Гидропоника ҳақида биласизми?

Қиш ва баҳор мавсумида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини аҳоли дастурхонига етказиб беришда илғор ва инновацион технологиялар асосидаги иссиқхоналарнинг аҳамияти беқиёс.

Хорижий инвестицияларни жалб қилган ҳолда гидропоника усулидаги иссиқхоналарни қуриб ишга тушириш Хоразм вилоятининг кўпгина туманларида ҳам бошлаб юборилди.

Гидропоника усулида қишлоқ хўжалиги экинлари тупроқсиз, махсус жиҳозланган шароитда сувда эритилган озиқ моддалар ёрдамида етиштирилади. Ўсимликлар учун зарур бўлган омиллар, жумладан, ҳаво ҳарорати, намлиги, иссиқлик, ёруғлик, карбонат ангидрид, тоза сув, макро ва микроунсурлар билан таъминлаш сунъий равишда вужудга келтирилади. Турли минераллар билан бойитилган сув томчилатиш усулида ўсимлик илдизига етказилади.

Натижада ўсимликларда фотосинтез жараёни фаоллашиб, жадал ўсиб-ривожланади ва мўл ҳосил беради. Иссиқхоналарда оддий усулда етиштирилаётган помидор кўчатларининг бир тупидан 2,5-3 килограммдан ҳосил олинса, гидропоника усулида ҳосилдорлик 10-12 килограммгача етади. Хуллас, экинлар ҳосилдорлиги оддий иссиқхоналардагига нисбатан 2-2,5 бараварга кўпроқ бўлади. 

Гидропоникага асосланган иссиқхонада помидор кўчатлари уч ой ичида пишиб-етилиб, 7-8 ой давомида узлуксиз ҳосил беради. Бунда тупроқ ва гўнгдан мутлақо фойдаланилмайди. Лекин ўсимликлар сув ва минерал озиқ моддалар билан вақтида таъминланади. Оддий иссиқхоналарга нисбатан сув 60-70, иссиқлик эса 25-30 фоизгача тежалади. Сабзавот экинларининг пишиб етилиши 20-30 кунга қисқариб, ҳосил олиш даври 50-60 кунга узаяди.

Ана шундай иссиқхоналардан бири Янгиариқ туманидаги «Асқаров Норимон» фермер хўжалиги негизида Эрон технологияси асосида қуриб битказилди. Умумий экин майдони 1 гектар бўлган иссиқхона 720 миллион сўм фермернинг ўз маблағи, ҳамда 2,7 миллиард сўм банк кредити ҳисобига амалга оширилди. Ҳозирда иссиқхонада охирги юмушлар бажарилиб помидор, бодринг уруғларини экиш бошлаб юборилган. Иссиқхонада ҳозирнинг ўзида 15 та янги иш ўрни яратилди. Унда бир мавсумда 200 тонна маҳсулот етиштириш режалаштирилмоқда. Иссиқхонада ҳарорат кечаси 17-18, кундузи 24-25 даражани ташкил этади. Бу помидор, бодринг ва шунга ўхшаш қишлоқ хўжалиги экинларини етиштиришда кўзланган натижани беради. Аралашма асоси кокос пўстлоғидан тайёрланади. Тайёр аралашма намлангач, ердан 14 сантиметргача кўтарилади. Идишлар картон қоғоз билан ўралади. Ушбу инновацион технология жаҳондаги энг илғори ҳисобланади.

— Бу янгиликни туманимиз фермерлари яхши кутиб олди, — дейди Янгиариқ тумани ҳокими Мақсудбек САИДОВ. — Бу, ўз навбатида, фермер учун даромад манбаи, туман аҳолиси учун янги иш ўринлари дегани. Келгусида бу лойиҳага тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар жалб этилади. Тумандаги Таган қишлоғида жами 11 миллион  520 минг АҚШ долларлик инвестиция иштирокида 20 гектарли замонавий гидропоника усулида иссиқхона ташкил қилиб, 300 та янги иш ўрни яратмоқчимиз. Шунингдек, Гулланбоғ қишлоғида «Саёт автомобилчи» МЧЖ томонидан 2 гектарли замонавий гидропоника усулида иссиқхона ташкил қилиш ва 24 та янги иш ўрни яратилиши белгиланган бўлиб, ушбу лойиҳалар 2018 йил декабрь ойигача ишга туширилиши режалаштирилган.

Шунингдек, имтиёзли кредит ҳисобига аҳоли хонадонларида ҳам анъанавий иссиқхоналар ташкил этяпмиз. Бу кўплаб оилалар иқтисодий аҳволини яхшилашга хизмат қиляпти. Жумладан, ҳозирча тумандаги 240 та хонадонда шундай иссиқхоналар ташкил этилиб, яхши самара беряпти.

Болтабой МУҲАММАД ҚУРБОН