамоатчиликнинг  100 дан зиёд  таклифлари киритилди

    Давлат дастури лойиҳасига жамоатчиликнинг 100 дан зиёд таклифлари киритилди

    Бугун дунёда иқлим ўзгаришларининг салбий оқибатлари яққол сезилмоқда. Буни олдиндан кўра билиб, мамлакатимизда экологик тоза иқтисодиётга ўтилмоқда. Мамлакатимизда 2025 йил – Атроф-муҳитни асраш ва яшил иқтисодиёт йили, деб эълон қилингани айни вақтида қабул қилинган қарор бўлди, дейиш мумкин.

    ✔ 27    🕔 16:11, 31.01.2025
  • Ҳаётий  қонунлар  депутатлар муҳокамасида

    Ҳаётий қонунлар депутатлар муҳокамасида

    Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлисида мамлакатимиз ҳаёти ва халқимиз фаровонлиги учун муҳим бўлган бир қатор масалалар муҳокама этилди.

    ✔ 57    🕔 12:03, 16.01.2025
  • Мактаблар имконияти чекланган болаларни  қабул қилишга тайёрми?

    Мактаблар имконияти чекланган болаларни қабул қилишга тайёрми?

    Ўзбекистондаги ҳар бир туманда (шаҳарда) инклюзив таълим талабларига жавоб берадиган камида биттадан умумтаълим мактаб фаолиятини ташкил этиш режа қилинмоқда. «Атроф-муҳитни асраш ва яшил иқтисодиёт йили» давлат дастури лойиҳасида ушбу йўналишда бир қатор вазифалар кўзда тутилган.

    ✔ 57    🕔 12:02, 16.01.2025
  • Хайрли  ишлар  мангу  яшайди

    Хайрли ишлар мангу яшайди

    Она Ўзбекистонда атроф-муҳитни асраш ва яшил иқтисодиётга оид ишлар янги босқичга кўтарилади.

    ✔ 64    🕔 16:05, 10.01.2025
Ҳаммасини кўриш 

Фойдали манбаалар