Ош бўлмасин!..
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
Батафсил— Қулоғим бир муддат оғриб юриб, кейин эшитмай қолди. Шифокор қулоғимнинг пардаси тешилганини айтди. Қулоқ пардаси тешилиши жароҳатдан ташқари, касалликдан ҳам бўлиши мумкинми? Тешилган парда табиий равишда тикланадими ёки фақат жарроҳлик йўли биланми?
Умид ХАЙРИДДИНОВ, Тошкент вилояти.
— Қулоқ танамизнинг энг нозик аъзоси ҳисобланади, — дейди Тошкент тиббиёт академияси ЛОР касалликлари кафедраси мудири, тиббиёт фанлари доктори Улуғбек ҲАСАНОВ. — Унинг соғломлигига алоҳида эътибор қаратиш зарур, чунки қулоқ нафақат эшитув аъзоси, балки бош мияга яқин алоқадор бўлгани учун жиддий эътибор талаб қилади. Доим эшитиб туриши учун қулоқ пардасига шикаст етишининг олдини олиш зарур. Акс ҳолда, у тешилиши мумкин. Кўпчилик қулоқ пардасининг тешилишига фақат жароҳат сабаб бўлади, деб ўйлайди. Бироқ бунга жароҳатдан ташқари ўрта қулоқдаги ўткир яллиғланиш жараёни, баротравма, экссудатив ўрта отит каби қулоқ касалликлари сабаб бўлиши мумкин.
Қулоқ пардаси тешилмаслиги учун қулоқ тозалаганда қулоқ тозалагични ичкарироқ киритмаслик, қулоқ олдида баланд бақирмаслик, бурун ва бурун ёндош бўшлиқлари яллиғланиш жараёнини ўрта қулоққа ўтиб кетишини, ўрта қулоқ яллиғланиш жараёнларининг олдини олиш зарур. Кўпчилик қулоқ пардаси тешилса, тикланмайди, деб ўйлайди. Бироқ қулоқ пардаси жароҳатдан сўнг кўп ҳолларда тикланади. Аммо пардаси тешилиб, ўрта қулоқдан йирингли ажралма оқса, парданинг тикланиши эҳтимоли кам бўлади.
Қулоқ пардаси тешилганда, қулоқ пардасини тиклаш амалиёти — «мирингопластика» амалга оширилади. Бу амалиёт малакали отоларинголог-шифокор томонидан амалга оширилади. Агар қулоқ пардаси тешилган бўлса, унда мирингопластика амалиётини ўтказиш учун қулоқдан камида икки ой мобайнида ажралма келмаган бўлиши, ўрта қулоқ ва бурун ҳалқумини бирлаштирувчи эшитиш найи фаолияти тўлиқ бўлиши зарур. Шундагина эшитиш қобилияти яна тикланади.
Агар қулоқ пардаси тешилган бўлса, пайсалга солмасдан лор-шифокор назоратида даволаниш шарт. Акс ҳолда, бу қулоққа турли инфекциялар тушиши оқибатида қулоқда яллиғланиш жараёни жадаллашиб кетади. Эшитиш қобилияти янада пасайиши кузатилади. Қулоқ пардаси тешилганда асосан, қулоққа сув киришининг олдини олиш зарур. Агар қулоқ пардаси тешилган бемор даволанишни пайсалга солиб юраверса, бу эшитиш қобилиятини йўқотишдан ташқари, қулоқда бошқа оғир инфекцион касалликларининг келиб чиқишига замин яратган бўлади.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
БатафсилЎтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
БатафсилЗамонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Батафсил