Табиат муҳофазаси учун космик мониторинг
2026 йилдан бошлаб республика бўйича дарахтларнинг ноқонуний кесилишини космик мониторинг орқали аниқлаш йўлга қўйилади.
БатафсилЯқинда БМТ Бош Ассамблеяси Ўзбекистон ташаббуси билан «Деградацияга учраган ва қурғоқчил ҳудудларда барқарор ўрмонзорларни барпо этиш, дарахт экиш ва уларни тарғиб қилиш – экологик муаммоларга қарши курашнинг самарали ечими» резолюциясини бир овоздан қабул қилди.
Таъкидлаш жоиз, мазкур ҳужжат Ўзбекистон Президенти ташаббуси билан мамлакатимизда амалга оширилаётган «Яшил макон» умуммиллий лойиҳаси концепциясига асосланади.
– Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан экологик муаммолар, хусусан, Орол денгизи минтақасини яшил ҳудудга айлантириш, чўлланишнинг олдини олиш борасида катта ишлар қилинмоқда. Президентимизнинг БМТ Бош Ассамблеяси 78-сессияси ва Иқлим бўйича 28-конференциясида билдирилган иқлим ўзгариши ва ерларнинг деградациясига қарши курашиш борасидаги асосий таклифлари мазкур Резолюцияда ўз ифодасини топган, – дейди Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазири Азиз Абдуҳакимов. – Бу таклифларнинг халқаро даражада эътиборга олиниб, алоҳида резолюция қабул қилиниши биз учун жуда катта аҳамиятга эга. Ушбу ҳужжат долзарб экологик муаммоларни ҳал қилиш учун юртимизга турли грантлар, илғор техника воситалари, тажрибали олимларни жалб этиш, йирик фондлар, халқаро ташкилотлар билан ҳамкорлик қилиш имконини беради.
Халқаро ICBA ташкилотининг БААдаги Бош директори Тарифа Алзааби Оролбўйи инновация марказига ташрифи давомида бир қатор янги лойиҳаларга пойдевор қўйилди. Жумладан, турли мамлакатлардан келтирилган киноа ўсимлигининг 5 намунаси, 1 та амарант ўсимлиги намунаси, буфел ўти, кўк тариқ, 10 та донли жўхори намуналарини синовдан ўтказиш, маҳаллий ёввойи ўсимликлар флораси (туятикан, ширин қизилмия) вакилларини маданийлаштириш бўйича тадқиқотлар бошлаб юборилди. ICBA халқаро маркази молиявий кўмагида Орол денгизининг қуриган тубидан 10 хилдан ортиқ тупроқ типларини бир жойга тўплаш ва илмий тадқиқотлар олиб бориш мақсадида лизиметрик тадқиқот майдончаси барпо этилган.
Бундан ташқари, ҳудудда янги замонавий иссиқхона қуриш, олимлар малакасини ошириш каби қатор лойиҳаларга ҳам кенг ўрин берилган.
Ўтган ҳафта Тошкентда 2024-2028 йилларга мўлжалланган Глобал Яшил ривожланиш институти (GGGI)нинг Ўзбекистонда Ҳамкорлик бўйича давлат дастури тақдимоти бўлиб ўтди.
Таъкидлаш жоиз, GGGIнинг 2030 йилгача узоқ муддатли стратегияси барқарор ва инклюзив иқтисодий ўсишга эришиш учун аъзо давлатлар ва ҳамкорларни қўллаб-қувватлаш бўйича қатор узоқ муддатли режаларни назарда тутади. У ресурсларни сафарбар қилиш ва иқлимий молиялаштиришдан фойдаланишни тезлаштириш, соғлом экотизимларни сақлаб, барқарор ва айланма биоиқтисодиётга эришиш, қашшоқлик ва гендер тенгсизликка барҳам беришда тараққиётни тезлаштириш, «яшил» иш жойларини қўллаб-қувватлаш, хизматлар ва «яшил» инфратузилма ҳамда бошқа соҳаларни ўз ичига олган глобал устуворликларга эътибор қаратади.
Марказий Осиё атроф-муҳит ва иқлим ўзгаришини ўрганиш университети («Green University») Хитойнинг чиқиндиларни ёқиш соҳасида фаолият юритувчи компаниялари билан яқин ҳамкорлик ўрнатмоқда.
«Чиқиндини ёқиш эвазига энергия ишлаб чиқариш ва бошқа қайта ишлаш технологиялари бунги куннинг талабидир. Шу борада Хитой, Япония, Европа давлатларининг илғор технологиялари бўйича мутахассислари билан ўзаро фикр ва тажриба алмашяпмиз, – дейди Чиқинди полигонларини бошқариш дирекцияси директори Шахриёр Нуруллаев. – Бу каби ҳамкорлик соҳага янгиликлар олиб киритишда муҳим ҳисобланади».
Бир сўз билан айтганда, мамлакатимизда атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасида амалга оширилаётган кенг кўламли ишлар, шунингдек, Ўзбекистоннинг глобал экологик мақсадларга эришиш ва табиий ресурсларнинг адолатли тақсимланишини таъминлашга қаратилган экологик дипломатия янги босқичда ривожланмоқда. Бу атроф-муҳит муҳофазасида кучлар бирлашаётганидан, келажак учун масъулият ошиб бораётганидан дарак беради.
Шаҳруза САТТОРОВА
2026 йилдан бошлаб республика бўйича дарахтларнинг ноқонуний кесилишини космик мониторинг орқали аниқлаш йўлга қўйилади.
БатафсилОлий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ташаббуси билан амалга оширилаётган «EKO-INNOVATION – 2025» лойиҳалар танлови мамлакатимизда экологик муаммоларга самарали ечим топиш, шунингдек, талабалар ўртасида инновацион ғояларни рағбатлантиришга қаратилган муҳим ташаббуслардан бири ҳисобланади.
БатафсилҚозоғистоннинг Алмати шаҳрида «Жастар Генератион – 2025» халқаро ёшлар оромгоҳи тадбири ўтказилди. Унда ЎЭПдан Ёшлар парламенти аъзоси, Ёшлар парламенти раиси ўринбосари Моҳинурхон Эргаш ҳам қатнашди.
Батафсил