«Омон қорақошнинг неварасимисан?..» – деб кампирлар каттаотамга ошкора қарай олишмаганининг ҳиссасидан чиқмоқчидек менга суқланиб қарашарди...

Чўпонлар ёзнинг жазирама кунларида ҳам чопон кийишади. Каттаотам подани ҳайдаб кетишдан олдин чопон кияр, чопонининг этагини елкасигача қайтариб олиб, ичига мени ўтқазиб оларди. Чопон ичида каттаотамнинг катта елкаларини қучганча қирларни томоша қилиб кетардим. Каттаотам туйтук деган ўсимликнинг илдизини ердан кавлаб берарди, уларни майда тишларим билан чайнашимни завқ билан кузатиб ўтирарди.
Бўйлари баланд шу одам бир куни гурсиллаб йиқилди... ва бош­ларини ёстиқдан кўтаролмай қолди. Мен эса яқинига йўлолмай, игна ютган итдек типирчилаб уйни айланаверардим.
...Бир куни уйимизни айрилиқнинг аламли фарёди тутди.
...Намозшомда пода қайтаётганда кўтариладиган гуррос-гуррос чангни кўрганимда хотиралар кўчиб, дарди-дунёмни соғинч ғами қоплаб олади. Каттаотамнинг кенг елкалари тафти, чопонининг қадрдон иси, туйтук таъмини ҳис қиламан. Айрилиқнинг елкалари қўл етмас баланд, либоси азобнинг машаққат терларидан қотган, мазаси ерости тупроғидек намчил ва шўрхок...
Айрилиқдан озод бўлгим келади.
Қизиб ётган тупроққа сув сепилганда кўтарилган ҳовурдек озод бўлгим келади айрилиқдан.

Дилрабо МИНГБОЕВА