Кўринмас сув нима?
Виртуал сув маҳсулотни ишлаб чиқариш жараёнида ишлатилган, лекин кўзга кўринмайдиган сув миқдоридир.
БатафсилЕр, сув, ҳаво ва чор атрофимиз тозалигини сақлаш тарбияси оилада бола туғилиши биланоқ шакллантирилиши керак. Афсуски, жуда кўп ҳолларда биз катталар ҳам бунга аҳамият беравермаймиз.
Айрим бефарқ қўни-қўшни ёхуд уй бекалари супурги, ахлат челакларини бола қўлига тутқазиб, «Бор, ариққа тўкиб кел, сув оқизиб кетади» деганига баъзида гувоҳ бўламиз. Калаванинг учи, мана, қаерга бориб тақаляпти!
Чиқиндини сувга ташлаб келган фарзанд «чиқиндини сувга ташлаш мумкин экан, онам айтди-ку», деган хулосага келмайдими? Бугун эса супуриндию хазон япроқлари, қишда қуриб қолган бегона ўт, ажриқ ва янтоқларни жойида бемалол ёқиб юборяпмиз. Оқибати билан эса ҳеч кимнинг иши йўқ. Табиатга муносабатимиз тубдан ўзгарганини, бу қилмишимизнинг салбий оқибатларини ижтимоий тармоқларда кузатиб боряпмиз. Масалан, яқин-яқингача муҳокамалар марказида турган Сўқоқдаги хушманзара масканни олайлик. Интернетда бу гўзал жойнинг сурати эълон қилинганидан сўнг одамлар бир ҳафта ичида бу беқиёс гўзаллик масканини чиқиндихонага айлантиришгани нақадар ачинарли ҳол.
Кўпгина ривожланган мамлакатларда нефть, газ, кўмир каби манбалар ер остида қолиб, ўрнига муқобил қувват воситаларидан фойдаланишга ўтилаётгани бежиз эмас. Дейлик, Германияда ҳавони ифлослантирадиган 10 йиллик эски автомашиналар утилизацияси амалга оширилиб, автомобиль эгасига 2500 еврогача пул маблағи тўлаб берилади. Маиший чиқиндиларни турларга ажратиш, қайта ишлаш, ундан иккиламчи маҳсулот олиш йўлидаги амалий ишлар ҳам аллақачон германияликлар турмуш тарзининг ажралмас қисмига айланган. Мамлакат ҳудудидаги экомактаб ва экобоғчалар фаолияти аллақачон кенг жамоатчилик назоратига олинган. Бу тажриба Япония, Сингапур, Малайзия ва бошка тараққий этган давлатлар сиёсатида ҳам кузатилмоқда.
Ер юзида аҳоли сонининг ўсиши туфайли фойдали қазилмалар ва сув ресурсларининг сарфи кун сайин ортиб бормоқда. Маълумотларга кўра, 25 йилдан сўнг ҳозирги экологик муаммолар қаторига ичимлик суви тақчиллиги ҳам қўшилади. Бинобарин, кўрилаётган чоралар, қабул қилинаётган қатор қонунларга қарамай, табиатнинг фарёди ҳануз тўхтагани йўқ.
Мутахассислар фикрича, одамларнинг эътиборсизлиги сабаб, дунё океанига бир йилда 1 миллиард тоннадан зиёд пластик идишлар ташланади. Шу ва шу каби ҳаётий далилларни мулоҳаза қилган ҳолда бугун ҳар ким ўзига тегишли хулосани чиқариб олиши зарур.
Алижон ЖАЛИЛОВ,
Ўзбекистон Экологик партияси Навоий вилоят Кенгаши раиси
Виртуал сув маҳсулотни ишлаб чиқариш жараёнида ишлатилган, лекин кўзга кўринмайдиган сув миқдоридир.
БатафсилСирдарёда экологик ислоҳотлар бўйича эшитувда сув ресурсларини тежаш ва амалий натижалар босқичи бошлангани муҳокама қилинди.
Батафсил