Пайшанба
23-Октябр 2025
Ҳар қандай давлатнинг барқарор ривожланиши энергетика тармоғида қайта тикланувчи энергия манбаларидан қай тариқа фойдаланишига боғлиқ.
— Ўзбекистонда муқобил энергия манбаларидан, хусусан, қуёш энергиясидан фойдаланиш соҳасида илмий-амалий ишлар олиб борилмоқда, — дейди Ўзбекистон Фанлар академиясининг «Физика-Қуёш» илмий ишлаб чиқариш бошқармаси Материалшунослик институти директори Илҳом ОТАБОЕВ шу мавзудаги матбуот анжуманида. — Институтимиз таркибида 1000 кВт қувватли Катта Қуёш сандони илмий объекти мавжуд. У автоматлаштирилган бошқариш тизимли мураккаб оптик комплекс бўлиб, юқори зичликдаги стационар нурланиш оқимини шакллантиради. Сандон базасида мужассамлашган қуёш нурларининг моддалар билан таъсири, оловбардош материалларни синтез қилиш жараёнлари ўрганилади. Институтда ишлаб чиқаришга мўлжалланган «Керамика» цехи фаолияти йўлга қўйилган бўлиб, унда Қуёш сандонида синтез қилинган материаллар асосида турли керамик буюмлар тайёрланмоқда.
— Ушбу маҳсулотлар қайси тармоқларда фойдаланилади?
— Оловбардош керамик материаллардан тиббиёт, энергетика, нефть-газ, енгил ва электротехника саноати учун зарур буюмлар ишлаб чиқаришда фойдаланилмоқда. Мисол учун, улар асосида юқори ҳароратли иситгичлар, газ горелкалари, тиббиёт учун нурланиш манбалари ва стерилизация асбоб-ускуналари, энергия тежамкор қуритиш қурилмалари, енгил саноат учун ип йўналтиргичлар, энергетика соҳаси учун изоляторлар ишлаб чиқарилмоқда.
Бундан ташқари, маҳаллий хомашё ва техноген чиқиндилар асосида керамик пигментлар (рангловчи моддалар) олинмоқда. Улар керамик плиткалар, пластик ва бўёқлар ишлаб чиқаришда қўлланилади.
Илгари тешилган қозонни керакли устахонага олиб бориб, ямаб-тузатиш, кейин яна қайтариб олиб келиб, ўрнатиш лозим эди. Бу эса кўп вақт ва харажат талаб қиларди. Ҳозир эса «Керамика» цехида кўмир ёқадиган электростанция ускуналарини абразив ейилиш ва коррозиядан ҳимоя қилиш учун композицион қатламлар ишлаб чиқарилмоқда. Улар ёрдамида қозон турган жойида ямалади.
— Институтда қуёш қурилмалари ва керамик материаллар соҳасида қандай изланишлар олиб борилмоқда?
— Одатдаги қуёш қурилмаларининг иш ҳарорати 380-400 даража. Ушбу ҳарорат 550-600 даражагача кўтарилса, қурилмаларнинг самарадорлиги кескин ошади. Шу боис ҳароратни кўтариш устида иш олиб бормоқдамиз. Шунингдек, янги иссиқлик йиғадиган материаллар, махсус ҳимоя қатламлар ихтироси бўйича илмий изланишлар қилинмоқда. Яқин кунларда кимё саноати учун керамик нанокатализаторлар тайёрлаш кўзда тутилган.
Дилроз АБРАЕВА
ёзиб олди.
Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги Ўзбекистон Экологик партияси фракциясининг навбатдаги йиғилишида бир қатор қонун лойиҳалари биринчи ва иккинчи ўқишда муҳокама қилинди. Хусусан, «Суд-экспертлик фаолияти тўғрисида»ги қонун лойиҳаси фракция аъзолари томонидан биринчи ўқишда кўриб чиқилди.
Батафсил
Ўзбек адабий тили сўз бойлигининг такомиллашувида ташқи манба, яъни бошқа тиллардан кирган сўзлар сезиларли ўрин эгаллагани, унинг луғат таркибида санскрит, суғд, хитой, юнон, араб, мўғул, форс-тожик, қадимий яҳудий, рус ва рус тили орқали бошқа Европа тилларидан ўзлашган сўзлар хусусида манбалар, илмий тадқиқотлар ҳамда луғатларда кўплаб маълумотлар учрайди.
Батафсил
Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлиси бўлиб ўтди. Унда мамлакатимиз ижтимоий-иқтисодий ҳаётида муҳим аҳамиятга эга бўлган бир қатор қонун лойиҳалари кўриб чиқилиб, депутатлар томонидан қабул қилинди.
Батафсил
Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги Ўзбекистон Экологик партияси фракциясининг навбатдаги йиғилишида бир қатор қонун лойиҳалари биринчи ва иккинчи ўқишда муҳокама қилинди. Хусусан, «Суд-экспертлик фаолияти тўғрисида»ги қонун лойиҳаси фракция аъзолари томонидан биринчи ўқишда кўриб чиқилди.
Ўзбек адабий тили сўз бойлигининг такомиллашувида ташқи манба, яъни бошқа тиллардан кирган сўзлар сезиларли ўрин эгаллагани, унинг луғат таркибида санскрит, суғд, хитой, юнон, араб, мўғул, форс-тожик, қадимий яҳудий, рус ва рус тили орқали бошқа Европа тилларидан ўзлашган сўзлар хусусида манбалар, илмий тадқиқотлар ҳамда луғатларда кўплаб маълумотлар учрайди.
Куни кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги мажлиси бўлиб ўтди. Унда мамлакатимиз ижтимоий-иқтисодий ҳаётида муҳим аҳамиятга эга бўлган бир қатор қонун лойиҳалари кўриб чиқилиб, депутатлар томонидан қабул қилинди.
Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг очиқ ва прагматик ташқи сиёсати, узоқ ва яқин давлатлар билан ўзаро муносабатларни мустаҳкамлаш борасидаги ташаббуслари туфайли сўнгги йилларда қўшни, яқин ва узоқ мамлакатлар билан мутлақо янги – соғлом сиёсий ва иқтисодий алоқалар йўлга қўйилди.
Кеча Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг навбатдаги йиғилишида халқимиз ҳаётини янада қулай ва фаровонлаштиришга қаратилган бир қатор қонун лойиҳалари кўриб чиқилди. Депутатларнинг қизғин муҳокамасидан ўтган лойиҳалар маъқулланиб, Сенатга юборилди.
