Баҳор боғбонлар учун энг муҳим палла. Боиси дарахтларнинг уйғониши, куртак ёзиши, гуллаши айни шу фаслда кечади. Бу ёз ва куз ойларида олинадиган ҳосилнинг кам ёки кўплигини белгиловчи муҳим даврдир.

Айни шу даврда дарахт гулларига зарар етмаса, яхши чангланса дастурхонимиз сархил меваларга тўлади, бозорларда арзончилик, мўл-кўлчилик бўлади. Айнан чангланиш жараёни ўсимлик ҳосилида муҳим жараён ва буни кўплар аҳамият қаратмайдиган майда ҳашаротлар бажаради.

Кўпчилик ҳашаротларни фақат зараркунанда сифатида билади ва шундай муносабатда бўлади, аслида эса бу митта жонзотлар орасида бизга фойда келтирадиганлари жуда кўп. Масалан арилар, капалаклар ва шу кабилар ўсимлик гулидаги шира билан озиқланади ва ўз танасида гул чангларини ташийди. Табиатнинг бу ҳодисаси «сендан угина, мендан бугина» дегандек жуда моҳирона ўйланган бўлиб, дарахт гул шираси эвазига чангланишга муваффақ бўлади.

Бугун боғимиз учун фойдали бўлган ҳашаротлардан бири, хонқизи ҳақида ҳикоя қиламиз.

Болалигимда мен ҳам бошқа қизлар каби гулларга қўнган хонқизини ушлардим, қўлимда ўрмалаб бармоқларим устига келганида «хонқизи уч, уч» дея учишга ундардим. Ўшанда бу ҳашарот гул баргларига йиқилиб тушганидан учмаяпти деб ўйлаб, гўёки унга ёрдам берардим. Аслида эса 4-9 мм узунликдаги хонқизи озуқа илинжида келганини тушунмасдим.

Маълумотларга кўра, хонқизи номи унинг қизил танаси устида еттита қора нуқталари борлиги учун берилган. Вояга етган ҳашарот очиқ жойларда, масалан, кўкатлар ёки қуруқ ўтлар остида қишлайди. Баҳорда, личинка қўяди, тухум личинкалари аста-секин ривожланади ва охири ўз рангини олади. Шундан сўнг фаол равишда шира ва бошқа зарарли ҳашаротлар билан озиқланади. Шу сабабли баъзи боғбонлар уларни боққа қўйиб юборади ва зараркунандалар билан экологик хавфсиз усулда курашади. Бироқ қўйиб юборилган бу жонзотлар кейинчалик шу боғда қолиши ёки бошқа жойга учиб кетишини назорат қилиб бўлмайди.

Тадқиқотлар ҳар битта хонқизи кунига 50-60 тагача ўсимликка тушган шира томчиларини истеъмол қилиши мумкинлигини кўрсатган. Умри давомида хонқизи беш мингдан ортиқ шира ейиши мумкин экан. Бундан ташқари, улар қуртларни, баргларга шикаст етказувчи бошқа зараркунандаларни ҳам боғдан тозалайдилар. Яхши томони бу ҳашарот личинкаси ривожланиш давомида ҳам ўсимликка зарар етказмайди. Яна бир маълумот, хонқизини бош­қа йиртқичроқ тур ҳашаротлар ея олмайди, сабаби улар ўзидан ёқимсиз ҳид таратиб ҳимояланади.

Агар боғингизда турли ўсимлик ва гуллар кўп бўлса бу хонқизиларни ўзига жалб қилади ва табиийки сизнинг фойдангизга хизмат қилади.