Ош бўлмасин!..
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
Батафсил— Ўғлимга шифокорлар туғма курак қийшиқлиги ташхисини қўйган. Бу улғайгани сари ташқи кўринишида кўпроқ сезила бошлаяпти. Касалликка нималар сабаб бўлади? Уни даволашнинг самарали усуллари борми?
— Куракнинг туғма юқори туриши (Шпренгель касаллиги) — номақбул экологик шароит, турли нурланишлар, токсик дори-дармонлар қабул қилиш, ҳомиладорнинг камқонлиги, юқумли касалликлар билан оғриш (грипп), ҳомиладорлик токсикози ва бошқа сабаблар таъсирида ривожланади.
Шунингдек, шпренгель касаллиги бўйин умуртқа таналарининг бир-бирига ёпишиб қолиши (Клиппель-Фейл синдроми), бўйиндаги қўшимча қовурғалар, сколиоз касаллиги билан бирга учраши мумкин. Куракнинг туғма юқори туришида айрим ички аъзоларнинг (юрак, ичак ва сийдик ажратиш тизими) ривожланишида нуқсонлар юзага келади.
Куракнинг туғма юқори туриши бир ёки икки томонлама бўлиши мумкин. Иккала ҳолатда ҳам курак суяги ўлчамлари соғ томонга нисбатан кичрайган, деформацияга учраган ва уни ўраб турган юмшоқ тўқималар, мушаклар, бойламлар калта ва тузилиши ўзгарган бўлади. Юқорида келтирилган барча ҳолатлар қўлларнинг ҳаракатига халал берибгина қолмай, беморнинг ташқи кўринишига ҳам таъсир кўрсатади. Бундай болаларда ўз тенгқурларидан уялиш ва руҳий тушкунлик кузатилиши мумкин.
Бу хасталикни ташхислаш унчалик қийинчилик туғдирмайди. Рентгенологик текширув барчасига аниқлик киритади. Шунинг учун мутахассисга мурожаат қилиш тавсия этилади.
Курак суягининг туғма юқори туришини дори-дармонлар билан даволашнинг натижаси кам. Даволовчи машқлар, уқалаш, физиотерапевтик муолажалар касалликнинг енгил даражада елка бўғими ва камари функциясини яхшилаши мумкин.
Шпренгель касаллиги, асосан, жарроҳлик усули билан даволанади. Лекин 3 ёшгача жарроҳлик муолажалари тавсия этилмайди, бу ёшгача консерватив даво муолажаларини ўтказиш мақсадга мувофиқ. Ушбу муолажалар жарроҳлик усулида даволаш учун тайёргарлик вазифасини ўтайди.
Жарроҳлик амалиётидан сўнг бемор қўли икки-уч ҳафтага юмшоқ бойлам билан фиксация қилинади. Уч ҳафтадан сўнг елка бўғими ва камари функциясини тиклаш ва яхшилаш мақсадида даволовчи гимнастика, уқалаш, физиотерапевтик муолажалар ўтказилади. Жарроҳлик амалиётини ўтказиш учун 4-7 ёш энг мақбул вақт ҳисобланади. Бемор бу ёшда даволовчи машқларни тўғри бажара олади ва соғайиш имкони юқори бўлади.
Дошқозондаги ошдан қолган қоп-қора ёғни чўмичда пластик идишга қуяётган ошпазга «Буни нима қиласиз?» дея савол бердим. У «Шуниям билмайсанми?!» дегандай энса қотириб жавоб қайтарди:
БатафсилЎтган ҳафтада ҳукуматнинг тегишли қарорига мувофиқ рецепт билан бериладиган дориларни электрон рецепт асосида тайинлаш тартиби белгиланди.
БатафсилЗамонавий ҳаёт ритми биздан тезкорликни талаб қилаётгани бор гап. Улар орасида энг оммабопи – тез тайёрланадиган егуликлар (фаст-фуд) ва қайта ишланган саноат маҳсулотлари эканлиги ҳам ҳақиқат.
Батафсил