Душанба
08-Декабр 2025
Манбаларда келтирилишича, хурмонинг асл ватани — Хитой. Айрим адабиётларда бу мева «Хитой шафтолиси», деб ҳам аталади. Ҳозирги кунда хурмонинг 500 дан ортиқ нави мавжуд. Ўзбекистонда меваси йирик, сариқ рангли тури кенг тарқалган.
Хурмо мевалари октябрь ва декабрь ойларида пишиб етилади. Таркибидаги қанд, олма кислотаси, С витамини ва бир қанча микроэлементлар сабабли шифобахш хусусиятга эга. Халқ табобати ва илмий тиббиётда хурмо меваси ва унинг данагидан кенг фойдаланилади.
Қуйидаги шифобахш хусусиятлари билан хурмо халқ табобатида юқори баҳоланади: озиқа сифатида серқувват, ундан тоза ва соғлом қон пайдо бўлади, фалажлик иллатлари, юзнинг қийшайиши ва дармонсизликда шифо бўлади, буйракни бақувват қилади, совуқдан ҳосил бўладиган хасталикларни камайтиради. Кўкрак қафаси аъзолари ва совуқ мижозлилар учун фойдали.
Қон босими ошишининг олдини олиш учун ҳар куни хурмо ейиш буюрилади. Меваси пўсти билан йирингли яраларга боғланади.
Хурмони сувда қайнатиб, ўша сув ялпиз билан ичилса, иситмани туширади, буйрак ва қовуқ тошларини майдалайди. Шунингдек, данаги ҳам сувда қайнатиб ичилса, буйрак ва қовуқ тошларини майдалаб тушириши мумкин. Ичкетардан қийналган болаларга туйилган хурмо данагидан ейиш тавсия қилинади.
Ибн Сино қони камайиб, заифлашиб қолганларга хурмо истеъмол қилишни буюрган.
Замонавий тиббиётда ҳам хурмонинг шифобахш хусусиятлари илмий исботланган. Мева таркибида кўп миқдорда калий мавжуд бўлиб, бу юрак касалликларидан азият чекаётганлар учун фойдали. Мевасидан тайёрланган шарбат бўқоқ, гипертония, юқори нафас йўллари шамоллашига шифо.
С ва Р витаминларини ўзида кўп миқдорда сақлагани боис, қон томирларини мустаҳкамлайди, қон айланишини яхшилайди. Томирларнинг варикоз кенгайиши, тиш милкларининг тез-тез қонашида ҳам хурмо меваси ижобий таъсир кўрсатади. Яхши етилган мева жигар ва буйрак учун жуда фойдали. Хусусан, икки-уч дона мева истеъмол қилинса, пешоб ҳайдовчи таъсири сезилади.
Хурмо мевасидан пазандаликда ҳам кенг фойдаланилади. Мевасидан жем, желе, мармелад тайёрланади.
Хурмо таркибида осон ўзлаштириладиган қанд миқдори кўп. Шунинг учун ортиқча вазн ва қандли диабет касаллигига чалинганларга тавсия этилмайди. Ушбу мевага нисбатан аллергик мойиллик ҳам кузатилган. Шу боис хурмо пишган мавсумда ундан бир-икки донадан еб, организмни ўргатиб бориш лозим.
Дилроз АБРАЕВА
тайёрлади.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Батафсил
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
Батафсил
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
Батафсил
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
