Ҳамиша Ҳақ деб яшаш ва ҳақиқатнигина айта олиш чинакам инсонга насиб этадиган саодатдир. Лекин бу, негадир, кўпчиликка насиб этмайди. Насиб этганлар эса, чинакам саодатманд инсонлар.

Таниқли шоир, таржимон ва публицист Асқар Маҳкам шундайлар сирасидан эди...

Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасида шоир таваллудининг олтмиш йиллигига бағишлаб ўтказилган хотира кечасида Асқар Маҳкам ҳаёти ва ижодининг ўзига хос жиҳатлари хусусида фикр юритилди.

— Мен Асқар Маҳкамнинг бир нечта таржималарини ўқиш асносида унинг сўзни нақадар теран ҳис қилишини ҳис этдим, — дейди филология фанлари доктори, профессор Ҳамиджон Ҳомидий. — Хусусан, у таржима жараёнида ўзидан олдинги таржималарда йўл қўйилган хато ва камчиликларни ҳам тузатиб кетганига гувоҳ бўлдим. Ундан бебаҳо таржима асарлар қолди.

— Мен бу йигит билан биринчи марта кўришганимда ҳайрон қолганман, — дейди Ўзбекистон халқ артисти Шерали ЖЎРАЕВ. — Бу ўтган асрнинг 80-йилларида бўлган. У жуда бошқача инсон эди. Одамзот ва жамият ҳақида ўз қарашларига эга эди. Лекин бундай фикрлар ҳеч қаерда айтилмас, тўғрироғи, айттирилмас эди. Кейин билсам, унинг шеърларида ҳам айни шу нарса — ҳақиқатни борича айта олиш етакчилик қилар экан.

— Асқар Маҳкам билан талабалик йилларимизда танишганмиз, — дейди шоир ва таржимон Одил Икром. — У талабалар ичида энг пешқадами эди. Шунинг учун мендан «Асқар Маҳкам сиз билан ўқиганми?» деб сўрашса, «Йўқ, мен Асқар Маҳкам билан ўқиганман», деб жавоб бераман. У ҳамиша талабаларни ижодга ундаб, янги-янги асарлар яратишга илҳомлантириб турарди. Муҳокамалар, адабий учрашувлар уюштирарди. Ҳатто талабаликда унинг бир драмасини саҳналаштирганмиз. Иблиснинг кирдикорлари ҳақидаги бу драмани саҳнага олиб чиқиш учун ёнимиздаги «шайтон»лардан анча гап ҳам эшитганмиз. Лекин Асқар Маҳкам ўз қатъиятида собит турадиган, ҳақиқат йўлидаги курашда бир қадам ҳам ортга чекинмайдиган инсон эди. Умр бўйи шундай яшади, умр бўйи шундай ижод қилди…

Асқар Маҳкам қирқ саккиз йиллик умри давомида бир-биридан сара асарлар яратди. Шеърлари, насрий ва публицистик асарлари ўқувчилар қалбидан жой олди. Унинг айтар сўзлари саккизта китобда жам бўлди.

Дунёдан инсоннинг ўзи кетса ҳам, сўзи қолади. Шоир, таржимон, публицист ва чинакам инсон — Асқар Маҳкамдан инсониятга айтар жарангдор сўзлар қолди...

Ўз мухбиримиз