Ош бўлмасин!..
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
БатафсилЎрта Осиёда арпабодиён кенг кўламда етиштирилиб, меваси зиравор сифатида ишлатилади.
Ўсимлик меваси таркибида 2-3 фоиз эфир мойи бўлиб, унинг асосий қисмини анетол (80-90 %), анис алдегиди ва кислотаси, метилхавилкол ташкил қилади. Арпабодиён кунжарасида 17-20 фоиз оқсил ва 16-22 фоиз мой бўлганлиги туфайли у қорамоллар учун тўйимли озуқа ҳисобланади.
Халқ табобатида арпабодиён меваларининг шифобахшлиги хусусиятлари қадимдан маълум. Чунончи ўсимлик меваси терлатувчи, эмизикли онанинг кўкрак сутини кўпайтирувчи, меъда ва ичак касалликларига дори сифатида ишлатилган. Шарқ табиблари арпабодиён мевасининг қайнатмасини тана ҳарорати кўтарилганда, сийдик ва ўт ажралиши қийинлашганда, мижоз сусайганда, асабийлашганда, қорин дам бўлганда ичишни тавсия қилишган.
Абу Али ибн Сино арпабодиённи қиздириб, тутуни ҳидланса бош оғриғи ва бош айланиши тўхтатиши ҳақида маълумот берган. Шунингдек арпабодиённи эзиб, атиргул мойи билан аралаштириб қулоқ оғриғини даволаган. Ибн Сино арпабодиёндан сийдик ажралишини кучайтиришда, бачадон, жигар ва талоқ фаолиятини яхшилашда, эски безгакни даволашда ҳам фойдаланган. Илмий-медицинада арпабодиён мевасидан тайёрланган дори-дармонлар қорин оғриғини (спазм) қолдириш, ичак фаолиятини яхшилаш, ел ҳайдаш учун тавсия қилинади.
Арпабодиён мойи ва мевасининг дамламасидан юқори нафас йўлларининг шамоллаши, ларингит, йирингли бронхит, ўпка гангренаси, қизамиқ касалликларини даволашда фойдаланилади.
Арпабодиён меваларидан уй шароитида дамлама тайёрлаш учун бир чой қошиқ ўсимлик меваси бир стакан қайноқ сувга солинади ва бир соат дамлаб қўйилади, совуганидан сўнг сузиб олинади. Дамлама учга бўлиниб кун давомида ичилади.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
БатафсилЎтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
БатафсилЗамонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Батафсил