​Муҳаммад ИСМОИЛ, шоир:

Китоб — инсоният кашф этган энг буюк мўъжизалардан бири. Неча минг йилдан буён у ўз сеҳрини, жозибасини, оҳанрабосини йўқотмади, аксинча оммалашди.

Бизга қолдирилган мактуб

Китоб араб тилидаги «мактуб» сўзи билан ўзакдош. Шоир, ёзувчи ва мутафаккир олим ёзган ҳар бир асар гўё бизга ёзиб, жўнатилган мактубга ўхшайди. Масалан, Аҳмад Яссавий ҳазратларининг ижодидан парча ўқисангиз, ҳозиргина бизга махсус жўнатилган мактубнинг ўзгинаси. Ҳазрат Алишер Навоийнинг асарлари кўнглингиз муштоқ бўлиб кутаётган муждаларга ўхшайди. Абдулла Қодирийнинг «Ўтган кунлар» романи эса, ҳар биримизга атаб ёзилган маънавий нома, маърифий васиятнома, кенг қамровдаги оламшумул хатдир. Ушбу асарлар сиёсатдонларга сиёсатдан, адабиётшуносларга адабиётдан, маънавиятчиларга маънавиятдан, тарбиячиларга одоб-ахлоқдан, тилшуносларга тил фанидан, тарихчиларга тарихдан, ўқитувчиларга эса, бу дунёнинг барча кўринишлари, товланишлари-ю, гўзалликлари ҳақида таълим берувчи мактубдир.

Улкан хазина

Театр пайдо бўлди, одамлар китоб ўқимасдан, осонгина томоша қилиб қўя қоламиз дейишди. Лекин театр берган завқ, шукуҳ маънавий хазина — китобнинг ўрнини босолмади. Газета ва радио чиқди. Лекин улар ҳам инсон қалбидаги маънавий чанқоқликни қондиролмади. Телевидение бугун нақадар оммалашган. Бироқ одамлар мужда излаб яна китобга мурожаат қилишмоқда. Кино чиқди, ҳамма ўзини кинога урди. Яна англаб етишдики, биргина асар юз сериалли кино қилинса ҳам, шу асар яратган оламни яратолмас экан. Худди арава отдан олдинга ўтиб кетолмаганидай, кино ҳам китобдан олдинга ўтиб кетолмас экан. Интернет чиқди, ҳамма ўзини унга урди, худди янги урф чиққанда ҳамма ўзини шу урфга ургандек. Бироқ амин бўлишдики, интернет оддий ахборот қуроли, тараққиётнинг илғор меваси ва китоб орқали яратилган кашфиётларнинг биригина экан, холос.

Одамлар янада чуқурроқ англашдики, театр ҳам, кино ҳам, интернет ҳам китобнинг рақобатчилари эмас, балки китоб дунёга келтирган фарзандлар экан, холос. Улар китоб деган улкан хазина ичидаги жавоҳирлар, дуру гавҳарлар, олтину кумушлар экан, холос.

Тафаккур озиқаси

Яхши китобни ўқиганда одамнинг юраги ҳузурланади, онггига қувват кириб, тафаккури озиқ олади, дунёқараши ўсади. Китобсиз кечган умр бўм-бўш ва бемаънодир.

Бизни бутун дунёдаги нотинчликлар қанчалик ваҳимага солса, онгимизнинг маърифатсизлиги, қалбимизнинг маънавиятсизлиги, китоб ўқимаган кунларимизнинг кўплиги ҳам шунча ваҳимага солиши керак. Уйимизда биллур қандиллар, шойи гиламлар, гижинглаган машиналарнинг йўқлиги эмас, китоб жавонининг, буюк алломаларимиз ёзган китобларнинг йўқлиги, улардан баҳра олмаётганимиз, болаларимиз китоб ўқимасдан улғаяётгани ваҳимага солиши керак.