Тутунсиз ва мазутсиз иссиқхоналар: Ўзбекистон олимларидан инновацион ечим
Ўзбекистон Фанлар академияси Материалшунослик институти олимлари иссиқхоналарни ҳеч қандай ёқилғи ишлатмасдан иситиш имконини берувчи технологияни тақдим этишди.
Батафсил«Оила даврасида» газетасининг жорий йил 18 апрель 16-сонида «Йўл қоидаларида ўзгаришлар: кундузги чироқ, «стоп полоса», айланадаги устунлик...» сарлавҳали мақолани ўқиб, ўз фикр-мулоҳазаларимни баён этишга жазм қилдим.
Биз кундуз кунлари жуда ёруғ, қуёшли ўлкада яшаймиз. Бундай шароитда транспорт воситалари чироғини ёқиб юриш тартибининг жорий этилишини нотўғри қарор деб биламан. Мақолада мутасаддилар бу йўл-транспорт ҳодисаларининг олдини олиши мумкинлигини айтишмоқда.
Мен шифокорман. Қирқ йилдан ортиқ машина ҳайдаб, бирор марта ҳам йўл транспорт ҳодисаси содир этмаганман. Катта тажрибамдан келиб чиқиб, йўл-транспорт ҳодисасини келтириб чиқарувчи асосий сабаблар қуйидагилар деб биламан:
Биринчидан, транспорт воситасини ҳайдашни мукаммал билмайдиган ёки осонлик билан ҳайдовчилик гувоҳномасини қўлга киритган ношуд ҳайдовчилар;
Иккинчидан, ҳайдовчининг бошқа йўл-транспорт қатнашчиларини ҳурмат қилмаслиги, қолаверса манманлик билан мен сендан камманми дея, транспорт воситасини қувиб ўтиши;
Учинчидан, қоидага амал қилмасдан, шошма-шошарлик билан тез ҳаракат қилиши;
Тўртинчидан, ҳайдовчининг тўсатдан соғлиғи ёмонлашуви оқибатида йўл-транспорт ҳодисаси юз бериши мумкин.
Кундузи чироқ ёқиб юриш тартибида мени ташвишга солаётган асосий масала шуки, транспорт воситаларининг чироқларини ёқиб юриши ҳавода ис газини кўпайтириб, экологияга салбий таъсир кўрсатишидир. Қандай қилиб дейсизми?
Ахир чироқларни ёқиб юриш муайян миқдорда машина моторига ортиқча юклов, бу эса ёнилғининг ортиқча сарфи деганидир. Қолаверса, бу исрофгарчилик эмасми?
Ҳозирги шароитда озгина бўлса-да ис газини камайтириш глобал муаммо бўлиб турибди-ку. Аслида чироқни кундузи ҳам ёқиб юриш фақатгина туманли об-ҳавода ва катта бурилишларда ёрдам бериши мумкин.
Эколог олимлар нима сабабдан жим? Улар автотранспорт воситасининг ҳаракатида ҳар қандай қўшимча ёнилғи сарфи табиатга зиён эканини яхши билишади-ку.
Мақсад йўл-транспорт ҳодисаларининг олдини олиш экан, унинг учун чироқларни ёқиб юришни талаб қилиш эмас, аксинча биринчи навбатда, автотранспорт воситаси ҳайдовчиларининг ва пиёдаларнинг билим савиясини, ҳайдовчилик маданиятини ошириш долзарб вазифа. Йўл қоидасига риоя этиш инсон умри гарови эканини ҳар бир фуқаро онггига сингдириш зарур!
Мен халқимнинг келажагини, соғлиғини ва атмосферани заҳарли чиқинди билан ифлосланиши камайишини ўйлаб ўз фикримни билдирдим.
Ниғматжон ЭШМУҲАММЕДОВ,
тиббиёт фанлари номзоди, шифокор
Ўзбекистон Фанлар академияси Материалшунослик институти олимлари иссиқхоналарни ҳеч қандай ёқилғи ишлатмасдан иситиш имконини берувчи технологияни тақдим этишди.
БатафсилЎзбекистон Экологик партияси томонидан Қашқадарё вилоят ҳокимлиги, вилоят спорт бошқармаси ҳамкорлигида Қарши шаҳрида Ўзбекистон Президентининг «2030 йилгача бўлган даврда аҳолининг экологик маданиятини юксалтириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида»ги Қарори ижроси юзасидан «Соғлом турмуш тарзи ва мусаффо табиат – узоқ умр гарови!» мавзуида аёллар экофоруми ўтказилди.
БатафсилБугунги кунда жаҳон сиёсати янги воқеликлар ва ўзаро тенг манфаатлар майдонига айланмоқда. Геосиёсий жараёнлар тобора мураккаблашиб, минтақавий хавфсизлик, иқтисод ва экология соҳаларида глобал ҳамкорликнинг аҳамияти ортмоқда. Шу нуқтаи назардан Марказий Осиё минтақасининг дунё харитасидаги ўрни ва роли алоҳида аҳамиятга эга.
Батафсил