Душанба
08-Декабр 2025
Иқлим ўзгариши маданий мерос объектларига жиддий зарар етказмоқда. Маданий мерос агентлигининг маълум қилишича, шўрланиш, ёмғир ва қор туфайли асосан, археологик ёдгорликлар зиён кўрмоқда.
Буларнинг олдини олиш учун хитойлик олимлар билан ҳамкорлик қилиниб, консервация ва реставрация ишлари олиб бориляпти.
Маданий мерос агентлиги директори биринчи ўринбосари Турсунали Қўзиевнинг айтишича, иқлим ўзгариши сабабли ёғоч, пахса, ғишт ва тошдан қурилган қадимий объектларга катта зарар етмоқда.
«Уларни боғлаб турадиган моддалар: лой, цемент ва бошқалар ҳаво ҳароратининг юқорилиги туфайли намлигини йўқотиб, қурияпти ва тўкилиб кетмоқда. Шу сабабли мазкур масалада биз хитойлик махсус илмий тадқиқот институтлари билан ҳамкорлик ўрнатдик ва биргаликда Ичан Қалъадаги иккита ёдгорликни қайта тикладик. Ҳозир ўзимизнинг мутахассисларни Хитойга юбориб, уларнинг тажрибаси ва технологиясини ўрганяпмиз», – дейди Турсунали Қўзиев.
Маданий мерос объектларини реставрация қилиш архитектори Фазлиддин Давлатовнинг айтишича, шўрланиш ҳам тарихий ёдгорликларга зиён етказаётган асосий муаммолардан бири ҳисобланади.
«Қорақалпоғистон Республикаси ҳамда Хоразм, Бухоро, Навоий вилоятларида катта шўрланиш бор. Тарихий биноларимиз орасида хом ғишт, пахса, синчдан қурилганлари кўп. Бундай объектлар эса ер ости сувининг захини ўзига тортади. Натижада шўр сув биноларни емиради ва шу тариқа маданий мерос объектларининг умри қисқаряпти. Бу каби муаммоларнинг олдини олиш бўйича ўзимизнинг олимлар хорижлик ҳамкасблари билан бирга ишлар олиб боряпти. Яъни шўрларни ювиш, пойдеворларни шамоллатиш каби чора-тадбирлар кўрилмоқда», – дейди реставратор.
Сўнгги кунларда Тошкент шаҳри ва атрофида кузатилаётган ҳаво ифлосланиши даражаси жамоатчиликда чуқур ташвиш уйғотмоқда. Пойтахт аҳолисини ҳақли равишда хавотирга солаётган бу ҳолат тезкор ва мувофиқлаштирилган ҳаракатларни талаб этади.
Батафсил
Беш ёшли Азизбек қишда ҳам, ёзда ҳам тез-тез шамоллайди, йўталади, аксиради.
Батафсил
Ўзбекистон Париж битимига мувофиқ ўзининг 3-Миллий миқёсда белгиланадиган ҳиссасини (ММБҲ 3.0) эълон қилди. Миллий шароитлар ва имкониятларни инобатга олган ҳолда, Ўзбекистон Республикаси «2010 йил даражасига нисбатан 2035 йилгача ялпи ички маҳсулот бирлигига тўғри келадиган иссиқхона газлари ташламалари (яъни уларнинг интенсивлиги)ни 50 фоизга камайтириш» мажбуриятини олди.
Батафсил
Сўнгги кунларда Тошкент шаҳри ва атрофида кузатилаётган ҳаво ифлосланиши даражаси жамоатчиликда чуқур ташвиш уйғотмоқда. Пойтахт аҳолисини ҳақли равишда хавотирга солаётган бу ҳолат тезкор ва мувофиқлаштирилган ҳаракатларни талаб этади.
Беш ёшли Азизбек қишда ҳам, ёзда ҳам тез-тез шамоллайди, йўталади, аксиради.
Ўзбекистон Париж битимига мувофиқ ўзининг 3-Миллий миқёсда белгиланадиган ҳиссасини (ММБҲ 3.0) эълон қилди. Миллий шароитлар ва имкониятларни инобатга олган ҳолда, Ўзбекистон Республикаси «2010 йил даражасига нисбатан 2035 йилгача ялпи ички маҳсулот бирлигига тўғри келадиган иссиқхона газлари ташламалари (яъни уларнинг интенсивлиги)ни 50 фоизга камайтириш» мажбуриятини олди.
Аму-Қашқадарё ирригация тизимлари ҳавза бошқармасига қарашли Қашқадарё вилоят сув хўжалиги тарихи музейи биносида Ўзбекистон Экологик партияси Қашқадарё вилоят кенгаши томонидан талабалар билан учрашув ўтказилиб, музей кўргазмалари билан таништирилди.
Саноат корхоналари мамлакатда иқтисодий тараққиётнинг бош омили саналади. Уларда минглаб элдошларимиз меҳнат қилар экан, биринчи навбатда ўз оиласи фаровонлигини таъминлаётганидан мамнун, албатта.
