Барселона — кўҳна қитъанинг мозий билан бугунги кунни бирлаштирган улкан шаҳарларидан бири. У ердаги диққатга сазовор иншоотлар, боғлар ва биноларни томоша қилиш ҳамда сўлим оромгоҳларда ҳордиқ чиқариш учун йил давомида сайёҳ ва меҳмонларнинг қадами узилмайди. Табиийки, Барселона шаҳри фақат шу жиҳатлари эвазига дунёга донг таратмаган. Испания қироллигига қарашли Каталониянинг бу кенти катта футбол номи билан бевосита боғлиқ.

Сайёрамизни ўзининг мўъжизакор ўйинлари, оламшумул ғалабалари билан лол қолдиришдан чарчамаётган «Барселона»нинг «Камп Ноу» стадиони тилларда достон. У нафақат Испания ёки Пиреней ярим оролида, балки бутун Европада энг катта ўйингоҳ ҳисобланади. «Камп Ноу» стадиони тўғрисида гап кетганда, биринчи галда унинг ўзига хос меъморий бичими, ҳайбати ва ўриндиқларидаги ранглар ҳамда «Mes que un club» (Клубдан кўра, кўпроқ) жумласи эътиборни тортади. Каталон тилида «Янги майдон» (Camp Nou) маъносини англатувчи стадионнинг айнан мазкур жиҳатлари «Барселона» клуби билан кўпроқ боғлаб туради.

Спорт иншооти пойдеворига биринчи тош 1953 йилнинг март ойида қўйилган. Ўйингоҳ меъморий лойиҳасини президентнинг ўгай акаси — Франсеск Митханс чизган. Стадион 1957 йилнинг 24 сентябрида фойдаланишга топширилди. Унинг қуриб битказилиши учун 288 миллион песет (яъни, 1,73 миллион евро) сарф этилган. Бу кўрсаткич ўша дамлар учун фантастик қийматга эга эди.

Ўша вақтларда бу ўйингоҳ клуб асосчиси Ганс Гампер номи билан аталиши хусусида ҳам фикрлар бўлган, лекин оддийгина қилиб Estadio del Club de Futbol Barcelona(ФК Барселонанинг стадиони) тарзида номлаш кўпчиликка маъқул келган. Беш ярусли тоғдек стадионнинг қурилишини тўрт йил интиқ кутган томошабинлар эса бир-бирига уни яна ҳам соддалаштириб, «Янги майдон», яъни «Камп Ноу», деб аташди. Зум ўтмай, айнан шу ном оммалашиб, ҳатто расмий манбаларда Estadi del FC Barcelona ишлатилса-да, халқ ва мухлислар уни қадрдон «Камп Ноу» сифатида қабул қилди.

2001 йили — янги юз йиллик бўсағасида стадионнинг ягона номи тарзида барибир «Камп Ноу» тан олинди. Бу фақат шахсий маблағ ёки ютуқлар учун эмас, кўпроқ мухлислар учун фаолият юритаётган афсонавий «Барселона» клубининг ўз ихлосмандларига нисбатан чексиз ҳурмати ифодаси эди, албатта. 2007-2008 йилги мавсумда стадионнинг 50 йиллик юбилейи нишонланди ва ўшанда футболчилар шонли сана муносабати билан тикилган, стадион тасвири туширилган футбол кийимларида майдонга тушишди.  

Стадион биринчи марта 1981 йилда қайта таъмирланди. Сабаби, 1982 йилда жаҳон чемпионатига Испания мезбонлик қилган ва финалгача бўлган спектаклларнинг тенг ярми айнан «Камп Ноу»да саҳналаштирилган. Қайта таъмирлаш билан бирга, стадион трибунаси сиғими ҳам 120 минг тагача кўпайтирилганди.

Майдондаги иккинчи қайта қуриш ишлари 1998 йили олиб борилди. Чунки УЕФА президентининг янги қарорига кўра, Европа миқёсида ўтказиладиган матчларга мезбонлик қиладиган евростантартдаги стадионларда умумий эмас, балки алоҳида-алоҳида ўриндиқлар ўрнатилган бўлиши шарт. Қарор муносабати билан «Камп Ноу»даги ўриндиқлар сони 98 минг 934 тагача қисқарди. Футбол майдонининг ҳажми эса 105x68 метрга келтирилди. «Камп Ноу» — УЕФА томонидан кўҳна қитъанинг беш юлдузли стадионларидан бири, деб баҳолаган.

Стадион ҳудудининг марказида «Барселона» клуби раҳбарияти офиси ҳамда Каталониядаги энг гавжум музей жойлашган. «Камп Ноу» — мажмуанинг асосий қисми саналади. Шунингдек, у ерда клубнинг спорт мактаби ўқувчилари шуғулланадиган йигирма минг ўринли стадион — Мини эстади (испанча Mini estadi), клубнинг энг ёш тарбияланувчилари яшайдиган бино — Ла Масия (исп. La Masia) ҳамда Барселонанинг баскетбол, гандбол, хоккей ва мини футбол клублари машғулот ўтказадиган 8 минг ўринли Палау Блауграна (исп. Palau Blaugrana) иншооти жойлашган.

Майдон ҳудудидаги музейдан «Барселона» футбол ва баскетбол жамоаларининг қўлга киритган улкан совринлари, кубоклар, ҳужжатлар, видеофильмлар, фото ва бошқа қизиқарли материаллар ўрин олган. Шунингдек, музейни айланиш баҳонасида кийиниш хонаси ва шарҳловчи кабинасини ҳам томоша қилиш мумкин.

«Камп Ноу» жуда кўплаб муҳим учрашувлар «саҳна»си бўлган. 1992 йилги ёзги Олимпиадага Барселона шаҳри мезбонлик қилганди, ўшанда футбол матчлари, масалан, Испания ва Польша ўртасидаги финал баҳси (3:2) «Камп Ноу»да ўтказилган. Европа чемпионлар лигасининг 2 та финалини қабул қилган: «Милан» — «Стяуа» 4:0 (1989), «Манчестер Юнайтед» — «Бавария» 2:1 (1999).

Шу билан бирга, Испания кубоги баҳслари финаллари, Испания ва Каталония терма жамоаларининг бир қатор расмий ҳамда ўртоқлик учрашувлари, хайрия ўйинлари бўлиб ўтган. Жумладан, 1980 йилнинг 17 декабрида «Барселона» ҳамда жаҳон юлдузлари жамоаси ўртасида ташкил этилган ҳайрия учрашувига 120 минг нафар томошабин келган. Ундан тушган 35 миллион песет пул БМТнинг болалар фонди ҳисобига ўтказилган.

Зоҳиджон ХОЛОВ

тайёрлади.