Душанба
08-Декабр 2025
Кондиционердан нотўғри фойдаланиш оқибатида саломатликда жиддий муаммолар келиб чиқиши мумкин. Хўш, ушбу техника воситасидан қандай фойдаланиш керак?
Соғлиқни сақлаш вазирлиги тиббиёт фанлари номзоди Дурдона Алимованинг ёз фаслида кондиционердан тўғри фойдаланиш ва унинг эҳтимолий зарарлари ҳақидаги зарур маълумотларини келтириб ўтди.
Ҳароратни тўғри белгилаш. Ёз фаслида кондиционер учун идеал ҳарорат 18-20°C оралиғида бўлиши тавсия этилади. Бошқа ўлкаларда бу рақам бироз фарқ қилиши мумкин, аммо асосийси – хона ичидаги салқинлик ташқари ҳаводан кескин фарқ қилмаслиги лозим.
Вентиляциядан фойдаланиш. Кондиционерни нотўғри ишлатиш хонадаги ҳавони қуритиб юборади. Шу боис уни ёқишдан аввал, эрталаб ёки кечқурун хонани шамоллатиб туриш жуда муҳим.
Тозалик. Ушбу қурилма фильтрларини мунтазам равишда тозалаш муҳим. Тоза фильтрлар ҳаво сифатини яхшилаб, аллерген ва микроблар ҳавога тарқалишининг олдини олади.
Фақат зарурат бўлганда ишлатиш. Кондиционерни фақат эҳтиёж бўлганда ёқиш керак. Хонада ҳеч ким бўлмаган пайтларда уни ўчириб қўйиш энергияни тежайди ва қурилманинг хизмат муддатини узайтиради.
Тери ва аллергик касалликлар. Кондиционердан нотўғри фойдаланилганда у ҳавони қуритиб юборади. Хонада намлик йўқолади ва дераза ҳамда эшиклар ёпиқ бўлган шароитда ҳаво кислород билан тўйинмайди. Бу эса вақт ўтиши билан терини қуруқлаштириб, юзда ажинлар пайдо қилади. Қолаверса, терининг доимий қуруқ бўлиши унинг ташқи қатламига салбий таъсир этиб, қичишиш юзага келади.
Мускул ва бўғимларда оғриқлар. Тўғридан-тўғри совуқ ҳавонинг инсон танасига урилиши туфайли мускул ва бўғимларда оғриқлар пайдо бўлиши мумкин. Айниқса, қурилманинг совуқ ҳавоси инсонга тўғри йўналтирилса, нафас йўллари шамоллаши, ҳатто, зотилжам келиб чиқиши мумкин.
Термал шок. Ташқи муҳитдаги юқори ҳароратдан бирдан совуқ хонага кириш ёки аксинча муздек хонадан иссиқ ҳавога чиқиш термал шокка сабаб бўлиши мумкин. Мазкур ҳолат тана ҳароратини тезда ўзгартириб, организмда стресс реакцияларни келтириб чиқаради. Бу, ўз навбатида, юрак-қон томир тизими касалликларини қўзғаши мумкин.
Қон босими кўтарилиши. Одатда қон босими иссиқдан кўра, совуқ ҳавода юқори бўлади. Чунки, салқин ҳарорат қон томирларининг сиқилиши ва спазмларга олиб келади. Шундай экан, кондиционер тагида узоқ вақт ўтириш цистолик ва диастолик қон босимини кўтаради.
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Батафсил
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
Батафсил
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
Батафсил
Кейинги йилларда Ўзбекистонда ўғил болалар кўпроқ туғилаётгани ҳақидаги хабарларга тез-тез кўзимиз тушмоқда. Сўнгги статистик маълумотларга кўра, жорий йилнинг дастлабки 9 ойи давомида мамлакатимизда 321 мингта қиз бола ва 343,6 мингта ўғил бола дунёга келган. Кўриб турганингиздек, ҳар 100 та қиз болага 107 та ўғил бола тўғри келяпти.
Анор юрак-қон томир тизими саломатлиги учун муҳим бўлган мевалардан биридир. B12 витаминининг кони экани ҳисобига қон босимини меъёрлаштиради, қон-томирлар деворини мустаҳкамлайди, эритроцит ва гемоглобин синтезида фаол иштирок этгани сабабли мия ва асаб тизимига ижобий таъсир қилади.
COVID-19 га қарши мРНК вакциналари саратон билан курашаётган айрим беморларнинг умрини узайтириб, касалликни даволашда самарали бўлиши мумкин.
«Мен шифокор эгнидаги оқ либосни нафақат касб белгиси, балки Ватанга чексиз садоқат рамзи деб биламан. Бундан буён ҳам шифокорнинг, ҳар бир тиббиёт ходимининг обрўсини ҳимоя қилиш, унга ҳар томонлама муносиб шароит яратиш эътиборимиз марказида бўлади».
«Oila va TABIAT» газетасининг ўтган сонларидан бирида Муаззам Иброҳимованинг «Ош бўлмасин!» сарлавҳали мақоласини зўр бир қизиқиш билан ўқиб чиқдим. Мақолада тамаддихоналарда кечаги овқатдан чиққан ёғни қайта яна овқатга ишлатиш ҳолати ҳақида куюнчаклик билан фикр-мулоҳазалар ўртага ташланган.
