Душанба
08-Декабр 2025
Ўзбек халқида азалдан табиатга меҳр-муҳаббат, унинг неъматларини асраб-авайлаш, увол қилмаслик руҳида тарбиялаш анъана ва қадрият тусини олган.
Ҳаттоки, уч минг йиллик тарихга эга «Авесто» китобида ҳам ҳаёт унсурлари бўлган ер, сув, ҳаво, ҳаттоки жонзотларга озор етказмаслик борасида қимматли ўгитлар, панд-насиҳатлар келтирилган. Бу эзгу анъаналар бугунги кунгача халқимиз орасида сақланиб келаётгани ҳам она заминга бўлган муҳаббатнинг, табиатга бўлган эъзоз-эътиборнинг нақадар қадим илдизларга бориб боғланишини кўрсатади.
Бугун бу саъй-ҳаракатлар янгича руҳ ва кўламда давом этаётгани қувонарлидир. Президентимизнинг 2025 йил 15 май куни қабул қилинган «2030 йилгача бўлган даврда аҳолининг экологик маданиятини юксалтириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида»ги қарори бунинг яққол ифодаси бўлди.
Мазкур ҳужжатга кўра, ҳар йили «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси доирасида «Янги дарахт – янги нафас» республика экочемпионати, ҳар ойда 1 маротаба «Маҳаллани чиқиндидан холи ҳудудга айлантирамиз» шиори остида акциялар, ташвиқот тадбирлари ўтказилади.
2030 йилгача 3,3 млн нафар мактабгача таълим ташкилотлари тарбияланувчиларида экологик маданиятни шакллантириш, 4,2 млн нафар умумий ўрта таълим тизими ташкилотлари ўқувчиларида экологик таълим-тарбиянинг мустаҳкамланишига эришиш устувор вазифа этиб белгиланган. Шунингдек, давлат органлари ва ташкилотлари ходимларининг экологик билимини оширишга қаратилган бепул ўқув курслари ташкил этилади.
Дарҳақиқат, табиатга меҳр-муҳаббат ҳар бир инсон қонида мавжуд. Ахир табиат инсонни шу заминда униб ўсишида ҳаёт кечиришида она каби бор меҳр-муҳаббатини ундан аямайди, саховат кўрсатади. Бунга жавобан инсон фарзанд онасини авайлагандек асраши, меҳр кўрсатиши шарт.
Кейинги вақтларда инсониятнинг табиатга дахл қилиши, унинг неъматларидан нооқилона фойдаланиши кучаймоқда. Инсон туфайли табиий мувозанат бузилди. Бунинг оқибатида табиатга мислсиз талафот етмоқда. Сув захиралари ифлосланиб, заминдаги ҳайвонот ва ўсимликлар олами ноёблашиб, биохилма-хиллик камаймоқда.
Аслида инсон ақл тафаккури қанчалик юксалмасин бир зумда рўй берадиган табиий офатлар олдида ожиз қолади. Шунинг учун ҳам бугун бутун жамиятда экологик маданиятни шакллантирмасак, эртага кеч бўлиши, табиатнинг қасоси жуда оғир кечиши ҳеч гап эмас.
Давлатимиз раҳбарининг қарори айни шу жиҳатлари билан ҳам нақадар долзарб ва муҳимдир.
Экологик тарбия аввало оиладан бошланади. Фарзандларимизга табиатга бўлган муносабатни тўғри тарбияласак биз келажакда экологик билимга эга авлодни вояга етказамиз. Экологик маданият ана шу билим ва тасаввурлар, экологик тарбия ва тарғибот негизида пайдо бўлади. Ана шундагина ҳар бир инсон ўзи меҳр берган уйни, маҳаллани, юртни ва она табиатни асраб-авайлашга интилади ва обод қилишга ҳаракат қилади.
Носир ҲАЛИМОВ,
ЎЭП Қашқадарё вилоят кенгаши раиси,
Халқ депутатлари вилоят Кенгаши депутати
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Батафсил
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Батафсил
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Батафсил
Тоза ҳаво бугунги кунда нафақат юртимиз, балки бутун дунё мамлакатларининг оғриқли муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Ҳар бир давлатда демографик кўрсаткичлар ўсиб боргани сайин тоза ҳаво масаласи ҳам кўндаланг муаммога айланмоқда.
Тошкент шаҳрида бир неча ҳафтадан буён давом этаётган ҳаво ифлосланиши фонида сунъий ёмғир ёғдириш масаласи яна муҳокамалар майдонига чиқди. Тўғри, юртимиз осмонида сунъий ёмғир ёғдириш ҳақида бир неча йиллардан буён айтиб келинади.
Қиммат техникалар эмас, табиий йўллар самарали ва зарарсиз
Инсониятнинг табиат билан муносабати асрлар давомида доимий мувозанатсизлик билан кечди. Замонавий глобализация даврида эса ноёб ўсимликлар ва жониворлар эндиликда фақатгина табиий бойлик эмас, балки халқаро бозорнинг қимматбаҳо маҳсулотига айланиб, бу мувозанатсизлик янада кучайишига сабаб бўлди.
Жорий йилнинг энг муҳим табиатни муҳофаза қилиш тадбирларидан бири бошланишига оз қолди – 24 ноябрдан 5 декабргача «Silk Road Samarkand» туризм мажмуаси йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи ҳайвон ва ўсимлик турлари билан халқаро савдони тартибга солиш тўғрисидаги конвенция томонлари конференциясининг 20-сессияcи – CITES CoP20 мезбони бўлади.
