Юртимиз иқлими сабзавот экинлари етиштириш учун ғоят қулай. Суғориладиган майдонлардан самарали ва унумли фойдаланиш, ҳар бир қарич ердан йил давомида бир неча маротаба ҳосил олиш имкони мавжуд. Фақат бундан оқилона фойдаланиш керак, холос. Ҳатто, кунлар салқинлаганда ҳам тўқсонбости экинлар экиш мумкин.

— Тўқсонбости усулида экилган сабзавотлар уруғлари сепилган эгатлар устини чириган маҳаллий ўғит, ёғоч қипиғи билан мулчалаш ёки шаффоф полиэтилен плёнкалар ёпиш тадбирлари қўлланилади, — дейди Қишлоқ хўжалиги фанлари номзоди Рафиқжон ҲАКИМОВ. — Бу уруғларнинг эрта кўклам барвақт униб чиқиб, ҳосилнинг 25-30 кунгача эртароқ етилишини, ҳосилдорлиги эса 15-20 фоизга кўпроқ бўлишини таъминлайди.

Кеч кузда совуқ ва намгарчилик бошланмасдан олдин тўқсонбости усулида экиш учун ноябрь ойи охири — декабрь ойининг биринчи ўн кунлигида совуққа чидамли сабзавот экинларидан сабзи ва пиёз уруғлари сепилади. Аммо тўқсонбости қилиб экилганда уруғ сарфи 20 фоизгача кўпроқ бўлишини ҳам унутмаслик лозим.

Кўк пиёз

Тўқсонбости муддатда пиёзнинг маҳаллий шароитга мослашган «Истиқбол», «Зафар», хорижнинг «Манас», «Дайтона», «Леоне», «Банко» навларини экиш тавсия этилади.

Пиёз уруғи тўқсонбости усулида жанубий вилоятларда 1-30 декабрда, марказий вилоятларда 15 ноябрь — 15 декабрь ва шимолий вилоятларда 1 ноябрь — 1 декабрь кунларида экилади. Пиёз уруғи ҳар гектарига 18 килограммгача сарфланади.

Пиёз уруғи сепилгандан сўнг майдон суғорилмайди. Барча агротехник тадбирлар баҳорда бошланади. Баҳорда пиёзнинг бўйи 6-8 сантиметрга етганда, иккинчи марта боғлаб чиқариладиган маҳсулот ҳолига келганда ўтоқ ва ягана қилинади.

Тўқсонбости усулида экилган пиёз баҳорда майсалари кўрингандан кейин суғорилади. Биринчи сув одатда баҳорги ёғин-сочин тўхтагандан кейин берилади. Кўклам серёғин келган йилларда бу муддат апрелнинг иккинчи ярмига, ёғингарчилик кам бўлган йилларда эса апрелнинг бошларига тўғри келади.

Сабзи

Сабзининг қизил рангли маҳаллий «Зийнатли», «Фаровон», хорижнинг «Шантане-2461», «Нантская 4», «Канада», «Карсон» каби нав ва дурагайларини экиш тавсия этилади.

Сабзи юртимизнинг жанубий вилоятларида 1-30 декабрда, марказий вилоятларда 15 ноябрь — 15 декабрь ва шимолий вилоятларда 1 ноябрь — 1 декабрда тўқсонбости усулида экилади.

Уруғ сарфи гектарига 5-6 килограммни ташкил этади. Уруғ сепилгандан сўнг майдон суғорилмайди. Баҳорда униб чиқиши билан дарҳол бегона ўтлардан тозаланади ва ягана қилинади. Сабзи икки марта ўталади. Дастлабки ўташ сабзи битта чинбарг чиқарганда, кейингиси эса 3-4 барг чиқарганда ўтказилади.

Тупроқнинг намлиги 70-75 фоиз бўлиши лозим. Уруғнинг униб чиқишига қиш ва баҳорда ёққан ёғингарчилик миқдори етарли ҳисобланади.

Сабзи апрель ойининг иккинчи ярмидан бошлаб суғорилади. Дастлабки пайтларда экин ҳар 1,5-2 ҳафтада, май ойининг иккинчи ярмидан, яъни илдизмевалар жадал катталашаётганда эса ҳар 7-8 кунда суғорилади.

Нурбек ҒАФФОРОВ

тайёрлади.