Душанба
13-Май 2024
Ўзида уч хил ҳайвоннинг сифатларини жамлаган бир жонзот бор. Бу – фосса. Танасининг тузилишидан мушукка ўхшаб кетади. Аммо мушукдан каттароқ ва узунроқ. Тезкорлик билан сакрашидан маймунга ўхшаб кетади. Шунингдек, у ласки номли ондатрасимон ҳайвонга ҳам ўхшайди.
Фосса – дунёда фақат Мадагаскар оролида яшайди. Оролдаги энг йирик йиртқич сут эмизувчидир. Танасининг узунлиги 70-80 сантиметр, думининг узунлиги 70 сантиметр, вазни 10-11 килограм атрофида. Терисининг ранги тўқ қўнғир-жигарранг тусда. Фоссанинг эшитиш, кўриш ва ҳид билиш сезгиси жуда ривожланган. Эркаги урғочисидан каттароқ бўлади. Дарахтларга чиқиб-тушишга, дарахтдан дарахтга сакрашга керак бўладиган тирноқлари бор. Унинг узун думи сакрашда ёрдам беради.
Дунё бўйича тахминан 3000 та атрофида қолган. Шу боис у «Қизил китоб»га киритилган. Тадқиқотларнинг хулосасига кўра, фосса мангустлар оиласига мансублиги маълум бўлди. Фосса кўпроқ лемур, маймун, кемирувчилар, калтакесаклар ва қушлар билан озиқланади. Уч-тўрт ёшида вояга етиб, ўртача йигирма йил яшайди.
Ҳар бир ҳудуднинг ўзига яраша иқлими, табиий шароити мавжуд. Ана шунга мувофиқ ўсимлик ва ҳайвонот дунёси шаклланади. Бироқ иқлим шароитини баҳона қилиб, лоқайдликка берилиб бўлмаслигини ота-боболаримиз жуда қадим замонлардаёқ чуқур англаб етганлар.
Батафсил
«Яшил макон» умуммиллий лойиҳасининг баҳорги экиш мавсуми ҳам ўз ниҳоясига етмоқда. Кунда-кунора фалон жойга фалонта кўчат қадалди қабилидаги хабарларни кўравериб, дарахт экиш жадаллик билан олиб борилганига шубҳамиз қолмади.
Батафсил
«Минтақанинг экотизимига ғамхўрлик қилиш» – мазкур корхона ишлаб чиқариш дастурининг асосий тамойилларидан бири. Зотан табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва қулай экологик вазиятни сақлаш учун жамият олдидаги масъулиятидан оғишмай келаётган бу жамоанинг атроф-муҳит муҳофазасига қаратилган хайрли ишлари бисёр.
Батафсил
Ҳар бир ҳудуднинг ўзига яраша иқлими, табиий шароити мавжуд. Ана шунга мувофиқ ўсимлик ва ҳайвонот дунёси шаклланади. Бироқ иқлим шароитини баҳона қилиб, лоқайдликка берилиб бўлмаслигини ота-боболаримиз жуда қадим замонлардаёқ чуқур англаб етганлар.
«Яшил макон» умуммиллий лойиҳасининг баҳорги экиш мавсуми ҳам ўз ниҳоясига етмоқда. Кунда-кунора фалон жойга фалонта кўчат қадалди қабилидаги хабарларни кўравериб, дарахт экиш жадаллик билан олиб борилганига шубҳамиз қолмади.
«Минтақанинг экотизимига ғамхўрлик қилиш» – мазкур корхона ишлаб чиқариш дастурининг асосий тамойилларидан бири. Зотан табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва қулай экологик вазиятни сақлаш учун жамият олдидаги масъулиятидан оғишмай келаётган бу жамоанинг атроф-муҳит муҳофазасига қаратилган хайрли ишлари бисёр.
... Кеча Халқаро қишлоқ хўжалиги университети ташкил этган “Маърифат улашиб” лойиҳаси доирасида ўтказилган тадбирларда устоз Абдуқаюм Йўлдошев, ёш режиссёр Сардор Ҳамроев билан бирга иштирок этдик.
Куни кеча Тошкент шаҳридан Сурхондарё вилояти (Узун-Сариосиё туманлари)гача бўлган ҳудуддаги М-39 трассаси бўйлаб экилган дарахтлар ҳолатини кўздан кечирдим.
