Ёпиқ шароитда помидор ва унинг кўчатини етиштириш томорқачидан яхшигина агротехник билимни талаб этади. Қишда иссиқхоналардан даромад олишни йўлга қўйган омилкор юртдошларимиз ҳам кўп. Хўш, энергия тежовчи иссиқхоналарда помидор ва кўчатлар етиштиришнинг қандай сир-синоати бор?

Бир гектар майдонга етадиган кўчат олиш учун 25-30 мингта уруғ керак бўлади. Кўчат етиштириш учун яхши чириган гўнг тупроқ билан 5:1 нисбатда аралаштирилади. Тез униб чиқиши учун нам тупроққа экилади, иссиқлик меъёри 24-26 даража бўлиши лозим. Уруғ экиб бўлингач, устидан чириган гўнг, қипиқ аралашмаси билан қопланади. Уруғлар эса, 5-6 кунда ердан униб чиқади.

Ниҳолларда 1-2 тадан чинбарг пайдо бўлгач, 10x10 сантиметр катталикдаги озиқали тувакчаларга кўчириб ўтқизишдан бир сутка олдин улар қондириб суғорилиши лозим. Шундай қилинса, уларни осон кўчириб олиш мумкин.

Юқори сифатли кўчатнинг 8-9 тадан барги бўлиши керак. Кўчатларни парваришлаш даврида касалланганлари, ўсишдан ортда қолган заифлари олиб ташланади.

Кўчат тайёрлаш муддати: кузги-қишки мавсум — сентябрь; қишки-баҳорги мавсум — ноябрь-декабрь; ёзги-кузги мавсум — июнь ҳисобланади.

Кузги-қишки мавсумда иссиқхоналар учун уларни кўчатхоналарда тайёрлаш тавсия этилади. Помидор кўчатлари аввалдан суғорилган эгатларга экилиб, суғорилади, 4-5 кундан сўнг яна суғорилади. 15-20 кундан кейин эса кўчатлар ипга тортилади ва ўсимлик атрофи чопиқ қилинади, минерал ўғитлар солиниб, суғориш давом эттирилади. Кейинчалик помидор ўсимлигига шакл берилади, асосий поя қолдирилиб, бачкилари чилпиб турилади.

Помидор ёруғликка жуда талабчан. Декабрь-январь ойларида ёруғлик етишмаслиги натижасида чангдонларда чанг ҳосил қилиш камаяди. Шу туфайли қишки-баҳорги ўсув даврида мева тугиши жуда суст кечади. Ҳаво намлиги эса, 60-70 фоиз атрофида бўлиши лозим. Меъёридан ошиб кетиши ўсимликларда мева тугиш ёмонлашиши ва уларнинг турли касалликлар билан зарарланишига сабаб бўлади.

Иссиқхонадаги ҳаво ҳарорати ҳам шунга мос ҳолда ушлаб турилиши лозим. Ноябрь-декабрь ойларида кундузи ҳаво очиқ бўлганида 20-23°С ва кечқурун 15-17°С, тупроқ ҳарорати эса 17-18 даража бўлиши лозим. Терим тугашига бир ой қолганда ўсимликнинг ўсиш нуқтаси чилпиб ташланади. Шунда мевалар тез пишиб, ҳосилдорлик ҳам ошади. Ҳарорат кечалари 14°С дан паст бўлганда чангдон ўсмайди ва мева тугиш бўлмайди, ҳарорат 33-35°С дан юқори бўлганда ҳам чангдонлари стерилланиб, мева тугиш жараёни кечмайди. Ҳаво ҳароратининг меъёрда бўлиши помидордан иссиқхонада юқори ҳосил олишни таъминлайди. Иссиқхонага намлик ва иссиқликни ўлчайдиган асбоб ўрнатилиши шарт.

Кўчат экилгандан сўнг маҳаллий шароитдан келиб чиққан ҳолда намликка қараб суғориш тавсия этилади. Иссиқхонада помидор икки хил усулда суғорилади: ариқдан ва томчилатиб.

Помидор бутун вегетация даврида шароитга қараб 6-12 мартагача суғорилади. Ҳар суғоришдан кейин то мева қилгунга қадар пушталарини юмшатиб туриш керак.

 «Энерго-тежамкор иссиқхоналарни қуриш ва улардан фойдаланиш бўйича қўлланма»дан