Душанба
08-Декабр 2025
Бугунги кунда АҚШда электр қуввати билан юрадиган автомобиллар йилига юз минглаб сотилади. Бу «яшил автомобиллар» тараққий этган мамлакатларда тобора оммалашиб бораётганига қарамасдан, бизнинг юртимизда кўпчилик у ҳақда яхши билмайди. Электромобиль ўзининг бензинда ҳаракатланувчи рақобатчисига қараганда қимматроқ туради. Масалан, бозордаги энг арзон электромобиль Smart ForTwo Electric Drive бўлса, бензин сарфловчи ForTwoга нисбатан икки баробар қиммат. Nissan Leaf электромобили 28-29 минг доллар турса, худди шу ўлчамдаги Nissan Sentraни, тахминан 15-16 минг долларга сотиб оласиз.
Ростдан ҳам қулайми?
Хўш, бу электромашиналар ростдан бензинли ва метан гази билан ҳаракатланувчи уловлардан кўра устунроқми, деган савол туғилади. Қуйида унинг қулайликларини санаб ўтамиз.
Электромобилни бошқариш қулай. Электромобилнинг ҳаракатланиш механизмлари тез ва шовқинсиз ишлайди. Двигателнинг вибрацияси йўқ. Равон тезланиш олади ва тўхтайди. Шунинг учун ҳам уни бошқаришни катта ёшли инсонлар ҳам тез ўрганиб олиши мумкин.
Кўпчиликни қизиқтирган савол: электромобиль зарядсиз қанча масофага юра олиши. Электр энергиясини ҳаракат мобайнида ўз ҳисобидан мустақил ишлаб чиқарувчи электромобиллар йилдан-йилга кўпаймоқда. Chevrolet Volt уларнинг биринчиси бўлди. Масалан, Tesla Model S электромобили тўла заряди билан 425 км. юра олади.
Энг муҳими бу машиналар экологик тозаликни сақлашда муҳим қадам бўлиши мумкин. Электромобилни бекорга «яшил авто» ҳисоблашмайди. Углеводородли ёнилғи сарфловчи машиналарга нисбатан электромобиль табиатга келтирадиган зарари арзимас даражада.
Қолаверса, электромобилни уй шароитида 220 волт ёрдамида зарядлаш мумкин. 100 км. масофага тахминан 3000-5000 сўмлик энергия сарфланади. Электромобилларни махсус станцияларда 80 фоизгача қувватлаш мумкин.
Биз қачон ўтамиз?
2030 йилгача бўлган даврда Ўзбекистон Республикасининг атроф муҳитни муҳофаза қилиш концепцияси доирасида жамоат транспортининг камида 50 фоизини газ-баллон ёнилғи, электр ва бошқа муқобил ёнилғи турларига ўтказиш бўйича алоҳида вазифалар белгиланган. Мазкур вазифалар ижроси доирасида ўтган давр мобайнида республикада фойдаланишда бўлган уч миллион донадан ортиқ автотранспорт воситаларининг 60 фоизи газ ёнилғисида ҳаракатланишга ўтказилган.
Газ ёнилғисида ҳаракатланадиган транспортларнинг энг кўпи Андижон (79,0 фоиз), Наманган (86,0 фоиз) ва Сурхондарё (87,0 фоиз) вилоятлари ҳиссаларига тўғри келмоқда. Шу билан бирга, жорий йилнинг биринчи ярим йиллигида Ўзбекистонга хориждан 268 та электромобиль импорт қилинган. Бу кўрсаткич ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 230 тага кўп.
Ўзбекистонга электромобиллар асосан Хитойдан олиб келинган бўлиб, 228 тани ташкил этмоқда. Юртимизда ҳам «Қўқон» эркин иқтисодий зонасидаги «Шаффоф омадли саноат» қўшма корхонасида электромобиль ишлаб чиқариш лойиҳаси Хитойнинг Silk Road Company компанияси билан ҳамкорликда амалга оширилмоқда. Мазкур лойиҳанинг умумий қиймати 30 миллион АҚШ доллари бўлиб, шундан 24 миллион доллари хорижий инвесторларга тегишлидир. Ҳисоб-китобларга кўра, электромобиллар нархи 3 минг доллар атрофида бўлади.
Маълумот учун, мамлакатимиз 2018 йилда 13 та, 2019 йилда 39 та, 2020 йилда эса 131 та электромобиль импорт қилган.
Саида ИБОДИНОВА
Кўчат экиш ва ободонлаштириш ишлари халқимизнинг қадимий ва эзгу анъаналаридан бири. Бундай тадбирлар ёшлар қалбида табиатга меҳр-муҳаббат, меҳнатсеварлик ҳамда маҳалла, оила ва Ватан олдидаги масъулиятни чуқур англаш кўникмаларини шакллантиради.
Батафсил
Нукус тумани «Бақаншақли» МФЙда умуммиллий лойиҳа доирасида «Яшил ривожланиш учун бирлашайлик» шиори остида туман партия боғи барпо этилди ҳамда кузги кўчат экиш ишлари олиб борилди.
Батафсил
Айни кунларда юртимизнинг барча ҳудудида «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси доирасида кузги кўчат экиш мавсуми қизғин руҳда амалга оширилмоқда. Бу жараёнда Ўзбекистон Экологик партияси ташкилотлари ва депутатлик корпуси ҳам фаол иштирок этмоқда.
Батафсил
Кўчат экиш ва ободонлаштириш ишлари халқимизнинг қадимий ва эзгу анъаналаридан бири. Бундай тадбирлар ёшлар қалбида табиатга меҳр-муҳаббат, меҳнатсеварлик ҳамда маҳалла, оила ва Ватан олдидаги масъулиятни чуқур англаш кўникмаларини шакллантиради.
Нукус тумани «Бақаншақли» МФЙда умуммиллий лойиҳа доирасида «Яшил ривожланиш учун бирлашайлик» шиори остида туман партия боғи барпо этилди ҳамда кузги кўчат экиш ишлари олиб борилди.
Айни кунларда юртимизнинг барча ҳудудида «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси доирасида кузги кўчат экиш мавсуми қизғин руҳда амалга оширилмоқда. Бу жараёнда Ўзбекистон Экологик партияси ташкилотлари ва депутатлик корпуси ҳам фаол иштирок этмоқда.
Ҳар сафар Тошкентдан водий томонга кетишда Оҳангарон йўлининг икки четига экилган кўчатларни кузатаман.
Сув – табиатнинг инсониятга берган энг ноёб неъмати. Бу неъматнинг қадрини баъзан сувсиз қолгандагина англаймиз. Ҳолбуки, сувни асраш, ундан оқилона фойдаланиш бугунги авлоднинг келажак олдидаги бурчидир.
