Ўзбекистон учун биринчи марта комплекс тизим яратилди
CITES иштирокчи давлатларининг 20-конференцияси доирасида «Табиат лойиҳалари: биохилма-хилликни сақлаш учун ўрмонларнинг экологик таснифи» мавзусида параллель тадбир ўтказилди.
БатафсилЕр юзида инсонгина ҳам барпо қилиш, ҳам яксон қилиш қудратига эга. Бразилиялик фотосуратчи Себастян Салгаду ва унинг рафиқаси Лелия қачонлардир Рио-Доси дарё водийси бўйида бўлган ва кесилиб йўқ бўлиб кетган тропик ўрмонни қайта тиклашга бел боғлашганида ерлик аҳоли томонидан кулги қилинганди.
Бироқ ушбу жуфтлик инсон ўз яшаётган олами кичик қисмини бўлса-да, ўзгартиришга қодир эканини исботлашди. Йигирма йил олдин улар яшаган яланғоч далалар ҳозирда тропик ўрмон билан қопланган.
1990 йилда Себастъян ва Лелияга Аймореш шаҳридан унча узоқ бўлмаган ранчони (аҳоли яшаш пункти) мерос қилдириб қолдиришди. Унинг атрофидаги дарахтлар деярли қолмаган, ранчо яланғоч чўлни эслатарди. У ердаги ўрмон асрлар давомида дарахтларни кесиш, конлар, қурғоқчилик ва тупроқ эрозияси туфайли йўқ бўлиб кетган экан.
Бу оила ранчога боргач, тропик ўрмонни яна аввалги ҳолатга қайтаришни мақсад қилишади ва кўнгиллилардан иборат бўлган Instituto Terra экологик ташкилотини тузишади.
Ранчо эса хусусийлик мақомини олади. Себастьян ва Лелиянинг олдида шунчаки бир нечта ниҳол экиш эмас, балки бутун бошли 710 гектар майдонда экотизимни қайта тиклаш вазифаси турарди.
Ҳомийларга келганда улар энтуазистлардан иборат кичикроқ жамоа тузишди ва 20 йил вақт мобайнида очиқ майдонни 2 миллиондан ортиқ дарахт, буталар билан тўлдиришди. Ҳаммаси бўлиб бу ерларга 300 турга яқин ўсимликлар экилган.
Вақт ўтиши билан ўрмонга бу ерларни тарк этган жонзотлар қайтиб кела бошлади. Ҳозирда илгаригидек бу ерда 172 та қуш тури ва 33 турдаги сутэмизувчилар яшашади.
CITES иштирокчи давлатларининг 20-конференцияси доирасида «Табиат лойиҳалари: биохилма-хилликни сақлаш учун ўрмонларнинг экологик таснифи» мавзусида параллель тадбир ўтказилди.
БатафсилЎз вазифамга кўра қўриқхона ҳудудини назорат қилиб айланиб юрарканман, икки томонини бутазорлар қоплаган тор сўқмоқлардан бирида икки ноёб қушнинг қанотларини кенг ёйиб рақсбоп ҳаракатлар қилаётганини кўриб қолдим. Панароққа ўтиб дурбинда эътибор билан кузатдим. Бу ер юзида тобора камайиб бораётган ноёб йўрға тувалоқ экан.
БатафсилСир эмаски, бир неча йиллардан буён мамлакатимизда экотуризмни ривожлантириш ҳақида кўп гапирилиб келинмоқда.
Батафсил