Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи тўрт жилддан иборат «Ал-Қомус» арабча-ўзбекча қомусий луғатининг биринчи жилдини нашрдан чиқариб, жамоатчиликка тақдим этди.

Китоб академик Неъматуллоҳ ­Иброҳимов таҳрири остида оригинал манбалар асосида тузилган бўлиб, ўзбек китобат тарихида биринчи марта нашрга тайёрланган. Унинг ўлчами, ёзув шакли ва ҳажми ҳар қандай фойдаланувчи учун қулай. Ундан ўқувчи ва талабалар, олим ва изланувчилар, шунингдек, ўзбек тилидаги сўзларнинг синонимлари ҳамда маъно қирраларини ўрганишни истаган ҳар бир киши фойдаланиши мумкин.

— Айрим сўзларни араб тилидан ўзбекчага таржима қилганда нотўғри ўгиришлар кузатилади, — дейди китоб тақдимотида сўзга чиққан шайх Абдулазиз Мансур. — Масалан, араб тилидаги «ибрат» сўзини ўзбекчага «намуна» деб таржима қилиниши тўғри эмас. Аслида «ибрат» «намуна»нинг синоними эмас, антонимидир. Шу каби чалкашликларни бартараф этишда бу каби қомуслар катта аҳамият касб этади.

— Ҳазрат Навоийни тушуниш бугунги кунда анча мураккаблик туғдиряпти, — деди Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Анвар қори Турсунов. — Сабаби, биз Навоий тилидан анча узоқлашиб кетдик. Навоий ижодидаги арабий, форсий сўзларнинг таржимасини билмай туриб, унинг бой маънавий меросидан баҳраманд бўла олмаймиз. Шу маънода бу луғат нафақат шарқшунос-арабшунос мутахассислар учун, балки мумтоз асарларимизни ўрганувчилар учун ҳам бебаҳо манба бўлиб хизмат қилади.          

— Илгари луғатларга ҳам мафкура тазйиқи остида ёндашилгани сир эмас, — деди шоир ва таржимон Мирзо Кенжабек. — Бугун шу муаммо барҳам топди. Мазкур луғат ўз ичига юз минг сўз, ибора ва бирикмани қамраб олган. Унинг нашр этилиши халқимиз учун катта туҳфа бўлди.

Академик Неъматуллоҳ Иброҳимовнинг таъкидлашича, шу пайтгача фойдаланиб келинаётган 42 минг сўзли луғатни тузиш учун профессор ­Х.Баранов ўттиз йил вақт сарфлаган бўлса, 100 минг сўзли «Ал-Қомус» луғати устида ёш олимлар беш йил меҳнат қилишган. Диний манбалар, адабиёт, тарих, маданият ва бошқа соҳаларга оид асарлар мутолаасида мазкур қомус асосий очқич вазифасини ўтайди.

Луғат 5 минг нусхада чоп этилган.     

Абдукарим АВАЗБЕКОВ