Аудиторияга кирсам, курсдошларим қандайдир эълонни муҳокама қилаётган экан. Мен ҳам қизиқиб, улар томон ошиқдим. Унда «Дарсдан сўнг кутубхонада Эрнест Хемингуэйнинг «Чол ва денгиз» асари бўйича баҳс-мунозара ўтказилади.

Асар ҳақидаги фикрларингизни ўртоқлашишни истасангиз, ушбу тадбирда иштирок этинг…», деб ёзилганди. Бундай бадиий кечалар ойда-йилда бир марта, баъзан умуман бўлмаслиги сабабли кўпчиликда қизиқиш уйғотди. Аммо бунга хайрихоҳ бўлмаганлар ҳам топилди.

— Ҳар доимгидек зерикарли бўлади, — деди Нурали энсасини қотириб, — иштирок этишнинг умуман кераги йўқ. Барибир бу тадбирдан ҳеч нима ололмаймиз.

Унинг гапида қисман жон бор эди. Чунки биз дарсда машҳур асарларни таҳлил қилишни бошлашимиз биланоқ ўз фикрини бошқаларникидан устун кўрувчилар сабабли дарс тортишувга айланарди. Аммо эълонда «Ҳар бир кишининг фикри ҳурмат қилинади ва мулоҳазалар инкор этилмайди», деган жумлалар ҳам бор эди.

Тадбирда барчамиз иштирок этдик. У ҳақиқатда жуда самимий ва қизиқарли ўтди. Ҳар бир киши асар ҳақида фикр-мулоҳазаси, хулосасини гапирди. Фикрлар барчага маъқул келиб, ҳеч ким бир-бирини инкор этмади. Аксинча, ҳар биримиз асарни ўн беш-йигирма киши кўзи, тафаккури, қалби билан ўқигандек бўлдик. Бу китобни ўқиб кўрмаганларда асарни ўқиш истаги пайдо бўлди. Натижада ҳар пайшанба куни дарсдан кейин шундай тадбирлар ўтказишга келишиб олдик. Кейинги вазифа Чингиз Айтматовнинг «Биринчи муаллим» асари этиб белгиланди.    

Дурдона САФАРОВА