Якшанба
12-Май 2024
Гелий
Бу газ коинотда энг кўп тарқалган иккинчи элемент, ундан фақат водород кўпроқ тарқалган.
Айнан шу икки элементдан юлдузлар, газ гигантлари, туманликлар ҳосил бўлади. Аммо, у Ер атмосферасида узоқ вақт қола олмайди, чунки унинг массаси жуда кичик (гелий билан тўлдирилган идиш учиб кетади).
2010 йилда гелий бўйича тадқиқотлари учун Нобель мукофотига сазовор бўлган кимёгар Роберт Ричардсон захиралар тугаб бораётганидан огоҳлантирди. У бу газ тахминан ўттиз йилга етишини башорат қилган.
Гелий тиббий асбоб-ускуналар ишлаб чиқариш учун керак. Хусусан, МРИ аппаратларини совутиш, оптик толалар, микрочиплар ва бошқа кўплаб муҳим нарсаларни яратиш учун жуда зарур. Шунинг учун уни шарларга қуйиб бефойда совуриш ақлсизлик.
Қум
Албатта, сайёрамизда етарли миқдорда қум бор-ку дейишингиз мумкин. Аммо, аслида ундай эмас. Қум шунчалик камки, БМТ 2022 йилги мунтазам ҳисоботида буни маълум қилди.
Ташкилот ҳисоботига кўра, ҳар йили тахминан 50 миллиард тонна қум ва шағал ишлатилади – бу Ер сайёраси атрофида кенглиги 27 метр ва баландлиги 27 метр бўлган девор қуриш учун етарли. Бу шунчаки ақл бовар қилмайдиган миқдор!
Қум сайёрада сувдан кейин иккинчи энг кўп ишлатиладиган ресурсдир. Унга талаб нефт ва газдан кўра ҳам кўпроқ. Қум бетон, асфальт ва шиша яратиш учун керак – бусиз инсоният қурилиш материалларига эга бўлмайди, улар қазилмаларга ўтишлари керак.
Ҳар бир ҳудуднинг ўзига яраша иқлими, табиий шароити мавжуд. Ана шунга мувофиқ ўсимлик ва ҳайвонот дунёси шаклланади. Бироқ иқлим шароитини баҳона қилиб, лоқайдликка берилиб бўлмаслигини ота-боболаримиз жуда қадим замонлардаёқ чуқур англаб етганлар.
Батафсил
«Яшил макон» умуммиллий лойиҳасининг баҳорги экиш мавсуми ҳам ўз ниҳоясига етмоқда. Кунда-кунора фалон жойга фалонта кўчат қадалди қабилидаги хабарларни кўравериб, дарахт экиш жадаллик билан олиб борилганига шубҳамиз қолмади.
Батафсил
«Минтақанинг экотизимига ғамхўрлик қилиш» – мазкур корхона ишлаб чиқариш дастурининг асосий тамойилларидан бири. Зотан табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва қулай экологик вазиятни сақлаш учун жамият олдидаги масъулиятидан оғишмай келаётган бу жамоанинг атроф-муҳит муҳофазасига қаратилган хайрли ишлари бисёр.
Батафсил
Ҳар бир ҳудуднинг ўзига яраша иқлими, табиий шароити мавжуд. Ана шунга мувофиқ ўсимлик ва ҳайвонот дунёси шаклланади. Бироқ иқлим шароитини баҳона қилиб, лоқайдликка берилиб бўлмаслигини ота-боболаримиз жуда қадим замонлардаёқ чуқур англаб етганлар.
«Яшил макон» умуммиллий лойиҳасининг баҳорги экиш мавсуми ҳам ўз ниҳоясига етмоқда. Кунда-кунора фалон жойга фалонта кўчат қадалди қабилидаги хабарларни кўравериб, дарахт экиш жадаллик билан олиб борилганига шубҳамиз қолмади.
«Минтақанинг экотизимига ғамхўрлик қилиш» – мазкур корхона ишлаб чиқариш дастурининг асосий тамойилларидан бири. Зотан табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва қулай экологик вазиятни сақлаш учун жамият олдидаги масъулиятидан оғишмай келаётган бу жамоанинг атроф-муҳит муҳофазасига қаратилган хайрли ишлари бисёр.
... Кеча Халқаро қишлоқ хўжалиги университети ташкил этган “Маърифат улашиб” лойиҳаси доирасида ўтказилган тадбирларда устоз Абдуқаюм Йўлдошев, ёш режиссёр Сардор Ҳамроев билан бирга иштирок этдик.
Куни кеча Тошкент шаҳридан Сурхондарё вилояти (Узун-Сариосиё туманлари)гача бўлган ҳудуддаги М-39 трассаси бўйлаб экилган дарахтлар ҳолатини кўздан кечирдим.
