Далаларда ғалла ўрими ниҳоясига етди. Ҳосилни йиғиб олгандан сўнг бўшаган майдонларни тозалаш кўп меҳнатни талаб этади. Шунинг учун айрим фуқаролар ва фермерлар томонидан далалардаги сомон қолдиқлари ва пояларини ёқиб юбориш ҳолатлари учрамоқда.
Тошкент вилоятининг Оҳангарон тумани, Оҳангарон шаҳри, Қуйи Чирчиқ, Оққўрғон, Янгийўл, Пискент, Бўка, Ўрта Чирчиқ туманларида мутахассислар томонидан огоҳлантирилишига қарамасдан ушбу ҳолатлар юз бериб келмоқда.
Мутахассисларнинг фикрига кўра, сомон пояларни ёқмасдан туриб такрорий экин экиш учун ерларни ҳайдаш шарт эмас, сомон ва тўкилган бошоқлар йиғиб олингач, ерларга сув югуртириб, экин экиладиган қаторлар юмшатилиши эвазига ҳар қандай экин экиш мумкин экан.
Ҳозирги кунда глобал иқлим ўзгариши ҳар хил оқибатларга сабаб бўлмоқда. Шундай сабаблардан бири сомон пояларнинг ёқилишидир.
Масалан 1 гектар майдонда бошоқли дон пояси ёқилганда, атмосферага 500 грамм азот оксиди, 379 грамм углеводород, 3 килограмм кул, 20 килограмм ис гази ва углерод оксиди каби заҳарли газлар тарқалади.
Оқибатда тирик организмларнинг нафас олиши қийинлашади ва турли касалликлар келиб чиқиши мумкин. Тупроқ структураси бузилиб, эрозия кучаяди ва ҳосилдорлик камайиши, бундан ташқари шу ҳудуддаги мавжуд энтомофаг ва судралиб юрувчи жониворлар нобуд бўлиши, дала четидаги ўсимлик дунёсига зарар етиши мумкин.
Экологик офат келтирувчи бундай вазиятни содир этаётганлар майдонларга такрорий экин экиш учун ерни бўшатиб, уни тезроқ ҳайдашга тайёрлаш кераклигини баҳона қилишади. Лекин аслида улар сомон қолдиқларини йиғиб олиш ва чиқиндиларни кўмиб компост қилишдан эриниб, ундан тезроқ қутилиш йўлида бундай ҳаракатларни маъқул кўришмоқда. Наҳотки, улар бундай ишлари охир-оқибатда жуда катта муаммоларни келтириб чиқариши мумкинлигини англаб етмайди?
Шу ўринда савол туғилади. Бу инсонларнинг экологик маданияти етишмаслигими ёки табиатга бўлган муносати шу даражада пастми?..
Нигора ИБРАГИМОВА,
ЎЭП Тошкент вилоят партия
ташкилоти бош мутахассиси
Янги навлар изланиш ва тадқиқотларга муҳтож
🕔15:18, 10.05.2024
✔11
Ҳар бир ҳудуднинг ўзига яраша иқлими, табиий шароити мавжуд. Ана шунга мувофиқ ўсимлик ва ҳайвонот дунёси шаклланади. Бироқ иқлим шароитини баҳона қилиб, лоқайдликка берилиб бўлмаслигини ота-боболаримиз жуда қадим замонлардаёқ чуқур англаб етганлар.
Батафсил
Кўчатлар экилди, уларнинг кейинги тақдири-чи?..
🕔15:17, 10.05.2024
✔11
«Яшил макон» умуммиллий лойиҳасининг баҳорги экиш мавсуми ҳам ўз ниҳоясига етмоқда. Кунда-кунора фалон жойга фалонта кўчат қадалди қабилидаги хабарларни кўравериб, дарахт экиш жадаллик билан олиб борилганига шубҳамиз қолмади.
Батафсил
Бугун қадалган ниҳол эртага атрофга саломатлик бахш этади
🕔15:11, 10.05.2024
✔11
«Минтақанинг экотизимига ғамхўрлик қилиш» – мазкур корхона ишлаб чиқариш дастурининг асосий тамойилларидан бири. Зотан табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва қулай экологик вазиятни сақлаш учун жамият олдидаги масъулиятидан оғишмай келаётган бу жамоанинг атроф-муҳит муҳофазасига қаратилган хайрли ишлари бисёр.
Батафсил