Ош бўлмасин!..
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
БатафсилДўлана меваси таркибида 20 фоиз қанд, 8 фоиз ёғ, флавоноидлар, холин, ацетилхолин, ошловчи моддалар, каротин, С витамини, органик кислоталар каби моддалар мавжуд.
Ўзбекистон шароитида ўсадиган дўлананинг баъзи турларида В1, В2, РР, С, Е витаминлари борлиги аниқланган.
Дўлананинг бир ҳовучи истеъмол этилса, нафақат кишини кун бўйи ташналик ва очликдан асрайди, балки унга яхши кайфият, бардамлик ва қувват ҳам ҳадя этади. Шу боисдан бўлса керак, дўланани лотин тилида «гратас» (кучли) деб аташади.
Замонавий табобатда дўлананинг меваси, барги, шохлари ва гулидан фойдаланиб келинмоқда. У юрак-қон томир касалликларининг олдини олиш ва даволашда, шунингдек, асабни тинчлантирувчи, қон босимини пасайтирувчи дори сифатида ишлатилади.
Дўлана таркибидаги органик бирикмалар ичак микрофлораси билан бирга алоқага киришади ва унинг фаолиятини яхшилайди. У овқат ҳазм бўлишига ва егуликнинг ошқозонда майдаланишига ёрдам беради. Ични юмшатади, қорин дам бўлишини йўқотади. Ичак инфекциялари билан ҳам курашади. Дўлана ёрдамида бадандаги кичик зараркунандалардан халос бўлиш мумкин.
Меванинг ножўя таъсири ҳам мавжуд бўлиб, қуйидаги ҳолларда дўланани истеъмол қилиб бўлмайди:
юрак касалликларини даволашга мўлжалланган дорилар билан бирга қўллаш; жарроҳлик амалиётидан олдин ва кейин истеъмол қилиш; оч қоринга тановул қилиш.
Дўланани егач устидан совуқ сув ичиш ҳам салбий оқибатларга сабаб бўлиши кузатилган. Уни ортиқча истеъмол қилиш эса, буйрак фаолиятини бузиб, меъда-ичакни заифлаштиради, қуланж (колит) хасталиги, кўнгил айниши, қайт қилишни пайдо қилади.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
БатафсилЎтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
БатафсилЗамонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Батафсил