Кўкрак сутидан айиришни қайси вақтда бажарган маъқул?

Кичкинтойлар икки ёшдан ошгач, кўпчилик оналар олдида уни кўкрак сутидан айириш масаласи кўндаланг туради. Бу ҳолат айрим аёлларни хавотирга солса, баъзилар эса ҳеч қийинчиликсиз уддалайди. Ҳар қандай ҳолатда ҳам мутахассис фикрига қулоқ тутиш фойдадан холи бўлмайди.

— Кўкрак сути гўдак учун энг яхши озиқдир, — дейди Бектемир туман кўп тармоқли поликлиника шифокори ­Нозима ЎЛЖАБОЕВА. — Бола қанча узоқ муддат она сутидан баҳраманд бўлса, шунча соғлом ва тетик ўсади. Амалиётимиз давомидаги кузатувларимиз натижасига кўра, кўкрак сути билан озиқланадиган болалар сунъий овқат ёрдамида ўсаётган гўдакларга нисбатан бир неча баробар кам касалликка чалинади. Бола ярим ёшдан ошиши билан педиатр тавсиясига кўра аста-секин қўшимча равишда бўтқалар, шўрвалар, мева ва сабзавот бўтқаларини оз-оздан бериб бориш мақсадга мувофиқ.

Шифокорнинг айтишича, агар онада ҳомиладорлик кузатилмаса ёки бирор жиддий сабаб бўлмаса, болани икки ёшгача эмизиш керак. Болани кўкракдан айириш аксарият ёш оналаримиз учун бир қанча қийинчиликлар туғдириши табиий ҳол. Бундай пайтда катталар ва мутахассис кўмаги лозим. Чунки кўкракдан нотўғри айириш кейинчалик гўдакнинг асаб тизимида нуқсонларни келтириб чиқариши мумкин.

Бир аёл қабулимга айни шу масалада маслаҳат сўраб кирди. Иккинчи фарзанди икки ёшга етиб қолибди. Тўнғич ўғлини кўкрак сутдан айиришда жуда қийналганини айтди. Боласини қайнонасиникида уч кун қолдириб, қозон овқатига ўргатибди. Жуда шўх бола ювош тортиб қолибди. Бироқ кечалари туриб йиғлайдиган, ҳеч нимага кўнмай, хархаша қиладиган одат чиқариб, бу ҳолат анчагача давом этибди. Шу боис бу фарзандини айиришда аввалги хатоликка йўл қўймаслик учун келган экан. Кўрсатмамиз билан болани кўкракдан айириш осон кечди.

— Она сути боланинг нафақат қорнини тўйдиради, балки уни тинчлантиради, — дейди психолог Зебо ­Аҳмедова. — Барча оналар фарзанди йиқилиб тушса ҳам, инжиқлик қилса ҳам, хуллас, ҳар қандай вазиятда кўкрак тутади. Шу тариқа у боланинг овунчоғига айланиб қолади. Энди уни айиришда онадан жуда эҳтиёткорлик талаб этилади. Боланинг руҳияти нозик ва таъсирчан бўлади. Уни кўкракдан айирар экансиз, унга яна ҳам яқинроқ бўлинг. Яъни, бирга ўйнанг, тоза ҳавода айлантиринг, қорни очиб, кўкрак талаб қилса, аввалдан ёқтириб ейдиган бирор егулигидан беринг ва шу орқали бошқа таомларга ўргатинг. Агар бола истамаса, мажбурламанг. Ўз ҳолига қўйинг. Унутманг, бирданига сутдан чиқариш сиз ва фарзандингиз учун салбий оқибатларга олиб келиши мумкин. Биринчидан, онанинг кўкрагида меъёрдан ортиқ сут йиғилиб қолиб, у билан боғлиқ касалликларга олиб келиш эҳтимоли кучаяди. Қолаверса, боланинг руҳиятида норозилик, жаҳлдорлик туйғулари устунлик қила бошлайди. Шунинг учун дугоналар ёки таниш-билишлар берган тавсияларни қўллашдан олдин, албатта, шифокор билан маслаҳатлашинг.

Шифокор Нозима Ўлжабоеванинг таъкидлашича, бу муддат куз-қиш мавсумларида яъни, об-ҳаво салқин пайтларда амалга оширилиши керак. Иссиқ иқлимда озиқ-овқат маҳсулотлари турли шароитда бўлади ва улар ҳали буткул таомга ўрганмаган боланинг овқат ҳазм қилиш тизимида, ошқозон-ичак фаолиятида бузилишларни келтириб чиқариши мумкин. Бироқ эмлаш пайтида, тиши чиқаётган маҳалда ёки бирор касалликка чалиниб қолганда уни кўкракдан айириш асло мумкин эмас. Бу боланинг саломатлиги янада оғирлашишига сабаб бўлади.

Наргиза ЮНУСОВА

ёзиб олди.